شنبه, ۱۵ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 4 May, 2024
مجله ویستا
کافکا از تنهایی تا رهایی
● نگاهی به کتاب «شناخت كافكا»
چهره واقعی کافکا کدام است؟ آیا او داستاننویسی منزوی با ذهنی سراسر تیره و بدبین بوده؟
فرانتس كافكا در محلهای قدیمی در پراگ در سوم ژوئیه ۱۸۸۳دیده به جهان گشود.
از نخستین روزی كه فرانتس گام به دبستان گذاشت یعنی ۱۶ سپتامبر ۱۸۸۹ در راه مدرسه آنگونه كه بعدها در نامهای به دوستش میلنا جسینكا نوشت با چشمان هوشیارش جهان بیرون از خانه را زیر نظرگرفت؛ جهانی كه او بعدها آن را مورد نقدی اندیشمندانه قرار داد.
كافكا در دوران دبیرستان به مطالعهٔ آثار سورن كه یر كه گور و اسپینوزا پرداخت و با وجود فضای متحجر و خشك مدارس سختگیر چكسلواكی قرن نوزدهم كه زیر تسلط اتریش قرار داشت به آزاد اندیشی روی آورد و با میخكی سرخ به گوشه كت خود برخلاف تفكر رایج رویای دنیای دیگری را در سر پروراند.
در «شناخت كافكا» یكی از دغدغههای مهم مقدادی آموزش شیوه نگاه و نقد ادبی به دانشجویان و پژوهشگران جوان است تا آنها با روش های نقد علمی آشنا شده و به جای پذیرش تئوری های رایج ادبی شجاعانه گام در راه اندیشه ی جدی درباره ی نویسندگان مهم و اندیشمندان معاصر بگذارند.
در این كتاب در بخش نخست زندگی نامه ی فرانتس كافكا و مسائل خانوادگی او مانند ارتباط او با خانوادهاش به ویزه پدر كافكا كه شخصیتی مستبد داشته مورد بررسی قرار گرفته است.
همچنین خصوصیات فردی او از جمله علاقهاش به ارتباط با مردم عادی، قرار گرفتن در صف تهیه ارزاق عمومی همچون بقیه مردم و احترام او برای دیگران آمده است.
همچنین فضای پراگ در اواخر قرن نوزد هم و شرایط خاص حاكم بر زندگی كافكا به عنوان یك یهودی آلمانی زبانی توصیف شده است.
در این بخش میخوانیم كه كافكا موفق شد دكترای حقوق را در ۱۸ ژوئن ۱۹۰۶ در پراگ دریافت كند و در دفتر حقوقی یكی از بستگانش به كار مشغول شود.
او پس از مدتی كار در داد گاههای پراگ سرانجام وارد اداره ی بیمه سوانح گردید و از نزدیك با اوضاع جامعه ی چلسلواكی آن روز آشنا شد.
هر چند كافكا با توجه به خصوصیات و ویژگی های شخصی در فعالیت های جمعی سیاسی شركت نكرد اما با آگاهی عمیق اجتماعی، شرایط زمان را درك كرده و با نگاهی معطوف به حقیقت بزرگی چون آزادی انسان به نوشتن روی آورد.
فرانتس كافكا در این زمان خود را چنان از لحاظ روحی و دلهرههای فكری به كی یركه گور نزدیك میدید كه در نامه ای به دوستش اسكارباوم، كی یركه گور را ستارهای درخشان در سرزمین دست نیافتنی نامید.
در این بخش همچنین تاثیر مكاتب ادبی و هنری زمان نویسنده چون سورئالیسم و اكسپرسیونیسم بر او مورد بحث و قرار گرفته است.
كافكا هرگز نتوانست بین زندگی شخصی معمولی و نوشتن به یك آشتی دست یابد و سرانجام رابطهاش را با نامزدش فلیسه در آستانهی سی سالگی قطع كرد و با ذهنی كمال گرا برای همیشه با جهانی كه فلیسه نماینده ی آن بود، جهان پر زرق و برق ظواهر مادی و اشرافیت متكبر بدرود گفت.
