چاره خارش بارداری

بارداری دوره‌ای از تغییرات هورمونی و متابولیک عمیق است که بدن، آن را برای مدت نسبتا کوتاهی تحمل می‌کند و در طی آن، تغییرات متعددی در پوست، ناخن و موها بروز می‌کند....
تغییرات …

بارداری دوره‌ای از تغییرات هورمونی و متابولیک عمیق است که بدن، آن را برای مدت نسبتا کوتاهی تحمل می‌کند و در طی آن، تغییرات متعددی در پوست، ناخن و موها بروز می‌کند....

تغییرات پوستی در طول بارداری، به علت شرایط خاص روحی و روانی زنان باردار، فوق‌العاده شایع هستند. این تغییرات می‌توانند سبب بروز نگرانی‌هایی شوند که ممکن است مربوط به زیبایی ظاهری، امکان عود در بارداری‌های بعدی، اثرات بالقوه روی جنین و یا مجموعه‌ای از آنها باشد. بثوراتی که در دوران بارداری مشاهده می‌شوند همگی از اهمیت یکسانی برخوردار نیست. برخی از آنها تغییرات پوستی شایعی هستند که تقریبا در تمام زنان باردار دیده می‌شوند. البته تعدادی از بیماری‌های پوستی نیز وجود دارند که اختصاصا با بارداری همراه هستند. همچنین بارداری می‌تواند سبب تشدید یا تخفیف بسیاری از بیماری‌های پوستی شود که اختصاص به این دوران ندارد. وجود خارش در دوران بارداری در بعضی از نواحی بدن به خصوص دور شکم و سینه‌ها که در حال بزرگ شدن هستند نادر نیست زیرا پوست برای هماهنگی با رشد این نواحی کشیده می‌شود. هورمون‌های دوران بارداری نیز تا حدی در این امر موثرند. در حدود دوسوم از خانم‌های باردار در طول دوران بارداری دچار قرمزی و گاهی خارش کف دست‌ها و پاها می‌شوند. کارشناسان بر این باورند که علت این اختلالات که بلافاصله پس از زایمان از بین می‌رود افزایش سطح استروژن خون است. اما چگونه می‌توان خارش را تسکین داد؟

با رعایت این توصیه‌ها:

از دوش گرفتن و حمام داغ بپرهیزید زیرا می‌تواند پوست را خشک‌تر کرده و خارش را تشدید کند. از صابون‌های ملایم استفاده کنید و دقت کنید که پوست را به خوبی آب‌کشی و سپس به آرامی خشک کنید. پس از استحمام، از مرطوب‌کننده‌ها استفاده کنید و ترجیحا انواعی را که معطر نیستند انتخاب کنید زیرا بعضی از انواع عطریات می‌توانند پوست را تحریک کنند. لباس‌های نخی و گشاد بپوشید و هنگام گرمای روز از خانه خارج نشوید زیرا حرارت خارش را تشدید می‌کند.

ولی آیا می‌توان خارش شدید را نشانه‌ای از یک اختلال شدید در دوران بارداری تلقی کرد؟ واقعیت این است که خارش شدید در سه ماهه دوم و یا از آن شایع‌تر در سه ماهه سوم می‌تواند نشانه‌ای از کلستاز داخل کبدی در دوران بارداری محسوب شود؛ یعنی یک اختلال کبدی که دو درصد خانم‌های باردار به آن مبتلا می‌شوند و جنین‌شان در معرض خطر قرار می‌گیرد. این اختلال هنگامی به وجود می‌آید که صفرا به طور عادی در داخل مجاری صفرا به جریان در نمی‌آید و در نتیجه، املاح صفراوی در پوست تجمع می‌یابند و این مساله به خارش کلی بدن می‌انجامد. در چنین مواردی، انجام آزمایشات کبدی و سونوگرافی توصیه می‌شود و درمان نیز بستگی به جواب آزمایش و وضعیت جنین دارد. ممکن است لازم باشد که زایمان زودتر از موقع انجام گیرد. بعد از زایمان مشکل از بین می‌رود و البته ممکن است در بارداری‌های بعدی مجددا این مشکل به وجود آید.

دکتر محمدعلی نیلفروش‌زاده

متخصص پوست و مو رئیس مرکز تحقیقات پوست و سالک