انتخابات هنوز سرد است

تا انتخابات ریاست‌جمهوری مدتی باقی مانده است؛ انتخاباتی که نتیجه‌اش می‌تواند دومین دوره ریاست‌جمهوری محمود احمدی‌نژاد را رقم بزند یا برای اولین‌بار در آن کاندیدایی که در دفتر رئیس‌جمهوری نشسته، شکست بخورد. به همین نسبت، بازتاب این اتفاق مهم در زندگی روزمره مردم و در جامعه از دو جنبه می‌تواند دیده شود.
از سویی، انتخاباتی در پیش است و قاعدتاً می‌توان انتظار داشت «شور انتخاباتی» جامعه را فرا‌بگیرد و همه در تاکسی‌ها و اتوبوس‌ها و در صف نانوایی و محل کار و حتی در مهمانی‌ها و هم‌نشینی‌هایشان درباره انتخابات و این‌که به چه کسی رأی می‌دهند و حدس می‌زنند چه کسی رأی می‌آورد حرف بزنند. اما از سوی دیگر عموماً دوره‌های دوم هر رئیس‌جمهور با اقبال و اهمیتی کمتر از دوره‌های دیگر روبه‌رو بوده؛ چرا که به شکل پیش‌فرض تصور عمومی این بوده که کاندیدای نشسته در دفتر رئیس‌جمهوری، بخت بلندتری برای رای‌آوردن دارد.
از نظر اول، هنوز جوّ جامعه انتخاباتی نشده و انگار بیش از این‌ها تا انتخابات باقی مانده است. اما از نظر دوم، مردم انتخاباتی‌تر از معمول شده‌اند. به نسبت دوره دوم بودن انتخابات پیش رو، عده بیشتری در این فکر هستند که به چه کسی رأی بدهند و سعی می‌کنند حدس بزنند چه کسی می‌تواند پیروز دهمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری باشد.
مؤسسه مستقل و قابل‌اعتمادی برای نظرسنجی از سطح جامعه برای برآوردی دقیق از آن‌چه که بین مردم می‌گذرد در ایران یافت نمی‌شود. مؤسساتی که دست‌اندرکار چنین نظرسنجی‌ای هستند، یا به دولت وابسته‌اند یا از اسلوب علمی حساب‌شده و قابل‌اعتمادی تبعیت نمی‌کنند که بتوان به آمارهای‌شان اتکا کرد. از این رو نمی‌توان قاطعانه و به‌جرأت گفت عموم مردم، چه دیدی به انتخابات دارند اما اگر روزنامه‌نگار بتواند صرفاً به مشاهده‌ها و دریافت‌های شخصی‌ در جریان کنج‌کاوی‌های روزمره‌اش اعتماد کند، می‌توان با قدری احتیاط حدس زد که محمود احمدی‌نژاد در حد و اندازه یکی از نامزدهای بلنداقبال‌تر این انتخابات شناخته می‌شود؛ نه بیشتر از دیگران و نه کمتر.
همیشه تاکسی‌ها، یکی از بهترین جاها برای دریافتن جوَ سیاسی جامعه ایرانی بوده است؛ هرچند می‌توان محیط این اتاق‌های کوچک را عموما محیطی رادیکال‌تر از واقعیت جامعه ایرانی تلقی کرد، اما در کمتر جایی مثل تاکسی‌ها، مردم بی‌پروا و به‌سادگی و با دم‌دست‌ترین زبان ممکن، درباره مسائل روزمره زندگی‌شان حرف می‌زنند؛ و از جمله درباره سیاست روزمره‌شان. این روزها انتخابات هم رفته‌رفته در فهرست این امور روزمره جای خود را باز می‌کند. اگر بخواهیم تهران را نمونه‌ای از ایران بگیریم و وقتی قرار باشد یکی از تاکسی‌های این شهر را نمونه‌ای از همه این اتاق‌های زرد، فرقی نمی‌کند آن تاکسی کجای تهران برود و بیاید. راننده یکی از تاکسی‌های خطی مسیر تقاطع سیدخندان تا میدان تجریش، خودش را احدی معرفی می‌کند. می‌گوید: «مردم درباره انتخابات حرف می‌زنند. چرا نزنند؟! از حرف اجاره خانه و حقوق‌های عقب‌افتاده و گرانی نان و میوه و گوشت که بهتر است! تازه با این حرف‌ها به هیجان هم می‌آیند.» این راننده تاکسی می‌گوید: «بعضی‌ها از احمدی‌نژاد حمایت می‌کنند و بعضی‌های دیگر می‌گویند حاضرند هرکس رئیس‌جمهور شود جز او.» احدی نمی‌تواند برآورد کند که آیا طرف‌دارهای احمدی‌نژاد بیشترند یا مخالفانش: «ولی این را می‌دانم که خیلی خیلی کم پیش می‌آید کسی نسبت به او موضع نداشته باشد؛ یا موافقش هستند یا مخالفش. بینابین ندارد.»
