پاسخ پایه‌های درختان پسته بادامی زرند، سرخس و قزوینی به زیادی بر و سدیم کلراید در آب آبیاری

به منظور بررسی آثار شوری و زیادی بر در آب آبیاری بر سرعت رشد نسبی، سرعت فتوسنتز خالص، نسبت وزن برگ و ویژگی های فیزیولوژیکی پایه های درختان پسته، سه پایه بادامی زرند، سرخس و قزوینی که از پایه های عمده بهره گیری شده در باغ پسته اند، انتخاب و در گلدان های ۸ لیتری در خاک کاشته شدند. تیمارهای شوری در غلظت های ۰، ۷۵، ۱۵۰ و ۲۲۵ میلی مول سدیم کلراید و بر به صورت اسیدبوریک و در غلظت های ۰، ۲۰ و ۴۰ میلی گرم در لیتر تهیه و به جای آبیاری روی نهال های یک ساله اعمال شد. قبل از شروع تیمارها و بعد از ۳۰ و ۶۰ روز از شروع تیمارها، از هر واحد آزمایش نهالها برداشت شدند و صفات مختلف از جمله شمار کل برگ، سطح برگ، ارتفاع ساقه و ریشه، وزن تر و وزن خشک ساقه، ریشه و برگ، میزان تجمع پرولین در برگ، میزان کلروفیل کل و میزان نسبی آب برگ روی گیاهان برداشت شده اندازه گیری شد، هم چنین در طول آزمایش هر ۱۴ روز یک بار پتانسیل آب برگ و میزان کلروفیل فلورسانس و ارتفاع بوته، شمار برگ و قطر ساقه مورد اندازه گیری قرار گرفت.
نتایج نشان داد که میزان سرعت رشد نسبی با افزایش سطح شوری و زمان شروع تیمار کاهش یافت. هم چنین تیمار شوری مخصوصا در غلظت های بالا میزان سرعت فتوسنتز خالص را نیز کاهش داد، ولی در ارتباط با نسبت وزن برگی اختلافات معنی دار نبود. در تمام پایه ها سرعت فتوسنتز خالص با سرعت رشد نسبی هم بستگی بالایی داشت ولی این هم بستگی با نسبت وزن برگی کمتر بود که نشان دهنده این است که سرعت فتوسنتز خالص عامل اولیه و مهم در تیمار شوری بوده و نسبت وزن برگی به عنوان عامل ثانویه، از اهمیت کمتری برخوردار است. هم چنین مشخص شد که شوری اثری روی پتانسیل آب برگ، میزان کلروفیل و میزان کلروفیل فلورسانس نداشت، ولی با افزایش میزان غلظت سدیم کلراید و زمان تیمار، میزان انباشت پرولین در برگ ها افزایش یافت. از پایه های مورد بررسی، پایه قزوینی نسبت به پایه های دیگر، پرولین بیشتری در برگ ها انباشت کرد، به همین دلیل نسبت به پایه بادامی زرند و سرخس نسبت به شوری مقاومت بیشتری نشان داد. در ارتباط با بر مشخص شد تا غلظت ۴۰ میلی گرم در لیتر هیچ تاثیری در سرعت رشد نسبی، سرعت فتوسنتز خالص، میزان تجمع پرولین و میزان کلروفیل فلورسانس نداشت، چرا که اختلاف معنی داری بین صفات اندازه گیری شده در نهال های تیمار شده و شاهد دیده نشد.

حسین حکم آبادی
کاظم ارزانی
یحیی دهقانی شورکی
بهمن پناهی

منبع : پایگاه اطلاعات علمی