جهان۲۰۰۴ (۲)

ماه آوریل مقتدی صدر درپی تعطیل شدن روزنامه اش توسط نیروهای آمریكایی، طرفدارانش را به مبارزه در مقابل اشغالگران فراخواند كه این درگیری ها در نجف و كوفه آشوب بزرگی به پا كرد. حرم امام علی (ع) و مسجد كوفه از آتش این درگیری ها در امان نماند.اما با درایت رهبران شیعه عراق این آتش فروكش كرد. در ماه ژوئن تشكیلات اشغال و پل برمر حاكم آمریكایی آن، قدرت را به دولت موقت ایاد علاوی شیعه و البته رییس جمهوری تشریفاتی غازی یاور سنی تحویل دادند تا این دولت زمینه را برای انتخاباتی كه قرار است تا چند هفته دیگر در عراق برگزار شود، آماده كنند.
رسوایی زندان ابوغریب از دیگر وقایع عراق در سال ۲۰۰۴ بود. زندانیان عراقی این بار نه توسط حاكمان قبلی زندان، كه به وسیله كسانی كه با وعده آزادی پا به خاك عراق گذاشته بودند شكنجه می شدند و موبایل دوربین دار یكی از همین نظامیان آمریكایی این تصاویر را در تمام دنیا منتشر كرد. این رسوایی، دونالد رامسفلد وزیر دفاع آمریكا را تا آ ستانه ازدست دادن مقامش پیش برد و چند نظامی آمریكایی را به محاكمه كشاند.واقعه ابوغریب به عنوان یكی از ۱۰ واقعه مهم سال در نظرسنجی رسانه های خبری جای گرفته است.شمار تلفات نظامیان آمریكایی در سال گذشته در عراق از ۱۳۰۰ نفر گذشت و تعداد كشته شدگان عراقی به چند برابر این رقم رسید.
انتخابات آمریكا
انتخابات ریاست جمهوری آمریكا همواره از مهمترین و موردتوجه ترین اخبار و وقایع دنیاست اما انتخاباتی كه در سال ۲۰۰۴ برگزار شد شاید بیش از دیگر انتخابات این كشور اهمیت داشت.
آمریكا در میانه جنگ و بوش هدف شدیدترین انتقادات در داخل و خارج قرار داشت، این اولین انتخابات بعد از ۱۱ سپتامبر بود و همه دنیا درقبال این انتخابات موضع داشت. این ها چند دلیل از دلایل اهمیت ویژه این انتخابات هستند. بسیاری معتقد بودند جان كری نامزد دمكرات ها در این شرایط شانس زیادی برای شكست بوش داشت. مناظره های تلویزیونی ایام مبارزات انتخاباتی، این پیش بینی را تقویت می كرد، اما عده ای دیگر معتقد بودند آمریكایی ها در میانه جنگ به حفظ شرایط موجود و ابقای رییس جمهور جنگ رای می دهند.نتیجه انتخابات باور گروه دوم را تقویت كرد و جورج بوش برای بار دوم و بعد از چهار سال بار دیگر به عنوان چهره سال هفته نامه تایم انتخاب شد، چون توانست یك بار دیگر اعتماد آمریكایی ها را به خود جلب كند. این درحالیست كه نظرسنجی های جهانی نشان می دهد بوش ازنظر مردم دنیا یكی از نامحبوب ترین رییس جمهورهای آمریكاست.یكی از اولین و مهمترین اقدامات بوش بلافاصله بعد از انتخاب شدن، تغییر وزیر خارجه و تعیین قدرتمندترین زن واشنگتن در این سمت بود. كاندولیزا رایس از چهره های خبرساز سال ۲۰۰۴ بود كه گزارش ها و تحلیل های بسیاری درباره اش نوشته شده است.

