صادرات IT هند امسال به ۱۰ میلیارد دلار می رسد

تکنولوژی اطلاعات امروزه مرزها را کنار زده و یک جهان ویژه با امکانات و توانایی های ویژه خلق کرده است. در این دنیای جدید قواعد دنیای سابق فراموش شده و دیگر همه پیشرفت ها در اختیار غرب و کشورهای پیشرفته غربی نیست و حتی سلطه گری هم تعریف خاص خود را یافته است.
کشور هند در باور عمومی ما را به یاد جمعیتی از مردمان فقیر و لاغر با پوست تیره و سرزمینی استثمار شده در طول تاریخ می اندازد. ۵۵ سال قبل در چنین روزهایی (۳۰ ژانویه ۱۹۴۸ ) جواهر لعل نهرو با لحنی سوزناک خبر مرگ مهاتما گاندی رهبر فقید هندی ها را اعلام کرد. او از رادیو چنین گفت:" دوستان و همراهان چراغ زندگی ما خاموش شد و تاریکی همه جا را فراگرفته است. من نمی دانم چه باید به شما بگویم و چگونه بگویم. نه من و نه شما دیگر هیچ وقت او را نخواهیم دید و دیگر پا به پای او راه نخواهیم رفت و از توصیه هایش بهره نخواهیم گرفت. این مصیبتی نه فقط برای من بلکه برای میلیون ها میلیون مردم این سرزمین است. اما بدانید که روح او با ما خواهد بود"
این مصیبت در حقیقت به نوعی استقلال طلبی هندی ها را به مخاطره می انداخت و این سرزمین همیشه تاخت و تاز شده و مردمان رنجورش را در معرض خطرحمله دیگر قرار می داد ، اما از آن زمان تاکنون سالها گذشته است و امروزه هند با وجود آنکه بسیاراز زمان گاندی تاکنون رنج کشیده و تحمل کرده است به جایی رسیده است که رویایی است.
چندی قبل یک روزنامه آمریکایی چنین تیتر زد: Where software is king: IT in India
به نوشته این روزنامه امروز اگر بعد از این همه سال هند متحد از راه ساختن نرم افزار و صادرات آن به دنیا پابرجا مانده حاصل به ارث بردن تفکر هوشمندانه مهاتما گاندی توسط امروزیان این سرزمین است. در حقیقت اگر گاندی هم زنده بود همه را به فراگرفتن کامپیوتر و ساختن نرم افزار تشویق می کرد. صنعتی که امروزه مردمان پابرهنه هندی را بر قله نرم افزار دنیا قرار داده است.
کشور یک میلیارد و چهل و پنج میلیون نفری هند که دومین کشور پرجمعیت جهان محسوب می شود تا همین چند سال قبل صادراتش بر گوهر و جواهرات ، محصولات غذایی ، دارو، پوشاک ، کتان و چرم متمرکز بود. تا ده سال قبل بیش از ۶۰ درصد مردم این کشور رزق و روزی خود را از راه کشاورزی به دست می آوردند و حدود ۴۵۰ میلیون کارگر در آن مشغول به کار بودند. اما از چند سال قبل به دنبال اجرای یک برنامه جامع فناوری اطلاعات در این کشور بزرگترین صادر کننده نرم افزار در جهان شده است.
بنا به گفته رییس انجمن ملی کمپانی های نرم افزار هند Nasscomصادرات نرم افزار هند به آمریکا در سال ۲۰۰۰ – ۲۰۰۱ بالغ بر ۳.۷ میلیارد دلار و در سال قبل از آن ۲ میلیارد دلار بود و پش بینی می شود که به ۱۰میلیارد دلار در سال -۲۰۰۳ برسد.
چنین است که بسیاری از شرکت های عظیم کامپیوتری امروز بخش عظیمی از سرمایه های خود را به هند منتقل کرده اند تا در این سرزمین به بهره برداری برسانند. در ۱۰ می ۱۹۹۸ مایکروسافت تصمیم گرفت برای ایجاد یک مرکز نرم افزار در حیدرآباد سرمایه گذاری کند در سال ۲۰۰۰ اعلام شد که یک سرمایه گذاری ۵۰ میلیون دلاری مد نظر است این دومین سرمایه گذاری بزرگ مایکروسافت بعد از سرمایه گذاری در سرزمین های اشغلی فلسطین بود.
در جولای ۲۰۰۲ شرکت عظیم اوراکل نیز تصمیم به افزایش سرمایه گذاری در هند گرفت. این شرکت در سال ۱۹۹۱ جزو نخستین شرکت هایی بود که در شهر تکنولوژی حیدرآباد سرمایه گذاری کرده بود. اوراکل همچنین در سال ۱۹۹۴ در اولین مرکز توسعه IT در ایالت بنگال سرمایه گذاری کرده بود و در سال ۱۹۹۸ دومین سرمایه گذاری آن در حیدرآباد انجام داد این سرمایه گذاری بزرگترین سرمایه گذاری این شرکت آمریکایی در آسیا بود و آنچنان که مدیر بخش آسیای این شرکت اعتراف کرد:" هند یک جواهر ارزشمند برای اوراکل " محسوب می شود. و جای مطمئنی برای سرمایه گذاری و توسعه IT است.