نامه های كافكا و یادداشت های روزانه او به اضافه ی گفتگوهای او با گوستاویانوش همكار وی در این برداشت از زندگی كافكا به عنوان منبع مورد استفاده قرار گرفته است.
در پایان بخش نخست جایگاه هنری كافكا در جهان غرب و بلوك شرق سیاسی بررسی شده است.
سپس مصاحبه خواندنی بهرام مقدادی با پرفسور رومن كارست از هواداران پر شور بهار پراگ دربارهی كافكا آمده است.
یكی از گفتارهای شورانگیز سارتر را در پایان این بخش میخوانیم. سخنان ژان پل سارتر در زمینه نگاه به آثار كافكا در كنفرانس صلح مسكو در ژوئیه ۱۹۶۲ در تحریف اندیشه و پیام كافكا در غرب و سكوت در شرق تصویر جامعی از رفتار جامعه جهانی با كافكا را ترسیم می كند.
در بخش دوم داستان «داوری» كه داستانی سورئالیستی بر مبنای كشمكش عاطفی ذهن نویسنده در انتخاب هنر نویسندگی یا زندگی معمولی است، با نگاهی به زندگی خصوصی كافكا تحلیل شده است.
كافكا در رمان «آمریكا» تصویر خود از جامعه ی آرمانی كه به جای رقابت ها در آن مناسباتی انسانی حاكم است را ارائه میدهد.
در داستان «مسخ » گره گوار سامسا قهرمان اصلی از پذیرفتن كابوس دردناك اجتماعی كه در آن ویژگیهای انسانی او سلب شده است سرباز میزند و به رویای ترسآور دیگری پناه میبرد.
در فصل سوم میخوانیم كه فرانتس كافكا از چهارم تا هجدهم اكتبر ۱۹۱۴ یعنی در همان سالی كه دست اندركار نوشتن رمان محاكمه بود، داستان گروه محكومین را نوشت.
او در گروه محكومین وحشتی كه جنگ جهانی اول در جهان ایجاد كرده بود و چهره ماشین زده همه چیز حتی مرگ را به تصویر كشید. كافكا در این داستان به شكل زیر كانه ای همچنین استعمار قرن نوزدهمی اروپا در جهان سوم را محكوم كرد.
در "محاكمه" كافكا پوچی و شكست مبارزه ی فردی "ژوزف كا"را كه صرفاً به نیروهای خود متكی است در برابر اجتماع نشان میدهد.در این داستان بزرگترین نقطه ضعف او یعنی عدم وجود تصوری دیگر از جامعه جز جامعه رایج توصیف شده است.
ژوزف كا نمیتواند مبارزه فردی خود را با مبارزات اجتماعی توام كند و بنابراین به تلخی شكست می خورد.
در فصل چهارم داستانهای كافكا در ۱۹۱۶ در مجموعه پزشك دهكده نقد و بررسی شده است.
در داستان" در ردیف آخر" كافكا از دید یك تماشاگر جوان زن سوار كار معلولی را توصیف میكند كه نشسته بر اسبی میدان سیرك را دور میزند. در قسمت بعدی داستان خانمی زیبا وارد میدان میشود.
در این داستان تبعیض زشتی كه تماشاچیان بین زن سواركار و زن زیبا میگذارند و فرهنگ شیزده و بیاحساس مورد انتقاد واقع میشود و تماشاگر جوان، به نمایندگی از انسانیت در حالی كه به نردهای تكیه می دهد به تلخی روزگار میگرید.
دلهرهی انتخاب بین عوامل مختلف و مسئولیت انسان در برابر زندگی در داستان پزشك دهكده تم اصلی داستان است.
در بررسی این داستان زندگی خصوصی كافكا و نمادهای به كار رفته مانند: مهتر، زمستان و اسب ها كاملاً مورد تحلیل و نماد شناسی قرار گرفته اند.
