با این دولت چه باید کرد

مجلس شورای اسلامی در آستانه بررسی و تصویب دو لایحه سرنوشت ساز قرار دارد بودجه ۸۸ و هدفمندکردن یارانه ها درباره این دو لایحه و حواشی پیش آمده درباره آنها, یادآوری چند نکته خالی از فایده نیست

مجلس شورای اسلامی در آستانه بررسی و تصویب دو لایحه سرنوشت‌ساز قرار دارد: بودجه ۸۸ و هدفمندکردن یارانه‌ها. درباره این دو لایحه و حواشی پیش آمده درباره آنها، یادآوری چند نکته خالی از فایده نیست. طی سه سال گذشته دولت نهم همواره خواستار افزایش نسبتاً شدید بودجه‌های عمرانی بوده است. طبیعی است که دولت به قصد خدمت به ملت و ایجاد عمران و آبادی در کشور، می‌خواهد و می‌خواسته مازاد درآمدهای ارزی را به ریال تبدیل و صرف پروژه‌های عمرانی کند. در هر سه سال گذشته، اقتصاددانان میهن‌دوست و خیرخواه به دولت تذکر داده بودند که افزایش شدید بودجه‌های عمرانی از محل ارزهای نفتی باعث رشد نقدینگی، افزایش تورم، افزایش واردات کالا و ایجاد فشار بیشتر بر تولید کنندگان داخلی می‌شود.

دولت در هر ۳ سال گذشته به هنگام تدوین لایحه بودجه، به‌طور غیرمستقیم از نمایندگان مجلس خواسته به ایده‌ها و طرح‌های رییس‌جمهور اعتماد کنند و به ایشان چک سفید دهند تا به صلاح‌دید خود، برای امور مالی، طرح‌های عمرانی و هزینه‌های کشور اتخاذ تصمیم‌ کند. اگر ایده‌ها و سیاست‌های اقتصادی دولت منسجم، منطقی و درست هم بود، توقع دولت برای دریافت چک سفید از مجلس، توقعی مخالف قانون اساسی بود، حال آن‌که نه فقط دولت فاقد تئوری اقتصادی منسجم و درستی است، بلکه تجربه سال‌های ۸۴ و ۸۵ نشان داد که اعتماد به ایده دولت در «افزایش شدید طرح‌های عمرانی از محل ارزهای نفتی»، چه‌طور تورم سرکش اقتصاد ایران را بیدار کرد، چه‌طور بازارهای داخلی را مملو از خودرو، کالاهای لوکس، لوازم خانگی و حتا غذایی و میوه‌خام از اقصی نقاط جهان کرد و متناسباً چه‌طور صنعتگر و کشاورز و باغدار ایرانی را تحت فشار مضاعف قرار داد. در لایحه بودجه سال ۸۸ دولت علاوه بر ادامه تدوین بودجه بر اساس ساختاری غیر قانونی (تخصیص بودجه بر مبنای ۳۹ دستگاه برخلاف مصوبه مجلس)، بودجه‌ای به ظاهر انقباضی و در عمل با افزایشی بسیار شدید (۴۴ درصد رشد اعتبارات عمرانی نسبت به عملکرد سال ۸۷ ) با برداشت‌هایی کم‌سابقه از حساب ذخیره ارزی ( ۱۲میلیارد و پانصد هزار دلار) و کسری بودجه حقیقتاً بی‌سابقه (به صورت تخمینی حدود ۴۴ هزار میلیارد تومان در عمل) به مجلس شورای اسلامی ارایه داده است.

دولت با این نوع تنظیم و ارایه لایحه بودجه از یک سو توقع دارد که نمایندگان مطیع باشند و به هر دو لایحه هدفمند کردن یارانه‌ها و بودجه ۸۸ رای مثبت دهند و از سوی دیگر، ارایه حقایق در پس این دو لایحه را تحمل نمی‌کند و انتقادهای خیرخواهانه را با تندی و بعضاً تهمت پاسخ می‌دهد. در این شرایط، اقتصاددانان و نمایندگان مجلس هشتم، وظیفه‌ای سخت و دردناک به عهده دارند وظیفه‌ای که جز با روحیه ایثارگری قادر به انجام کامل و صحیح آن نخواهند بود. به فرموده رهبر انقلاب، مجلس باید ریل‌گذار مسیر حرکت دولت باشد. چنانچه نمایندگان به این نکته توجه کنند و تمایلات منطقه‌ای خود که باعث میل به خرج تراشی برای بودجه کشور با نیت خیرعمران و آبادی در حوزه انتخابیه می‌شود را فراموش کنند، تکلیف نمایندگی ایجاب می‌کند با هدف اجبار دولت به انضباط مالی مهار کسر بودجه و تورم‌های آتی، تا حد ممکن میل سیری ناپذیر مدیران و بوروکرات‌های دولتی را به گسترش بودجه سازمانی خود مهار کنند. لازمه این امر، چشم‌پوشی از منافع ظاهری طرح‌های عمرانی جدید، حذف بسیاری از ردیف‌های زاید ولی به ظاهر ضروری هزینه‌ای و نگاه واقع‌بینانه به ردیف‌های درآمدی است. البته این کار، خوش‌آیند دولت نیست اما حتماً به نفع دولت و ملت خواهد بود. تجربه سه‌سال گذشته و سال‌های پیش از آن به‌خصوص در دوره سازندگی پیش روی ماست.

افزایش هزینه‌های عمرانی از محل ارزهای نفتی و ایجاد کسر بودجه‌های هنگفت، هم تخصیص بودجه به کل پروژه‌ها را کند می‌کند و هم بلای نقدینگی و تورم را بر سر ملت اعم از تولید کننده و مصرف کننده نازل می‌گرداند. آن ایثارگری که از نمایندگان محترم انتظار می‌رود این است که امروز اعتراض و تهمت و حتا توهین دولتمردان را نشنیده گرفته و به تکلیف خود بر اساس منافع کشور عمل کنند. امروز خیرخواهان واقعی دولت سکوت کنندگان در برابر اشتباهات دولت در ریل‌گذاری‌ نیستند. حکایت دولت فعلی، حکایت آن خودرویی است که موتوری بسیار قوی دارد اما فاقد فرمان است امروز وظیفه نمایندگان است که با تعبیه فرمان درست در این خودروی پرقدرت، اقتصاد ایران را از حرکات اعوحاج‌گونه، غیر قابل پیش بینی و بعضاً رو به سراشیبی نجات دهند.