باورم نمی‌شود در اروپا هستم

جنگ هنوز اینجا فراموش نشده است. اما جایی وجود دارد که آلبانیایی ‌تبارهای کوزوو و صرب‌ها تلاش می‌کنند در کنار هم زندگی کنند: در این پیست اسکی که در ارتفاع ۱۶۰۰ متری در میان کوه‌ها با برف فرش شده است.
ایوان میلوساولویچ که صاحب یکی از کلبه‌های اسکی پیست است و ملیتی صرب دارد با دو دوست خود از منطقه آلبانیایی‌ها نشسته و مشغول تماشای برنامه‌های موسیقی صربی است.
او می‌گوید:” تا وقتی که بتوانم برای زندگی خودم پول دربیاورم برایم اهمیتی ندارد چه کسی کوزوو را اداره می کند. خیلی کم پیش می‌آید که از اینجا پایین بروم چون مدنیت واقعی را اینجا می‌شود پیدا کرد. آن پائین، جنگل سیاست است.“
لطفی آلوزی دوست آلبانیایی تبار این مرد که با خانواده خود برای اسکی آمده سرش را در تایید حرف‌های او تکان می‌دهد و همان طور که برای خداحافظی با ایوان گونه‌های او را می‌بوسد می‌گوید:” علاقه ما به اسکی، بیشتر از علاقه ما به نفرت است. ما فقط می‌خواهیم اوقات خوشی داشته باشیم.“
دیدن صرب‌ها و آلبانیایی‌هایی که در کنار هم می‌خندند نشانه شکننده ‌ای از خوش بینی نسبت به آینده این روستا است که اکثریت ساکنان آن صرب‌ هستند. دیدن این صحنه‌ها‌ روزهای گذشته این منطقه را به خاطر می‌آورد که زیبایی طبیعت، برف سنگین و پیست اسکی آن موجب جلب توجه تیتو رهبر سابق یوگوسلاوی به این منطقه می‌شد.
به نوشته نیویورک تایمز ”استرپس“ که منطقه‌ای صرب نشین است در میان مناطق آلبانیایی نشین احاطه شده و ۴۰ مایل از ”پریستینا“، پایتخت کوزوو فاصله دارد. این روزها نیروهای ناتو در حالی که خود را استتار کرده ‌اند در شیب‌های پر برف ”استرپس“ گشت می‌زنند.
در دوران حکومت میلوشویچ، رهبر صرب بود که نسل کشی آلبانیایی تبارها در کوزوو شدت گرفت و بعدها موجب محاکمه او در دادگاه جنایات جنگی شد.
حالا هشت سال از آن زمان می‌گذرد اما آثار و نتایج جنگ هنوز به وضوح آشکار است و دولتمردان کوزوو خبر از آن می‌دهند که در ماه دسامبر استقلال خود از آلبانی را اعلام خواهند کرد.
افسران پلیس سازمان ملل در کنار مجسمه یادبود ارتش آزادیبخش کوزوو در وردوی شهر برزوویچا نگهبانی می‌دهند. صرب‌هایی که در دوران جنگ بی‌ خانمان شدند حالا در ویلاهای تعطیلات آخر هفته‌ای که آلبانیایی‌ها به حال خود رها کرده‌اند ساکن شده‌اند و لباس‌های خود را روی تراس‌ها پهن کرده‌اند.
یکی از افسران سازمان ملل با عصبانیت دست‌های خود را تکان می‌دهد و می‌گوید:” بعضی وقت‌ها اینجا می‌ایستم و باورم نمی‌شود که در اروپا هستم.“
بسیاری از صرب‌ها تلاش می‌کنند که همچنان کسب و کار خود را در این منطقه حفظ کنند. منطقه‌ای که هر سال در فصل اسکی حدود ۱۰۰ هزار نفر آلبانیایی کوزوو از طبقه متوسط را به خود جلب می‌کند و این افراد به مشتریان هتل‌ها، رستوران‌ها و مغازه‌های صرب‌ها تبدیل می‌شوند.
فقط در همین زمان است که هر دو طرف مجبور می‌شوند اختلاف‌ها را کنار بگذارند. هر چند مدت‌ها از پایان جنگ می‌گذرد اما از دو سال پیش بازگشت اسکی‌بازان آلبانیایی به پیست مورد علاقه‌شان آ‌غاز شد.
اورلو جووانوویچ، مرد صرب ۵۸ ساله‌ای که ریاست اتحادیه مشاغل برزوویچا را بر عهده دارد و خودش هم رستوران ” روک“ را اداره می‌کند اقتصاد مردم این منطقه را کاملا به طبقه متوسط آلبانیایی‌ها وابسته می‌داند و به همین دلیل مصمم است تا این افراد را دوباره به منطقه بازگرداند.