هند در حالی این موقعیت را در بازار نرم افزار و IT منطقه و جهان به دست آورده که هنوز در بسیاری از موارد ارتباطی این کشور دارای مشکلاتی است اما با تلاش دولت و حمایت از بخش های خصوصی – خصوصا سرمایه گذاری های خارجی – وضعیت کاملا به سود این کشور و شرکت های فعال در آن است. تا دو سال قبل میزان تلفن های عادی در هند برای هر ۱۰۰۰ نفر ۳۲ خط بود در حالی که این میزان برای کشوری مثل آمریکا برای هر ۱۰۰۰ نفر ۷۰۰ خط است.
اما این عقب ماندگی ها به سرعت در حال جبران است. به گفته دیوید کاپل خبرنگار نشریه سیلیکون تیلگیا امروزه همه مردم هند بخشی از سیستم تکنولوژی اطلاعات هستند و به رشد آن کمک می کنند. در بمبئی وقتی در ترافیک و در ماشین نشسته بودم چند پسر پابرهنه از من خواستند که کتابی از آن ها بخرم . حدس می زنید آن کتاب چه نام داشت؟ سرعت تفکر نوشته بیل گیتس!
اما جالب آنکه حتی بیل گیتس هم نمی تواند نسبت به هند بی تفاوت باشد . علیرغم سرمایه گذاری کلانی که مایکروسافت در هند انجام داده خود وی چند ماه قبل به این کشور سفر کرد وضمن دیدار با مقامات و بخش های خصوصی هند ضمن تشویق به ادامه راه آنها را به کمک بیشتر به این کشور وعده داد.
امروزه بیشتر کمپانی های مطرح نرم افزاری و سخت افزاری جهان در هند شعبه دارند. احمد رسول زادگان یک کارشناس IT می گوید:" هند از جمله کشورهایی است که به دلیل اختلاف زمان با اروپا و آمریکا و به دلیل بستر آماده و مساعد مورد توجه کمپانی های بزرگ قرار گرفته است. از سال ها قبل این کمپانیها حتی بسیاری از قعالیت های خود را به هند منتقل کردند تا در ساعاتی که در کشورهای غربی شب و تعطیل است فعالیت های این کمپانی های بین المللی به طور مناسب ادامه یابد."
به اعتقاد رسول زادگان هند نشان داد که می توان با داشتن یک برنامه مناسب و حتی کوتاه مدت به موفقیتی عظیم در عرصه IT دست یافت. او می گوید: هند نیروی کار بسیار، جوان و مستعدی دارد به همین دلیل وقتی دولت شرایط را برای سرمایه گذاری شرکت های بزرگ در این کشور فراهم کرد این نیروی کار به سرعت جذب پارک های فناوری و مراکز ساخت و تولید نرم افزار شد. حتی با وجود این که این کشور به اندازه کافی مهنس کامپیوتر تربیت نکرده و دانشگاه ها ظرفیت بالایی برای تربیت نیروی متخصص IT را ندارند. این کشور هم اکنون قطب نخست نرم افزار جهان است که حتی کشورهای غربی به آن حسد می ورزند.
صنعت سینمای هند – بالیوود – یکی از موفق ترین صنایع فیلمسازی دنیاست. هند با همین صنعت نه تنها توانست در مقابل رقبالی رسانه ای قوی چون تلویژیون و ماهواره مقاومت کند. از سال ۱۹۰۰ تا کنون این کشور بیش از ۲۷ هزار فیلم به ۵۲ زبان تهیه و تولید کرده است. امروزه در هر سال بیش از ۸۰۰ عنوان فیلم به این مجموعه اضافه می شود. به قولی در هند سینما یک سرگرمی نیست یک تعصب است.
به نظر می رسد تجربه موفق هندی ها در بومی کردن تکنولوژی سینما به تکنولوژی اطلاعات هم سرایت کرده است و این دومی حتی آن اولی را با آن همه تعصب و اشتیاق کنار گذاشته است. امروز نوجوانان هندی به جای حسرت خوردن برای بازیگر شدن و به شهرت آمیتا باچان رسیدن در اندیشه یافتن یک شغل در مجموعه های تولید نرم افزار و رسیدن به جایگاه مهاتما گویجا یکی از شخصیت های سیلیکون ولی – قلب IT آمریکا – هستند.
