نشست پاریس فرصتی برای حل بحران لبنان

پس از تلاش های جمهوری اسلامی ایران و عربستان برای حل بحران جاری در لبنان ، اینك توجه لبنانی ها و محافل منطقه ای به نشست آتی سران گروههای لبنانی در پاریس كه گفته می شود در دهه اول تیرماه برگزار می شود ، جلب شده است.فرانسه از جریان های مهم سیاسی لبنان دعوت كرده تا با سفر به پاریس باب گفتگوها را برای كمك به حل بحران كنونی بار دیگر بگشایند.
وزارت امور خارجه فرانسه با دعوت از همه گروه های سیاسی لبنان برای حضور دراین نشست كه از آن به عنوان نشستی غیررسمی یاد شده سعی می كند تصمیم گیرندگان اوضاع سیاسی این كشور پربحران خاورمیانه را به از سرگیری گفتگوها و نزدیك شدن به توافق برای حل بحران كنونی تشویق كند.
اما مواردی چون تصویب طرح جنجالی دادگاه بین المللی برای پرونده ترور رفیق حریری نخست وزیرسابق لبنان در شورای امنیت و بر اساس فصل هفتم منشور سازمان ملل بدون توجه به دیدگاههای مخالفان و اصرار هردو كفه سیاسی موجود در لبنان كه بخشی ازقدرت دراین كشور را در دست دارند به اهداف و برنامه های خود ، رسیدن به توافق در نشست آتی پاریس را نیز در هاله ای از ابهام فرو می برد.
با این حال و با توجه به اینكه هر دو طیف سیاسی مورد اشاره به این نتیجه رسیده اند كه تداوم وضع كنونی به سود هیچ طرفی نیست ، ممكن است آنان را به نرمش و توجه به راه های حل میانه و چشم پوشی از برخی خواسته های خود سوق دهد.این موضوع به ویژه با توجه به نزدیك شدن به زمان انتخاب رییس جمهوری جدید برای لبنان كه برای هر دو طرف از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است ، بیش از پیش مهم تلقی می شود.
اگر گروههای سیاسی موافق و مخالف دولت تا شهریور ماه كه موعد تشكیل مجلس برای انتخاب رییس جمهوری جدید است به توافقی در این زمینه دست نیابند ، آنگاه هر دو طرف تلاش خواهند كرد تا فرد مورد نظر خود را بر این كرسی بنشانند كه در این صورت پیش بینی می شود بر میزان و شدت اختلافات افزوده شود.هرچند مخالفان دولت تا پیش از تصویب طرح دادگاه حریری در شورای امنیت مایل بودندمسایل مورد اختلاف كه مهمترین آنها تشكیل دولت وحدت ملی و بررسی طرح دادگاه حریری در مراجع داخلی(مجلس) بود در سبد واحدی در نشست گفتگوهای داخلی مورد بررسی قرار گیرد اما اینك با وجود آنكه یكی از این موارد (طرح دادگاه) از گردونه بررسی خارج شده گویا مخالفان با تشكیل دولت وحدت ملی با توجه به شرایطی كه آنان مطرح می كنند موافق هستند.
شاید همین امر و آمادگی متقابل طیف سیاسی ۱۴مارس در این زمینه ( تشكیل دولت وحدت ملی) بتواند زمینه ای برای آغاز گفتگوهای سران لبنانی در پاریس باشد. البته مخالفان اعلام كرده اند آغاز هرگونه گفتگو میان دو طرف برای تشكیل دولت وحدت ملی مستلزم استعفای فواد سنیوره از سمت نخست وزیری است ، موضوعی كه از سوی فواد سنیوره نخست وزیر كنونی لبنان رد شده و گفته است تشكیل دولت جدید با گسترش كابینه كنونی میسر خواهد بود. در همین پیوند یك مسوول بلندپایه از طیف مخالفان دولت لبنان با اعلام آمادگی مخالفان برای شركت در نشست پاریس گفته است مانعی برای مشاركت در این زمینه وجود ندارد اما امید زیادی نمی توان داشت كه این تلاش به راه حلی بیانجامد. از سوی دیگر یكی از اعضای فراكسیون «آینده» به ریاست «سعدالدینحریری» نیز با استقبال از این دعوت گفته كه جریان آینده با دریافت دعوت رسمی در این نشست شركت خواهد كرد.