او کار بسیار سختی در پیش دارد. بسیاری از رستوران‌ها و هتل‌هایی که صاحیان صرب دارند در تمام طول فصل اسکی خالی می‌مانند چون آلبانیایی‌ها تحت فشار هستند تا تمام مراکز وابسته به صرب‌ها را تحریم کنند.
این مدیر رستوران می‌گوید وقتی دوستان آلبانیایی او به رستورانش می‌آیند هویت خود را مخفی می‌کنند. او با حسرت از روزهایی می‌گوید که در دوران یوگوسلاوی متحد به همراه دوستان آلبانیایی خود به سینما می‌رفت و رستورانش به اندازه‌ ای پر بود که مجبور می‌شد بعضی از مشتری‌ها را جواب کند.
جووانوویچ با وجود آنکه برخی از همکارانش نگران امنیت او بودند به تازگی به پایتخت کوزوو سفر کرد تا صاحبان آلبانیایی آژانس‌های مسافرتی را متقاعد کند تورهای خود به شهر او را از سر بگیرند.
او همان طور که در رستوران نشسته و نگاهش از روی صندلی‌های خالی ‌می‌گذرد می‌گوید:” ما زندگی خیلی خوبی با آلبانیایی‌ها داشتیم. حالا دوستان آلبانیایی من می گویند حتی برای خوردن یک لیوان آب نمی‌توانند به فروشگاه‌های صرب‌ها بیایند.“
با این حال بسیاری از آلبانیایی‌های حاضر در پیست می‌گویند اسکی کردن بیش از هر درگیری یا اختلاف قومی برای آنها اهمیت دارد.
”شکلزن دمی“، که از اسکی بازان آلبانیایی است و خودش را دیوانه‌ اسکی معرفی می‌کند از ۳۰ سال پیش به برزوویچا می‌آید. او می‌گوید وقتی اخیرا تصمیم گرفت خانه رها شده خود در این منطقه را برای تعطیلات آخر هفته بازسازی کند بسیاری از دوستانش سعی کردند نظر او را عوض کنند.
خانه ویلایی او در سال ۱۹۹۸ از سوی سربازان صرب به آتش کشیده شد اما او که برای سازمانی بین المللی در پریستینا کار می‌کند می‌گوید گذشته را می‌خواهد فراموش کند:” هر سال وقتی فصل اسکی می‌رسد می‌گویند اتفاقی در این منطقه خواهد افتاد. اما مردم دیگر از جنگ خسته شده‌اند. آنها فقط می‌خواهند در صلح زندگی کنند.“
امسال وقتی فصل اسکی شروع شد طرح کوزوو برای اعلام استقلال در ذهن همه بود. صرب‌های محلی بسیار نگران هستند چون در این صورت منطقه آنها از همه طرف توسط مناطق آلبانیایی نشین محاصره می‌شود. نگرانی دیگر آنها این است که در صورت اعلام استقلال امکان دارد کوزوو کنترل پیست اسکی را تحت اداره خود بگیرد و به این ترتیب ۱۵ هزار صربی که کسب و کاری در آنجا دارند بیکار شوند.
در انتخابات ماه گذشته پارلمان کوزوو حزب دموکرات به رهبری ” هاشم تاچی“ که در جریان جنگ‌های قومی فرماندهی چریک‌های آلابانیایی را بر عهده داشت به پیروزی رسید. او اعلام کرده است پس از دهم دسامبر استقلال کوزوو به سرعت از سوی پارلمان اعلام خواهد شد.
نگرانی آلبانیایی‌ها در این میان این است که در صورت اعلام استقلال امکان دارد ایالت استرپس به بلگراد ملحق شود و به این ترتیب آنها پیست اسکی مورد علاقه خود را از دست بدهند.
هر چند پس از پایان جنگ‌های داخلی زندگی در این منطقه به ظاهر در آرامش دنبال می‌شود اما صرب‌ها همیشه نگران آن هستند که اتفاق‌هایی مانند آنچه در ماه مارس ۲۰۰۴ روی داد باز هم تکرار شود. در آن سال مردم آلبانیایی‌ به صرب‌ها حمله کردند و ۱۹ نفر از آنها را کشته و چند صد نفر را زخمی کردند.

مترجم : چنگیز محمود زاده

منبع : دیپلماسی ایرانی