رسولزادگان در این باره می گوید: هندی ها ذاتا باهوشند و استعداد بالقوه ای برای به سرانجام رساندن موضوعی که در آن علاقه دارند، هستند. در سینما آن ها کاری کردند که سینمای آمریکا اصلا نتوانست وارد هند شود و با وجود شکست سینمای اروپا آن ها با قدرت به این موفقیت ادامه دادند. در صنعیت IT نیز آن ها بومی سازی درستی انجام دادند. و از آن بهره های درستی هم گرفتند. به عنوان مثال توسعه دولت دیجیتال طی یک سال گذشته در هند رشد بی سابقه ای گرفته و امروزه حتی بسیاری از کارهای درمانی مردم فقیر این کشور در نقاط دور افتاده توسط اینترنت و کامپیوتر انجام می گیرد.
او می افزاید: امروز در هند با صحنه های جالبی می توان روبه رو شد ، شما زنان و مردانی را می بینید که لباس مندرسی به تن دارند و حتی پابرهنه اند اما در حال حمل مانیتور یا پرینتر و یا کیس کامپیوتر هستند. این نشان می دهد برنامه های دولت برای تشویق استفاده مردم از کامپیوتر برای ساده شدن کارها موفقیت آمیز بوده است.
رسولزادگاه در ادامه به مقایسه دو کشور چین و هند می پردازد و می گوید: کشور چین بزرگترین جمیعت دنیارا در اختیار دارد. در این کشور هنوز موضوع سانسور اینترنت و سایت های اینترنتی در دستور کار دولت قرار دارد و از این رو تلاش دولت به جای توسعه IT صرف مبارزه با آن می شود.چین ۱۶.۳ میلیون کامپیوتر و هند فقط ۶ میلیون کامپیوتر دارد چین سه برابر بیش از هند کاربر اینترنت دارد. چین ۱۶۵ میلیون تلفن همراه و هند ۶ میلیون تلفن همراه دارد اما بازار صادرات IT و درآمد دو کشور از طریق این صنعت اصلا قابل مقایسه نیست.
این کارشناس تاکید می کند: چنین وضعیت نشان می دهد که صرف آماده کردن زیرساخت برای استفاده کاربران و توسعه ارتباطات برای توسعه این صنعت کافی نیست و نیاز به یک برنامه مدون داریم.
مقایسه ایران و هند قطعا کار بی فایده ای خواهد بود. در کشوری که به گفته رییس انجمن صادرکنندگان نرم افزارش تعداد صادرات نرم افزارش نامشخص و بسیار ناچیز است چگونه می توان آن را با کشوری که نرم افزارهایش را با قیمت بالا به کشورهای آمریکای شمالی و اروپا صادر می کند مقایسه کرد. اما در حقیقت نگاه به الگوی هند شاید بتواند تا اندازه ای برای مسئولان دولتی و خصوصی مفید باشد.
هفته گذشته رییس جمهور خاتمی در جریان سفر به هند یک روز از سفر خود را صرف بازدید از مرکز فناوری اطلاعات HI – TEC حیدر آباد کرد. در همین دیدار به رییس جمهور گفته شد که این مرکز صادرات نرم افزار این مرکز نسبت به سال گذشته ۴۲ درصد رشد داشته است و در سال آینده از مرز ۱۱ میلیون دلار خواهد گذشت.
حیدر آباد با ۲۱۷ کیلومتر مربع وسعت و جمعیت ۳۰۰ هزارنفری اش امروز رشک انگیزترین نقطه جهان برای ایرانیان علاقه مند به فناوری اطلاعات و بسیاری از علاقه مندان در کشورهای دیگر است. این مرکز در ایالت آندراپرداش قرار دارد که به توسعه فناوری اطلاعات در این کشور شهرت دارد. به عنوان مثال تعداد شرکت های نرم افزاری در این پارک در سال مالی ۱۹۹۵-۹۶ ۳۱ واحد بوده که در سال مالی ۲۰۰۱-۲۰۰۲ به ۱۳۲۰ واحد رسیده است.
بازدید رییس جمهور ایران و تنی چند از مقامات تصمیم گیرنده چون نصر الله جهانگرد و بخش های خصوصی فعال در این عرصه از این مراکز و آشنایی با پیشرفت های تکنولوژیک این عرصه می تواند نوید دهنده برنامه های دولتمردان ایران در بهره برداری از الگوهای موفق در این عرصه باشد.
امروزه و بعد از ۵۰ سال از مرگ گاندی هند نه تنها استقلالش را از دست نداده بلکه همچون چای و سینما یک محصول وارداتی خارجی دیگر را از آن خود کرده و بدون مقاومت بیهوده و تلاش ناکارآمد برای مبارزه با آن بهترین بهره برداری را برای بومی سازی - و حتی در مورد IT گسترش و ارسال آن به خارج از مرزها - آن نیز انجام داده است. گاندی می تواند آسوده بخوابد که کشورش اینچنین سرافرازانه پیش می رود.

منبع : مرکز توسعه و تبادل دانش فناوری اطلاعات