اما باید دید دو طرف سیاسی در لبنان كه طی دو سال اخیر به ویژه شش ماه گذشته با آغاز اعتصابها و اعتراض های آشكار مخالفان ،نتوانسته اند در هیچ مذاكره ای به توافق دست یابند این بار و در پاریس و با توجه به شدت یافتن اوضاع پیچیده لبنان چگونه حاضر خواهند شد تن به سازش با یكدیگر دهند.
هنوز هم اختلافات دو طرف عمیق و فاحش است ، مخالفان در بعد كلان قضیه خواهان استعفای دولت كنونی ، تشكیل دولت وحدت ملی ، برگزاری انتخابات زودهنگام پارلمانی و انتخاب رییس جمهوری جدید بر اساس توافق همه گروهها هستند و بر این خواسته ها باید اصلاحات دیگر از جمله به رسمیت شناختن استراتژی «مقاومت » و حفظ سلاح آن و برخی دیگر از مسایل را نیز اضافه كرد.
اما موافقان یا حامیان دولت می خواهند تنها چند وزارتخانه را به گروههای مخالف داده ، رییس جمهوری جدید را از طیف ۱۴ مارس و وفادار به اهداف این طیف انتخاب و به تدریج زمینه خلع سلاح مقاومت را نیز فراهم كنند. در این میان مخالفان به ویژه حزب الله تلاش می كنند به فرانسه به عنوان میزبان گفتگوهای آتی لبنانی ها این موضوع را یادآوری كنند كه آنان خواهان تشكیل دولتی فراگیر هستند كه در آن نمایندگان همه گروههای سیاسی حضور داشته باشند.گفته می شود گروه حاكم ۱۴مارس نیز یك شخصیت حقوقی را به فرانسه فرستاده تا آخرین مواضع سیاسی طیف ۱۴مارس به ویژه در خصوص انتخاب رییس جمهوری جدید لبنان را به اطلاع مقام های پاریس برساند.
در این میان علاوه بر نقش مهم و موثر جمهوری اسلامی ایران و عربستان در خصوص تحولات لبنان و تلاش های گسترده تهران و ریاض برای كاهش تنش ها و حل بحران لبنان كه به حفظ آرامش كنونی و جلوگیری از شدت یافتن اختلافات دو طرف منجر شده ، نقش فرانسه نیز می تواند موثر واقع شود.هرچند به جز این سه كشور، آمریكا و سوریه نیز در لبنان نقش آفرین هستند اما نقش هر یك از آنها به دلایل مختلف در صحنه سیاسی لبنان لااقل پر رنگ جلوه داده نمی شود.آمریكا به دلیل چهره منفوری كه از خود در منطقه برجای گذاشته و سابقه بدی كه در جریان حمایتهای همیشگی خود از رژیم صهیونیستی داشته هیچ جایگاهی در افكار عمومی لبنان ( به جز گروه ۱۴ مارس ) ندارد.
سوریه نیز به دلیل اتهام هایی كه به آن در خصوص ترور رفیق حریری و حوادث تروریستی لبنان وارد شده وجهه خوبی نزد سران دولت و بخشهایی از مردم اهل سنت و مسیحی لبنان ندارد. فرانسه هر چند یكی از بانیان تصویب قطعنامه جنجال برانگیز ۱۵۵۹شورای امنیت در سال ۱۳۸۳ بود كه سرنوشت لبنان را تغییر داد اما همواره به دلیل سابقه تاریخی حضورش در این كشور وعلاقه های سنتی خود تلاش كرده تا با متوازن نشان دادن مواضع خود در خصوص مسایل لبنان ، جای پای خود را در این كشور كه سابقا مستعمره خود بوده حفظ كند.
البته حمایتهای این كشور از گروه حریری و مسیحیان لبنان آشكار و واضح است اما این كشور به تازگی با دعوت از گروهی از حزب الله برای دیدار از پاریس لااقل در ظاهر نشان داده خواهان حفظ توازن سیاسی در لبنان است و این موضوع می تواند با حفظ بی طرفی در گفتگوهای آتی سران لبنانی در پاریس پر رنگ تر شود و مكمل و حلقه ای از تلاش های چند جانبه تهران - ریاض و پاریس باشد.

منبع : روزنامه ابرار