آن سبو بشکست و آن پیمانه ریخت‌

همان طور كه می‌دانیم امروزه مقوله تكنولوژی اطلاعات و ارتباطات در تمامی عرصه ها حرف اول را می‌زند، طبق آمارهای ارائه شده اطلاعات دنیا هر ۲۰ سال ۲ برابر می‌شود و این نرخ هر ساله رو به گسترش است.
امروزه هر كشوری كه اطلاعات بیشتری داشته باشد قدرت بیشتری داشته و حرف اول را می‌زند و هر كشوری كه قدرت بیشتری داشته باشد غالب است.
در چنین دنیایی جنگ، جنگ اطلاعات است و كشوری در این جنگ پیروز است كه بیشتر سرمایه گذاری كرده است. امروزه جنگ سوم جهانی را باید شروع شده دانست و از آن بعنوان جنگ اطلاعات نام برد جنگی كه اگر دیر حركت كنی نابود می شوی.
در چنین دنیایی نگاه و توجه دولت‌ها به مقوله تكنولوژی اطلاعات و ارتباطات تعیین‌كننده سیاست هر كشوری در هزاره سوم یا همان هزاره اطلاعات است.
اگر نگاه دولت در این بخش‌ها به زیرساخت‌ها و توجه به توسعه زیربنایی آنها باشد و با نگاهی عمیق و وجود افق دید روشن در سایه برنامه‌ریزی دقیق می‌توان در این بخش نیز همانند گندم، برنج و....... به خودكفایی در تولید رسید. صنفی كه شاید بیشترین واردات برای اقشار عمومی جامعه انجام می‌دهد. با سرمایه‌گذاری در این بخش می‌توان جلوی خروج مقادیر قابل توجهی ارز را گرفت و چندین هزار فرصت شغلی جدید ایجاد كرد.
خوشبختانه نگاه باز و عمیق مقام معظم رهبری در راس جامعه اسلامی ایران به قدری شفاف و صادقانه است كه جایی برای صحبت باقی نمی‌گذارد.
ایشان با درایت حكیمانه خویش و اهمیت دادن به اصول توسعه، چند ماه پیش در جمع مسوولان اجرایی كشور اصل ۴۴ قانون اساسی را محجور دانسته و بحث لزوم نگاه مجموعه دولت را به آن ضروری دانسته و تاكید بر هرچه اجرایی تر شدن این موضوع داشتند.
اما قوانین دست و پاگیر و عموما بعضی بوروكراسی های اداری، تعبیرات خاص و سلیقه ای از نص صریح قوانین و عدم توجه به شركت‌های خصوصی در بحث واگذای تسهیلا‌ت بانكی عملا‌ راه توسعه در این بخش را مسدود كرده و بسیاری از سرمایه گذاران را سرمایه گذاری در خارج از كشور سوق داده است.
● Flash Back
خبر راه‌اندازی مدرن‌ترین و بزرگ‌ترین كارخانه تولید كیس و منبع تغذیه در ایران همزمان با دوازدهمین نمایشگاه اله كامپ منتشر شد، خبری كه شور و شعف خاصی را در حوزه تولیدكنندگان IT به وجود آورد، خبری كه به نوعی نوید توسعه در این بخش را می داد و گامی برای خودكفایی و ورود ایران به بازار سخت افزار دنیا به حساب می‌آمد.
این كارخانه را شركت صنایع ایده‌آل رایانه شیراز در منطقه ویژه اقتصادی شیراز در محلی به مساحت ۳ هكتار و ۱۰ هزار متر مربع تاسیس كرد. ۶ خط تولید كیس، كی‌برد، اسپیكر،ماوس ، مانیتور وLCD برای این كارخانه در نظر گرفته شد كه در فاز اول خط تولید كیس و پاور راه‌اندازی شد.
ظرفیت تولیدی این كارخارنه چیزی حدود یك میلیون و دویست و پنجاه هزار كیس و یك میلیون و هشتصد و پنجاه هزار منبع تغذیه در سال می‌باشد. در حالی كه حداكثر نیاز كشور برای كیس چیزی حدود یك میلیون ودویست هزار قطعه می‌باشد. با حسابی سرانگشتی می‌توانیم به صادرات هم فكر كنیم . چیزی كه در این حوزه كمتر شركتی به آن پرداخته، اكثر شركت‌ها وارد كننده هستند و عموما در این صنف فقط وارد كننده هستیم، حتی در بحث گارانتی هم ضعف داریم و خدمات خوبی ارایه نمی كنیم.
