آشتی بر لب بام

در تاریخ پزشکی نمونه‌های بسیاری از اختلاف و دشمنی بین پزشکان همکار را می‌توان یافت.
برای مثال دکتر رابرت گالو از انستیتوی ملی سرطان در بتسدا و دکتر لوک مونتاگنیر از انستیتو پاستور پاریس بر سر عنوان کاشف ویروس ایدز با هم اختلاف پیدا کردند و مدت‌ها بر سر این عنوان‌ با هم مناقشه داشتند. اما چندی پیش، با آشتی دکتر دوبیکی و دکتر کولی، یکی از طولانی‌مدت‌ترین اختلافات جهان پزشکی پایان گرفت.
دکتر مایکل دوبیکی ۹۹ ساله و دکتر دنتون کولی ۸۷ ساله، مشهورترین جراحان قلب دنیا محسوب می‌شوند. آنها در سال‌های دهه ۵۰ به‌عنوان ۲همکار، پیشگام جراحی قلب در کالج پزشکی بایلر و بیمارستان متدیست بودند.
این۲ جراح برجسته برای مدتی نزدیک به ۴ دهه روابط خوبی با هم نداشتند و تقریبا با هم قهر بودند، طوری که اگر تصادفا در اتاقی حضور می‌یافتند، کلمه‌ای با هم رد و بدل نمی‌کردند.
در سال‌های دهه ۶۰ جراحی قلب دوره نوزادی خود را طی می‌کرد. در سال ۶۶ دکتر دوبیکی نخستین عمل جراحی موفق پیوند ناقص قلب مصنوعی را انجام داد. او ابزاری برای تقویت بطن چپ قلب، در سینه یک بیمار قرار داد.
در سال ۱۹۷۶ بعد از نخستین پیوند کامل قلب یک انسان به انسان دیگر در آفریقای جنوبی، نیاز به پیوند کامل قلب مصنوعی، بیشتر احساس می‌شد، وسیله‌ای که کار پمپاژ هر۲ بطن قلب را انجام دهد.
با کمک مالی انستیتوی ملی قلب در آزمایشگاه قلب بایلر، زیر نظر دکتر دوبیکی، قلب مصنوعی ساخته شد. نخستین قلب مصنوعی کمی بیشتر از ۲۰۰ گرم وزن داشت و از پلاستیک و داکرون ساخته شده بود و به وسیله یک لوله پلاستیکی به ابزارهای کنترلی در کنارتخت بیمار متصل می‌شد.
اختلاف میان دوبیکی و کولی، در سال ۱۹۶۹ به یک دشمنی تمام‌عیار تبدیل شد: در سال ۱۹۶۹ دکتر کولی بدون اجازه دکتر دوبیکی از قلب مصنوعی مؤسسه بایلر استفاده کرد و آن را در سینه بیماری در بیمارستان سنت لوک قرار داد.هنوز روشن نیست که چگونه دکتر کولی آن قلب مصنوعی را به چنگ آورد.
ولی چیزی که مسلم است این است که در تاریخ ۴ آوریل سال ۱۹۶۹، دکتر کولی یک قلب مصنوعی کامل را به بیمار ۴۷ ساله‌ای به نام هاسکل کارپ اهال اسکولی پیوند زد. این قلب مصنوعی توانست آقای کارپ را به مدت ۳ روز زنده نگاه دارد، که به مراتب از طول زمانی که قلب مصنوعی در آزمایش روی حیوانات دوام می‌آورد، بیشتر بود. بعد از ۳ روز دکتر کولی، عمل پیوند قلب طبیعی به این بیمار را انجام داد، کارپ ۳۶ ساعت بعد از عمل زنده ماند.
دکتر دوبیکی هرگز اجازه استفاده از این قلب مصنوعی را نداده بود، چون شواهد آزمایشگاهی که کارا بودن این وسیله را در انسان و حتی در بدن گوساله‌های آزمایشگاهی ثابت کند، وجود نداشت.
دکتر دوبیکی در نشستی در انستیتوی ملی قلب، از زبان همکارانش از عمل دکتر کولی مطلع شد. بعد از شنیدن خبر دکتر دوبیکی شوک‌زده و آشفته شد، به هوستون پرواز کرد و تحقیقاتی را در این زمینه شروع کرد.اما دکتر دوبیکی نمی‌خواست یک دعوی قضائی راه بیندازد. او نمی‌خواست که رقیبش گناهکار شناخته شود. در مصاحبه‌ای که مارس گذشته با دکتر دوبیکی انجام شد او گفت: از کاری که او انجام داد، متأسفم. فکر نمی‌کردم انتقام مشکلی را حل کند.
سال‌ها، دکتر دوبیکی نخستین پیوند قلب مصنوعی را یک دزدی و خیانت غیراخلاقی و یک عمل بچه‌گانه می‌دانست، در حالی که دکتر کولی در مقام دفاع از اقدامش آن را عملی از سر ناچاری برای نجات دادن جان یک انسان می‌دانست. اما نخستین قلب مصنوعی طراحی‌شده برای استفاده دائمی در سال ۱۹۸۲ در دانشگاه یوتا، ساخته شد و گیرنده‌اش ۱۱۲ روز زنده ماند.
به نوشته نیویورک‌تایمز، آشتی دکتر دوبیکی و دکتر کولی چند روز بعد از اهدای عالی‌ترین نشان شهروندی از سوی کنگره آمریکا به دکتر دوبیکی اتفاق افتاد. مراسم آشتی دکتر دوبیکی و دکتر کولی در ۲۷ اکتبر طی مراسم ویژه‌ای در بیمارستان سنت لوک برگزار شد و این دو در این مراسم به گرمی دست هم را فشردند.

علیرضا مجیدی

منبع : روزنامه همشهری