۱۱ سپتامبر اروپا
اسپانیا از كشورهایی است كه كمتر درگیر تحولات و كشمكش های جهانی می شود و به غیر از موضوع جدایی طلبان اتا، بحران سیاسی داخلی و خارجی جدی ندارد. اما در سالی كه گذشت، تحولات جهانی نتیجه انتخابات سراسری این كشور را طی ۲۴ ساعت رقم زد.سه روز قبل از انتخابات سراسری و درحالی كه پیروزی خوزه ماریا ازنار و حزب او آنقدر بدیهی بود كه نیازی به نظرسنجی هم نداشت، چند انفجار همزمان، ایستگاه های قطار مادرید را در شلوغ ترین ساعت ممكن به آتش كشید كه بیش از ۲۰۰ نفر در این انفجارها كشته شدند.این بار اتا مسئول این انفجارهای مرگبار نبود و این حملات هدفی بسیار فراتر از جدایی طلبی را دنبال می كردند. القاعده این انفجارها را ترتیب داده بود تا «یار بوش» در اسپانیا یعنی ازنار را به خاطر همراهی با او در جنگ عراق مجازات كند. نتایج نظرسنجی ها یك شبه عوض شد و «خوزه لوئیس رودریگز زاپاترو» رهبر سوسیالیست ها با شكست راستگرایان، به نخست وزیری رسید.دو ماه بعد نیروهای اسپانیایی به فرمان زاپاترو از عراق خارج شدند. این وقایع ۱۱ سپتامبر اروپا نام گرفت و موجب شد از آن به بعد كوچكترین تحرك غیرعادی در پایتخت های اروپایی به اعلام هشدار و آماده باش امنیتی تبدیل شود.
گروگان گیری خونین در روسیه
روسیه تقریبا هر سال را با واقعه ای تكان دهنده پشت سر می گذارد و وارد سال جدید می شود. حادثه زیردریایی كورسك و گروگان گیری تئاتر مسكو ازجمله این وقایع تكان دهنده بوده است.
در سال ۲۰۰۴ نیز یك گروگان گیری خونین دیگر، روسیه را در فهرست ۱۰ خبر مهم این سال قرار داد؛ واقعه ای كه حتی برای دنیای عادت كرده به كشتار و تروریسم، تكان دهنده بود. مدرسه ای در شهر بسلان در جنوب روسیه در اولین روز سال تحصیلی با هجوم گروگان گیران چچنی روبه رو شد. آنها كه تعداد دقیقشان هنوز معلوم نیست وارد مدرسه شدند و بیش از ۱۲۰۰ كودك، معلم و پدر و مادر را گروگان گرفتند و همه را در ورزشگاه مدرسه جمع كردند. سپس اطراف ورزشگاه را مین گذاری كردند. در روز سوم گروگان گیری وقتی عده ای از گروگان ها قصد فرار می كنند، گروگان گیران شروع به تیراندازی كرده و صدای چند انفجار از بیرون مدرسه شنیده می شد. نیروهای امنیتی روسیه كه آماده حمله و پایان دادن به این گروگان گیری بودند كار خود را شروع می كردندو وقتی ماجرا به پایان رسید، بیش از ۳۳۰ كشته كه نیمی از آنها كودك بودند، به جا ماند.روسیه هنوز داغدار این واقعه خونین است اما درموضع این كشور یا دنیا نسبت به چچن و وضعیت آن هیچ تغییری حاصل نشد.
از تسخیر مخملی گرجستان تا فتح نارنجی اوكراین
در سال ۲۰۰۴ ایالات متحده توانست با فراهم آوردن تمهیدات لازم بسترهای كافی برای تسخیر مخملی حكومت گرجستان توسط طرفداران خود در این كشور و فتح نارنجی دولت در اوكراین را عملی سازد. در نوامبر سال ۲۰۰۳ درگرجستان، بعد از اعتراض های داخلی و خارجی به نتیجه انتخابات پارلمانی و تقلبی خواندن آن، تظاهرات گسترده ای برگزار شد و مخالفان ساختمان پارلمان و دیگر ساختمان های دولتی را تصرف كردند. ادوارد شواردنادزه رییس جمهور استعفا كرد و در انتخابات مجدد در ۴ ژانویه ۲۰۰۴ میخائیل ساكاشویلی رهبر مخالفان و از طرفداران فاصله با روسیه و نزدیك شدن به غرب، رییس جمهور شد.در ماه های پایانی سال این اتفاق در یكی دیگر از قلمروهای روسیه و به عبارتی «گوهر تاج امپراطوری روسیه »، بدون هیچ كم و كاستی و عینا تكرار شد.این بار راهكار اصلی ایالات متحده برای تبدیل اوكراین به متحد واشنگتن، تسخیر حكومت اوكراین، از طریق دخالت در سرنوشت انتخابات ریاست جمهوری این كشور بود. طرح «گسترش دموكراسی» وزارت امور خارجه آمریكا با پشتوانه بودجه یك میلیارد دلاری آن، همان اسب تروای واشنگتن برای تسخیر حكومت اوكراین بود؛ همانگونه كه پیش از آن در تسخیر مخملی حكومت گرجستان عملی شد.
در جریان مناقشه انتخابات اوكراین بین ویكتور یانوكوویچ، كاندیدای مورد حمایت روسیه از یك طرف و ویكتور یوشچنكو كاندیدای مورد حمایت آمریكا و اروپا از سوی دیگر، رسانه های آمریكایی همانند دوران جنگ سرد به جنگ روانی بر علیه روسیه و ارائه تصویر منفی از شخص پوتین اقدام كردند؛ به طوری كه این كشور به صحنه نبرد میان شرق و غرب تبدیل شد.پوتین و همكاران نزدیك وی كه عموما از افسران اطلاعاتی شوروی سابق هستند، نظاره گر توفیق آمریكا و اتحادیه اروپا در حمایت فراوان مالی و تبلیغاتی از یوشچنكو در انتخابات اوكراین بودند.در هر صورت آمریكا و اروپا توانستند، با سازماندهی نافرمانی مدنی، زمینه ساز پیروزی حافظ منافع خود یعنی ویكتور یوشچنكو در انتخابات ریاست جمهوری اوكراین شوند.

منبع : خبرگزاری جمهوری اسلامی ـ ایرنا