یك چنین مجموعه عظیمی علا‌وه بر تامین تمام نیازهای كشور می توانست موقعیت صادرات را حداقل در حوزه خلیج فارس و آسیا فراهم كند. حركتی كه شاید شروعی برای خودكفایی در این حوزه می‌باشد. حركتی كه شاید در شرایط تحریم امروزی خیال تولیدكننده، توزیع‌كننده و در نهایت مصرف‌كننده را از هر لحاظ مطمئن می‌كرد و نوسانات سیاسی و اقتصادی تاثیری بر روند تولید و قیمت این محصولات نمی‌گذاشت.
در كنار این افتخارات، ایجاد كارآفرینی در این مجموعه قابل توجه و تامل است. این مجموعه می توانست موقعیت های شغلی جدیدی كه تا كنون در ایران مطرح نبودند را خلق كند و به نوعی حركتی شگفت انگیز باشد، كاری زیربنایی و اصولی كه برخی نشریات از این حركت به عنوان «گامی جهت خودكفایی» یادكردند.
● آن سبو بشكست و آن پیمانه ریخت‌
اما با گذشت ۱۰ ماه از انتشار خبر فوق وقتی با مهندس منعمیان، رئیس هیات مدیره این شركت صحبت می‌كنیم تمام ذهنیت‌هایی كه راجع به این موضوع داشتیم عوض می‌شود . وی در تشریح و بیان این موضوع كه چرا هنوز به تولید انبوه نرسیده اید، عمده دلیل اصلی این موضوع را عدم اجرای قانون ارزش افزوده در منطقه ویژه الكترونیك شیراز و مشكل وثیقه برای دریافت تسهیلات اعلام كرد وافزود: حدود دو سال پیش برای جلوگیری از خروج ارز از كشور و اشتغال‌زایی و به دلیل این كه در این حوزه كمبودهایی احساس می‌كردیم لزوم سرمایه‌گذاری در این بخش را ضروری دانستیم.
در ابتدای كار شواهد نشان از حمایت‌های دولتی می‌دادند، مصوبه هیات وزیران درخصوص سرمایه‌گذاری در مناطق ویژه اقتصادی و تسهیلاتی كه برای سرمایه‌گذاران در نظر گرفتند همگی نشان از آینده‌ای روشن در عرصه تولید و خودكفایی می‌دادند.
باسرمایه‌گذاری حدود ۵ میلیارد تومان در منطقه ویژه اقتصادی شیراز اقدام به احداث كارخانه تولید قطعات كامپیوتر كردیم. برنامه‌ریزی ما روی ۶ محصول كیس، كی‌برد، اسپیكر، موس،LCD و مانیتور بود و برای شروع كار در فاز نخست روی كیس و منبع تغذیه برنامه ریزی كردیم.
همه چیز در ابتدا خوب پیش می رفت سوله ها را احداث كردیم، خط تولید را خریداری كردیم، با كارشناسان داخلی و خارجی جلسات مختلفی داشتیم از طرفی با توجه به سابقه حضور بازار را به خوبی می شناختیم، اما هنگامی كه خواستیم به تولید برسیم مشكلات یكی پس از دیگری ظهور كردند.
اولین مشكل، عدم اجرای قانون ارزش افزوده در منطقه ویژه اقتصادی شیراز بود . طبق بند ۶ و ۷ مصوبات سیصدونهمین جلسه كمیسیون موضوع بند۲ تصویب نامه شماره ۵۲۱۷۳/ت مورخ ۴/۱۰/۸۴ درخصوص مجوز ورود كالای ساخته شده در مناطق آزاد مناطق ویژه اقتصادی به داخل كشور معادل ۸۲ درصد از كیس كامپیوتر نوعA و۱۰۰ درصد از كیس كامپیوتر نوعD شركت ایده‌آل رایانه شامل قانون ارزش افزوده می‌باشند كه طی این قانون این دو نوع كیس به ترتیب ۸۲ و ۱۰۰ درصد كالای داخلی تلقی شده و فقط ۱۸ درصد كیس نوعA شامل گمركی می شد. ماده ۹ مصوبه مورخ۱۰/۳/۸۵ هیات وزیران هم حمایت از همین امر را تصدیق می‌كرد.
اما عملا هنگامی كه با گمرك مواجه شدیم محصول ما را ۱۰۰ درصد خارجی قلمداد كرده و گمركی معادل ۱۰۰درصد مواد اولیه اخذ ‌كردند كه این برخورد گمرك با تمامی مصوبات هیات وزیرات و دبیرخانه شورای عالی مناژطق آزادتجاری - صنعتی كه به گمرك نیز ابلا‌غ شده منافات دارد.