وبلاگ‌ها در اغلب جوامع به فضای انتقادی‌شان شناخته می‌شوند؛ انتقادهایی که گاه شکل گله و گاه حتی شکل غرغر به خود می‌گیرد. وبلاگ‌های فارسی هم از این شمول خارج نیستند. به همین سیاق، فضای انتقادآمیز و تند و تیز وبلاگ‌های فارسی، کمی با فضای تاکسی‌ها فرق می‌کند. در این فضا، شماری از وبلاگ‌ها به تحریم انتخابات فکر می‌کنند، شماری دیگر از این می‌نویسند که هرجور هست احمدی‌نژاد رئیس‌جمهور نماند و البته شمار دیگری نیز فعالانه و با اهتمامی قوی، در پی قانع‌کردن فضای وب فارسی برای رای‌دادن به احمدی‌نژاد یا دست‌کم برای جبران تبلیغات وبی علیه احمدی‌نژاد هستند.
در این میان برخی به صداوسیما به عنوان فراگیرترین و مؤثرترین رسانه کشور خرده می‌گیرند که چرا هنوز فضایش انتخاباتی نشده است. از جمله سیدرمضان شجاعی کیاسری معتقد است کمیت برنامه‌های صداوسیما درباره انتخابات جای سؤال دارد. این نماینده مجلس شورای اسلامی می‌گوید: من به عنوان مسئول ستاد رسانه و هنر کمیسیون فرهنگی مجلس قبول دارم که میزان و کمیت این برنامه‌ها سؤال‌برانگیز است. شجاعی کیاسری، نماینده مردم ساری و عضو کمیسیون فرهنگی مجلس هشتم، در این باره گفت: میزان کم برنامه‌های صداوسیما و عدم کیفیت برنامه‌های ساخته‌شده در جلب مشارکت و ارتقای آگاهی سیاسی مردم در صدا و سیما را قبول دارم و این جای سؤال دارد که چرا صدا و سیما این‌گونه عمل می‌کند؟
نماینده ساری در مجلس برنامه‌های صداوسیما در انتخابات آتی را سه مرحله دانست که در مرحله اول رسانه با برگزاری و جلسات و میزگردها و جهت آگاهی مردم تلاش می‌کند. در مرحله دوم که با نزدیکی به انتخابات شروع می‌شود بحث تبلیغ و جلب مشارکت مد نظر است و در مرحله سوم که هفته آخر بوده و تبلیغات آزاد است اوج برنامه‌های صدا و سیما برای تهییج مردم در حضور انتخاباتی است که در حال حاضر مرحله اول هستیم. من به عنوان مسئول ستاد رسانه و هنر کمیسیون فرهنگی مجلس قبول دارم که میزان و کمیت برنامه‌ها سؤال برانگیز است. او افزود: کمی برنامه‌های صداوسیما در آستانه انتخابات با ستاد در کمیته رسانه‌ کمیسیون فرهنگی مطرح می‌شود و حتماً یادآوری مجددی در زمینه فعالیت صدا وسیما در آستانه انتخابات به آنها می‌شود. از طرفی، یک عضو دیگر کمیسیون فرهنگی مجلس معتقد است هنوز برای قضاوت زود است؛ باید منتظر ماند و بعد از انتخابات با نظر‌سنجی فهمید صدا و سیما در فراهم‌کردن زمینه یکسان برای تبلیغات کاندیداها چگونه عمل کرده است.
هرچه هست، هنوز برای داغ‌شدن تنور انتخابات وقت باقی است؛ تنوری که هرچه داغ‌تر باشد، نان پخته‌تری از آن در‌می‌آید.

هادی نیلی

منبع : خبر آنلاین