در بخش پنجم كافكا و انتقادات وی از تعالیم كلیسا در داستان" گراكوس شكارچی" تشریح شده و نگاه كافكا به آموزش های مسیح و پیام او با نظر به اندیشه های كی یركه گور مورد بررسی قرار گرفته است.
در این بخش همچنین در داستان "دیوار بزرگ چین" مناسبات استعماری اتریش در چكسلواكی با قلم تند كافكا به باد انتقاد گرفته شده است این برداشت با خوانش دقیق متن و تحلیل فاكت های اجتماعی روزگار نویسنده به دست آمده است.
در فصل ششم در داستان" قصر" كافكا روایتگر از خود بیگانگی انسان معاصر است. در این بخش داستان از منظر چهار دیدگاه كه یكی قصر را مظهر نیروی متافیزیكی، یكی مظهر ناخودآگاه انسان و دیگری مظهر استبداد پدری دانسته است و همچنین دیدگاه جامعه شناختی مورد تحلیل قرار گرفته است.
آلبر كامو می گوید كه "محاكمه بیماری زمانه ما را بیان می كند اما قصر راه درمان آن را نشان می دهد.تلاش قهرمان قصر برای شناخت و تغییر شرایط راهكار او است.
در" هنرمند گرسنگی" كافكا آرزوی خود برای جهانی معنوی را در داستانی نمادین بیان می كند كه این نمادها پزوهش و نمادشناسی شده است.
دید منفی كافكا نسبت به شناخت جهان تنها باتكیه بر علم و تكنولوژی در داستان" كاوشهای یك سگ" تشریح شده است.
در فصل سخن آخر یكی از آخرین داستانهای كافكا به نام" لانه" فرار هنرمند از اجتماع و درون گرایی او به تصویر كشیده شده است.
در"شناخت كافكا "خوانندگان میتوانند با خط سیر اندیشهی یكی از بزرگترین نویسندگان تاریخ بشری آشنا شوند.
كافكا تا سوم ژوئن ۱۹۲۴ در چهل و یك سالگی با شهامت با بیماری سل مبارزه كرد و با آرزوی جهانی با مناسباتی انسانی، عادلانه و زیبا در آسایشگاه معلولین كی یرلینگ درگذشت.
كافكا تا آخرین روزها با قلمی سرشار از احساسات انسانی از دنیایی یكسره متفاوت نوشت و با قلم خود دین خویش را به حقیقت ادا كرد.
نوشته بهرام مقدادی
منبع : سایت والس
نمایندگی زیمنس ایران فروش PLC S71200/300/400/1500 | درایو …
دریافت خدمات پرستاری در منزل
pameranian.com
پیچ و مهره پارس سهند
تعمیر جک پارکینگ
خرید بلیط هواپیما
دولت سیستان و بلوچستان انتخابات دانشگاه تهران مجلس شورای اسلامی عراق چین دولت سیزدهم مجلس روز معلم رهبر انقلاب معلمان
سیل ایران هواشناسی آتش سوزی سازمان هواشناسی باران هلال احمر یسنا اصفهان شهرداری تهران معلم پلیس
ترکیه قیمت خودرو خودرو تورم قیمت طلا سهام عدالت قیمت دلار بازار خودرو دلار حقوق بازنشستگان ایران خودرو مسکن
مهران غفوریان ساواک تلویزیون سریال صداوسیما موسیقی مسعود اسکویی سینمای ایران رضا عطاران
موبایل
اسرائیل رژیم صهیونیستی غزه فلسطین جنگ غزه آمریکا روسیه حماس اوکراین نوار غزه انگلیس ایالات متحده آمریکا
فوتبال پرسپولیس استقلال لیگ برتر سپاهان باشگاه استقلال علی خطیر باشگاه پرسپولیس بازی لیگ برتر ایران تراکتور لیگ قهرمانان اروپا
اپل هوش مصنوعی آیفون خودروهای وارداتی ناسا گوگل تلفن همراه مدیران خودرو صاعقه
کبد چرب دیابت فشار خون طول عمر