متاسفانه بدلیل عدم هماهنگی مسوولین گمرك هنوز با ورود مواد اولیه با مشكل مواجه هستیم بعلا‌وه در مصوبه ای كه گمرك برای مناطق ویژه اقتصادی صادر كرده مواد اولیه ای را كه در بنادر ورودی كشور گمركی آنها پرداخت شده دوباره بارشماری می شود و این بار شماری گاها تا چندین روز مانع حركت خط تولید می شود. بدلیل مشكلا‌ت تامین مواد اولیه عملا خط تولید كارخانه با ۱۸۶ كارگر تعطیل می‌باشد و نمی توان كارگران را هم فصلی استخدام كرد، از طرفی اگر خط تولید كار نكند تامین حقوق این كارگران هم مشكل دیگری خواهد بود . اما در صورت تولید انبوه تمام این مشكلا‌ت حل می شود.
از طرف دیگر مشكلات تامین گاز و تلفن مشكل دیگر منطقه ویژه اقتصادی شیراز می‌باشد. به دلیل عدم راه‌اندازی كامل خط لوله گاز منطقه، خط رنگ كارخانه كه قرار بود شهریور ۸۵ به بهره‌برداری برسد اخیرا در فروردین راه‌اندازی شد.
مساله‌ای بعدی كه با آن مواجه هستیم مشكل تامین وثیقه می‌باشد. عملا چرخ‌های صنعت وقتی به گردش در می‌آیند كه سرمایه‌ در گردشی وجود داشته باشد و سرمایه در گردش مثل روح برای یك كارخانه تولیدی تلقی می شود و صنعتگری كه تمام دارایی خود را برای راه اندازی خط تولید صرف كرده عملا سرمایه در گردشی ندارد.
تمام سرمایه یك صنعتگر تجهیزات و ادواتی است كه كارخانه وی در اختیار دارد و وقتی آنها به عنوان وثیقه پیشنهاد می‌شوند كارشناس ارزش‌گذاری روی آنها قیمتی معادل یك دوم الی یك سوم قیمت اصلی آن كارشناسی می‌كند و با این وجود وامی كه قرار است به صنعتگر پرداخت شود عملا نصف و یا ثلث میزان حقیقی درخواستی است. حال اگر آن موارد را جز وثقیه بپذیرند.
مساله نهایی كه ما با آن مواجه هستیم مساله تعیین تعرفه از سوی وزارت بازرگانی است عموما تعریف مشخصی از تعرفه كالاهای تولیدی در آن وزارت وجود ندارد و هر كدام از كارشناسان به زعم خود تعرفه‌ای عموما منطبق با سلایق شخصی ارائه می‌كنند و عدم وجود ردیف تعرفه ای برای كالا‌های تولیدی توسط این شركت معظل بزرگ دیگری است كه دست به گریبان ما بوده و عموما كارشناسان با ایجاد شبهه و پیچیدگی در قوانین و مقررات مربوطه ما را دچار سردرگمی می كنند و این برخورد دوگانه دولت با این موضوع ، حوزهIT كشور را دچار تزلزل می نماید و این مقولا‌ت كه همگی زیربنای توسعه ساختاریIT می باشند را دچار مشكل و سردرگمی می كند كه در نهایت متضرر اصلی تمام اقشار جامعه خواهند بود چون خودكفایی در این بخش به شدت احساس می شود و اگر دولت حمایت های خود را در این بخش به همین منوال ادامه دهد چه بسا خیلی از كارخانجات تعطیل شده و ما نیزدیگر خطوط تولید دیگرمان را راه اندازی نمی كنیم چون ارزش افزوده روی محصولی نظیر مانیتور وLCD كاملا‌ متفاوت با كیس می باشد بعنوان مثال در شرایط كنونی قیمت تمام شده واردات یك دستگاه پاور برای وارد كننده ۹ هزار تومان می باشد در حالیكه قیمت تمام شده تولیدی برای ما حدود ۱۰هزار و هشتصد تومان می‌باشد.
حال شما این مساله را روی مانیتور و LCD تعمیم دهید متوجه اختلا‌ف قیمت فاهش آن خواهید شد.
اگر اوضاع به همین منوال باشد دیگر ادامه نمی دهیم و عطای آن را به لقایش می بخشیم....

محمد مسعودی

منبع : اخبار فناوری اطلاعات ایتنا