خطر انحراف انتخاباتی

انتخابات بزرگ ترین دستاورد انقلاب اسلامی و ارزشمندترین خونبهای شهیدان است. انتخابات یکی از نمادهای واقعی رهایی ایرانیان از یوغ استبداد دیرپای و رقم زدن سرنوشت و ساختن آینده به دست خودشان است. هرگونه اقدام در جهت محقق ساختن انتخابات واقعی، تقویت این ارزش ملی و اسلامی و به عکس هرگونه اقدام در راستای محدودسازی و دخالت در روند آزاد و مردمی آن به مثابه مخدوش ساختن بزرگ ترین ارزش ملی و اسلامی و آسیب رساندن به اساسی ترین حقوق ملت است.
از ابتدای پیروزی انقلاب، برخی انتخابات را امر زاید و حداکثر، تزئینی و تشریفاتی دانسته و معتقد بودند اصولاً مردم شأنیتی برای انتخاب مدیران ارشد جامعه ندارند، زیرا اداره جامعه امری اختصاصی و مربوط به دایره نخبگان است و این افراد باید توسط فرد یا افراد خاصی منصوب شوند و مردم نیز باید مطیع و فرمانبردار آنان باشند. امام خمینی(ره) با این اندیشه به شدت مبارزه کرد و شعار تاریخی و باشکوه «میزان رای ملت است» را به تارک نظام جمهوری اسلامی حک کرد و این افراد مجبور شدند انتخابات را به عنوان امری تحمیلی که چاره یی جز پذیرش آن نیست، بپذیرند، اما در عین حال همچنان معتقد به عدم ضرورت و زاید بودن آن بودند. در طول سال های پس از انقلاب مستمراً شاهد تلاش های این جریان برای دست یازیدن به منویات درونی و اعتقادی خود مبنی بر کم رنگ کردن انتخابات و تبدیل آن به یک فرآیند ظاهری و نمایشی در واقع انتصابی بوده و هستیم.
اگر جریانی از یک سو مجبور به پذیرش انتخابات باشد و از سوی دیگر اعتقاد به اصالت آن نداشته و طرفدار انتصاب مدیران ارشد نظام باشد، چاره یی جز غیر واقعی و نمایشی کردن انتخابات و تهی کردن آن از هویت آزاد، عادلانه و رقابتی- که روزنه انتخابات واقعی است- ندارد. در چنان شرایطی به وضوح می توان تصور کرد که چه اتفاقاتی در فرآیند انتخابات رخ خواهد داد. برخی از این وقایع چنین خواهد بود
۱) کاهش و حذف نظارت عمومی
۲) امکان دخالت نیروهای غیرقانونی در فرآیند انتخابات، فقدان شرایط کاملاً شفاف در مراحل مختلف انتخابات
۳) ایجاد محدودیت های شدید در شرایط داوطلبی انتخابات به نحوی که صرفاً امکان داوطلبی افراد و جریان خاصی وجود داشته باشد و این امر منجر به حذف رقابت واقعی که از مهمترین شاخص های یک انتخابات واقعی است خواهد شد و عرصه دو طرفه رقابت انتخاباتی را یک طرفه و صرفاً به نفع یک جریان تبدیل خواهد کرد.
۴) محدودسازی تبلیغات انتخاباتی که منجر به ایجاد تبعیض در انتخابات، کاهش شور و نشاط انتخاباتی و رانت خواری تبلیغاتی توسط عده یی خاص که از مزایای قدرت بهره مندند خواهد شد.
۵) محدود ساختن دایره خودی ها و معتقدان به نظام به عده یی خاص که مورد نظر آنان است و خارج کردن هر فرد و جریانی که مورد قبول آنان نیست، از دایره خودی ها و تخریب بی امان و مستمر آنان و وارد آوردن انواع اتهامات وابستگی، عدم اعتقاد، عدم التزام و... به آنان با استفاده از رانت های رسانه یی و غیررسانه یی.
بر این موارد می توان همچنان افزود؛ کافی است چنین جریانی میدان را روی خود باز ببیند و ترس و شرم از وی برداشته شود، آنگاه دیگر حد یقفی در عملیات تخریب و هویت زدایی از انتخابات و پایمال ساختن حقوق اساسی مردم نخواهد داشت.
اکنون می توان به کلیه کسانی که در فرآیندهای تقنینی، اجرایی و نظارتی انتخابات نقش دارند، هشدار داد و متذکر شد که به ارزیابی اعمال و رفتار خود بپردازند و ملاحظه کنند که آیا لوایح و طرح های قانونی آنان یا عملیات اجرایی و برنامه های نظارتی آنها به کدام سمت وسو می رود. آیا در راستای فرمایشی کردن انتخابات، هویت زدایی از آن و تبدیل آن به انتصابات است یا در جهت آزاد، رقابتی و عادلانه کردن آن.
آیا امروز اصلاح قوانین انتخاباتی باید در جهت محدودسازی تبلیغات انتخاباتی، ایجاد تنگنا و محدودیت روزافزون برای داوطلبان، کاهش شفافیت در روندهای اجرایی و نظارتی و امثال اینها باشد یا در راستای تقویت نظارت عمومی، حضور فعال و با نشاط احزاب، مطبوعات و نمایندگان نامزدها در کلیه مراحل انتخابات گسترش دامنه تبلیغات پرشور و بانشاط انتخاباتی، شفاف سازی فرآیند انتخابات و اطلاع رسانی به موقع و شفاف و از همه مهمتر امکان ورود همه کسانی که به جمهوری اسلامی و قانون اساسی وفادار و ملتزمند به عرصه داوطلبی و رقابت انتخاباتی؟
به دست اندرکاران تقنینی، اجرایی و نظارتی انتخابات همچنین باید متذکر شد که هیچ آسیبی به نظام جمهوری اسلامی که دستاورد عظیم و باشکوه ملت ایران و خونبهای شهیدان بزرگوار است، بالاتر و مخرب تر از مخدوش شدن فرآیند انتخابات و هویت زدایی از آن نیست و این آسیب به مراتب و به نحو غیر قابل قیاسی بالاتر و خطرناک تر از بدحجابی دختران و موی پسران و اختلاط دختر و پسر در دانشگاه ها و امثال اینها- که این روزها توسط برخی به عنوان ریشه مفاسد و ناهنجاری ها مطرح و ترویج می شود- نخواهد بود.

مرتضی مبلغ

منبع : روزنامه اعتماد