اشتباهات «ذهنی» یک سرمربی

یك سرمربی خوب می تواند یك تیم متوسط را به سطوح بالا برساند و در مقابل یك سرمربی بد, بهترین تیم دنیا را به ورطه ناكامی و خواری می كشاند

در عالم فوتبال نقش و جایگاه سرمربی آن قدر اهمیت دارد كه هر مدیر آشنا به كاری بگردد و با توجه به داشته های باشگاهش بهترین فرد را برای نشستن روی نیمكت پیدا كند. یك سرمربی خوب می تواند یك تیم متوسط را به سطوح بالا برساند و در مقابل یك سرمربی بد، بهترین تیم دنیا را به ورطه ناكامی و خواری می كشاند.

در فوتبال ایران هم این قاعده كلی حاكم است هرچند برخی تأثیرات جانبی همواره تمام بخش های فوتبال ما را تحت الشعاع قرار داده و می دهد. سرمربی در ایران همواره كاری سهل و ممتنع بوده است و به همین دلیل نمی توان استاندارد خاصی برای آن تعیین كرد. سهل و ممتنع از این جهت كه سرمربیان تیم ها در كنار بازیكنان بیشترین تأثیر را از عوامل جانبی پیش گفته می پذیرند و به همین دلیل اغلب، كارشان و قضاوت در موردكارشان دچار سوگیری می شود. در این بین شاید بتوان گفت ۲ تیم بزرگ و پرطرفدار استقلال و پرسپولیس بیش از سایر تیم ها نگاهی حرفه ای به مربیانشان دارند، دلایل این مسأله هم كاملاً مشخص است.

سرخابی ها به دلیل اینكه مدام در معرض دید و داوری هوادارانشان قرار دارند مجبورند نگاهی حرفه ای تر به بخش های گوناگون باشگاهشان داشته باشند. موضوعی كه در این مقاله به تحلیل آن خواهیم پرداخت ذهنیات مربی جوانی به نام «صمد مرفاوی» است كه بعد از هفته ها حالا تیمش را به صدر جدول لیگ برتر ششم رسانده است.

مرفاوی فصل را چگونه شروع كرد؟ او آشكارا تحت تأثیر تغییرات عمده در كادرفنی قرار داشت و البته با توجه به برخورداری از انگیزه بالا برای نشان دادن خود و حمایت های همه جانبه قلعه نویی توانست شروع خوبی داشته باشد هرچند خیلی ها این نتایج خوب را بیشتر حاصل خوش شانسی او می دانستند تا توانایی های فنی اش.

سؤال اینجا است كه تفكرات سرمربی تیمی مثل استقلال كه در پی تكرار عنوان قهرمانی است، چه باید باشد؟ ذهن مرفاوی باید درگیر چه موضوعاتی باشد و از چه مسایلی فاصله بگیرد تا درنهایت جام قهرمانی از آن تیمش شود؟مرفاوی در چند بازی اخیر خود مواضعی اتخاذ كرده است كه قابل تأمل می باشد. مواضعی كه هم مسایل فنی مربوط به تیم را دربر می گیرد و هم برخی رفتارهای مرفاوی را شامل می شود.

در بُعد فنی و طی چند بازی اخیر شاهد نوعی احتیاط و محافظه كاری از سوی مرفاوی بوده ایم كه این مسأله می توانست مهمترین مانع برای رسیدن استقلال به صدر جدول باشد. بازی محتاطانه آبی پوشان در مسابقات اخیر نه تنها هواداران این تیم و كارشناسان فوتبال را راضی نكرد بلكه این خطر را ایجاد نمود كه استقلال كم كم از صدر جدول فاصله بیشتری بگیرد، اما از آنجا كه سایپا روال عدم نتیجه گیری و ناكامی خود را همچنان ادامه می دهد، آبی های پایتخت توانستند با تكیه بر پیروزی سپاهان مقابل سایپا با یك تساوی بیرون از خانه مقابل ابومسلم به صدر جدول برسند.

موضوعی كه تا قبل از صدرنشینی نقطه ضعف استقلال و مرفاوی تلقی می شد حالا و بعد از صدرنشینی می تواند ابزار مناسبی باشد برای حفظ صدر جدول و رسیدن به مقام قهرمانی. اگر مرفاوی بتواند با تعدیل تفكرات محافظه كارانه خود استقلال را هجومی تر به میدان بفرستد و پس از رسیدن به گل برتری به حفظ بازی بپردازد، در آن صورت می تواند به قهرمان شدن امیدوار باشد. به هر حال استقلال اگر می خواهد مدافع مقام قهرمانی فصل گذشته باشد باید بتواند در حد یك قهرمان بازی كند وگرنه تیم هایی مثل استقلال اهواز و سپاهان این توانایی را دارند كه به صدر جدول برسند و در پایان فصل قهرمان لیگ برتر لقب بگیرند.

در بُعد رفتاری هم مرفاوی به گونه ای عمل می كند كه برای برخی افراد این شائبه پیش می آید كه وی قدرت تحلیل بازی را ندارد. او در پایان تمام بازی های تیمش، استقلال را تیم برتر میدان معرفی می كند و حریف را دست و پا بسته خطاب می كند.

اظهارنظرهای نسنجیده در مورد كسانی مثل میثاقیان و یا برخورد غلط با خبرنگاران بعد از دربی هم مسایلی است كه نشان دهنده نقاط ضعف مرفاوی در این زمینه است.در بخش اول این گونه موضع گیری ها می تواند رفته رفته غروری كاذب را بر استقلال حكمفرما نماید و آبی ها را به مرحله خودزنی برساند كه امروز هم نشانه هایی از این مسأله به چشم می خورد.

در بخش دوم هم باید این توصیه را به مرفاوی كرد كه نداشتن سیاست رفتاری درست و دشمن تراشی حاصلی جز حاشیه سازی بیشتر برای استقلال ندارد. او به عنوان سرمربی یك تیم بزرگ باید بتواند بزرگ فكر كند، بزرگ رفتار نماید و طوری در مواجه با مسایل بیرون از زمین برخورد كند كه درنهایت تیمش تقویت شود.

در حال حاضر مرفاوی مسیر خلاف این موضوع را در پیش گرفته و مطمئناً دود این آتش خود افروخته فقط در چشم خود استقلالی ها خواهد رفت. مرفاوی باید بداند حفظ صدر جدول در لیگ ایران علاوه بر توان فنی، نیازمند برخورداری از عوامل دیگری هم هست!