اولین سکه در ایران

نظر بـیشتر مورخان، آورنده فکر سکه در ایران " کوروش " است. در آن زمان که ایرانیان، لیدیا را فـتح کردند و " کرزوس" را به ایران آوردند، تـشکیل امپـراطوری با عـظمت هـخامـنشی به نشانهً …

نظر بـیشتر مورخان، آورنده فکر سکه در ایران " کوروش " است. در آن زمان که ایرانیان، لیدیا را فـتح کردند و " کرزوس" را به ایران آوردند، تـشکیل امپـراطوری با عـظمت هـخامـنشی به نشانهً ویژه ای نیاز داشت، که سکه می توانست گویاترین و رایج ترین نشانه ها باشد.

ولی وی فرصت این کار را پـیدا نکرد، چرا که لشکرکشیهای پـی در پـی مانع انجام دادن این عـمل بود.

چـون " داریوش " حکومت خود را بر پایه نظام اداری در کلیهً شئـون مملکـت قرار داد، بزودی مـتوجه لزوم سکه شد و تـرتـیب تـناسب طلا و نقره را بنا بر آنچه در لیدی معـمول بود بکار برد؛ که نسبت آن یک به ۱۳.۳۳۵ می باشد، و براساس آن ترتـیب، اولین سکه طلای ایران معـروف به " دریک " به وزن ۸.۴۱ گرم و نقره معروف به " سیکل " که به وزن ۵.۶ گـرم که از لحاظ نـقـش بسیار ممتاز بود، ضرب زده به جریان انداخـت.

در یک اقـتـباسی است که از نام " دارا " یا " داریوش " به معـنی سکهً شاهی که در کلیه متصرفات آن دوره مورد قبول بوده است.

اولین نوع سکه های هخامنشی که به سکه های شاهی معـروف است، احـتمالا در سال ۵۱۷ قـبل از میلاد از ضرابخانه خارج گـردید، زیرا در این سال است که داریوش به نظم و نسق و ترتـیب تـشکیلات مملـکـتی پـرداخت و ناچار سکه که عامل مهـم اقـتصادی است در این دوره به کار برده شد.

سکه های شاهی هخامنشی یعـنی دریک و سیکل عـموماً دارای طرح مشابه می باشـند فـقـط تصـویر هـرشاهـنشاه با دیگـری تـفاوت دارد و موجب شناخـتن آنهـا از یکدیگـر می شود، در روی سکه تصویر نـیمتـنه شاهـنشاه کمان به دست نقـش است، یا تصویر شاهـنشاه که به صورت کماندار پارسی ترکش بر پشت یک زانو به زمین زده و با یک دست زوبـین را گـرفـته و با دست دیگر کمان را می کشد؛ و در نوع دیگر شاهـنشاه کمان به دست در حال دویدن است و با دست دیگر نیزه را که مایل به زمین است نگـهـداشته است. زانو زدن شاهـنشاه، عـلامت نیایش اهـورامزداست.

در شاهـنشاهی هـخامنشی تا روی کار آمدن " اسکندر مقدونی " عـلاوه بر دریک و شکل که مخصوص ضرابخانه سلطنتی بود، ممالک و شهـرهای یونانی و آسیای صغـیر که در تصرف ایران بودند و استاندارانی ( ساتراپ ) که شاه برای ایالات معـین می کرد و حتی روًسا و فرماندهـان ارتـش اجازه داشتـند، هـر یک جداگـانه از هـر فـلزی که مایل بودند و با منافع اقـتـصادی آنهـا تطـبـیق می کرد، سکه بزنـند.

به طور کلی سکه های شاهـنشاهی در تمامی ممالک هـمسایه، بخصوص یونان رواج زیادی داشت، به طوری که بازرگـانان خارجی با رغـبت زیاد پـول هـخامـنشی را پـذیرفـته، و بـسیاری از داد و سـتدهای خود را با آن انجام می دادند.

جنس طلای سکه های هـخامنـشی در سراسر دنـیای مـتـمدن آن روزگـار رواج و اعـتبار داشت؛ و از جنس نـقره آن بـیـشتر در داخل ایران استـفاده می شد.

×

‹›