اح ، اخ ، اد و ار

	احترام امام‌زاده با متولّى است
		نظير: حرمت امامزاده را متولّى نگاه دارد
	احتياج قانون و يا سون نمى‌داند
	احتياج مادر اختراع است
		نظير:
		هر علم را که رواج بوَد به‌قدر احتياج بوَد (مقامات حميدى)
		- به دل‌ها نياز اوستادى قوى است	کزو هر زمان صنعتى را توى است (ناصرخسرو)
		- روز بى‌آبى از شاش موش هم آسيا مى‌گردد.
	احتياط نيمش ثواب و نيمش گناه است
	احسان همه خلق را نوزاد٭
		نظير:
		انسان بندهٔ احسان است
		- به احسان توان کرد وحشى به قيد (سعدى)
		- عدو را به‌جاى خَسَک زر بريز	که بخشش کند کُنْد دندان تيز (سعدى)
			٭ ..........................	آزادان را چو بنده سازد
			با سگ چو سخا کند مجوسى	سگ گربه شود به چاپلوسى (نظامى)
	احمد به هيمه نمى‌رفت، بردندش
		رک: احمدک به مدرسه نمى‌رفت، بردندش
	احمد پوده همو که بوده! (عامیانه)
		رک: همان خر است و يک کيله جو!
	احمدک به مدرسه نمى‌رفت، بردندش (يا: احمد به هيمه نمى‌رفت، بردندش)
		رک: مرده نمى‌رود به گور، مى‌برندش به زور!
	احمدک به مکتب نرفت روزى هم که رفت آدينه بود! (يا: حسنى به مکتب نرفت روزى هم که رفت...)
		نظير:
		کاهل به آب نرفت وقتى هم رفت خمره بُرد
		- مرغ ما تخم نکرد وقتى هم کرد در کاهدان!
		- پيرزن نمرد تا روز باراني!
		- بعدى چندى که خواجه کارى ساخت	بر سرِ گنبدى منارى ساخت!
	احمدک خوشرو بود آبله هم برآورد!
		نظير:
		مبارک خيلى خوشگل بود آبله هم درآورد
		- احمدک را که رُخ نمونه بزد	آبله بر دَمد چگونه بوَد (نظامى)
		- گل بود به سبزه نيز آراسته شد
		- حريف مجلس ما خود هميشه دل مى‌برد	على‌الخصوص که پيرايه‌اى بر او بستند (سعدى)
	احمدک نه درد داشت نه بيمارى، جوال‌دوز به خود مى‌زد و مى‌ناليد
		رک: آدم بيکار جوال‌دوز به بيضهٔ خود مى‌زند
	احمد نباشد يار من، خدا بسازد کار من
		رک: اکبر ندهد خداى اکبر بدهد
	احمق است آن کس که بالاتر نشست	استخوانش زودتر خواهد شکست٭
		نظير:
		پُر بالا مبر که پر و بالت مى‌سوزد
		- هر که نشيند به‌جاى خويشتن	افتد و ببيند سزاى خويشتن
		- طلب بزرگى گردن مى‌شکند
			٭ مصحفى است از اين بيت مولوى:
			هر که بالاتر رود احمق‌تر است	کاستخوان او بَتَر خواهد شکست
	احمق را ستايش خوش آيد (سعدى)
	احوال دل سوخته دلسوخته داند٭
		رک: آن دوه دلِ سوخته دلسوخته داند
			٭ ..............................	از شمع بپرسيد ز سوز جگر ما (...؟)
	احوال زنان هم زنان دانند (سمک عيّار)
	احوال سايه‌اش را از سنگ مى‌پرسد
		يعنى بسيار بى‌عقل است ديوانه است
	احوال عالم چنين است: اگر يکى دو روز شاد کند آخرش مى‌گرياند (سمّک عيّار)
		رک: اندر پس هر خنده دو صد گريه مهياست
	احوال ار طاق بنگرد جفت است
		نظير: احوال يکى را دو بيند
	احوال يکى را دو بيند
		نظير: احوال ارطاق بنگرد جفت است
	احوال در ميان کوران باقلا چشم است!
		رک: در حوضى که ماهى نباشد قورباغه سپهسالار است
	اختر ما را فروغ شعلهٔ ادراک سوخت٭
		رک: آفت جان من است عقل و دل و هوش من
			٭ بى‌گناه است آسمان درتيره‌بختى‌هاى ما	.............................(صائب)
	اختلاط سنگ و آهن آتش آرد در وجود
	اختيار با بختيار است!
		عبارتى است که در تعارفات روزانه در پاسخ به جملهٔ 'اختيار داريد' بر زبان آرند
	اختيار دست بختيار بود اونم (= او هم) پارسال مُرد (عامیانه)
	اختيار مرده‌ها دست زنده‌هاست
	اخلاق نيک از بهشت آمده است
		رک: بِهْ است از روى نيکو خوى نيکو
	ادب آب حيات زندگانى است
		نظير: باادب باش تا بزرگ شوى
		رک: ادب مرد بِهْ ز دولت اوست
	ادب‌النفس خيرٌمن ادب‌الدرس
	ادب خرجى ندارد ولى همه چيز را مى‌خرد
		رک: ادب مرد به ز دولت اوست
	ادب مرد به ز دولت اوست
		نظير:
		ادب مرد بهتر از زر اوست (مکتبى)
		- ادب خرجى ندارد ولى همه چيز را مى‌خرد
		- با خلق خدا ادب نگهدار (نظامى)
		- باادب باش تا بزرگ شوى
		- حقا که ادب تاج سرِ مردان است (صادق لاهورى)
		- باادب را ادب سپاه بس است	بى‌ادب با هزار کس تنهاست
			(شهيد بلخى)
	ادعاى پيشکى شرمسارى مى‌آورد
		نظير: ادعاى پيشکى مايهٔ شيشکى است
	ادعاى پيشکى مايهٔ شيشکى است
		نظير: ادعاى پيشکى شرمسارى مى‌آورد
	ادعاى خدائى مى‌کند که به پيغمبرى قبولش کنند
	ارادتى بنما تا سعادتى ببري٭
		نظير: اول نماز، آخر نياز
			٭ طفيل هستى عشقند آدميّ و پرى	........................... (حافظ)
	ارباب کچل نوکر مودار نمى‌خواهد (عامیانه)
		رک: آقاى کچل نوکر زلف‌دار نمى‌خواهد
	ارث بابا نه خان دارد نه کدخدا!
	ارث پدر ار خواهى علم پدر آموز
	ارث پدرت را مى‌خواهى يا مهر مادرت را؟
		نظير: مگر ارث پدرت را مى‌خواهي؟
	ارث خرس به کفتار مى‌رسد!
		نظير:
		ارث شغال به گرگ مى‌رسد
		- ميراث خرس مرده به کفتار مى‌رسد
		- شتربان درود آنچه خربنده کِشت
	ارث شغال به گرگ مى‌رسد
		نظير: ارث خرس به کفتار مى‌رسد
	ارچه جُو بَنْد هر دو، بِهْ بوَد منبر ز دار٭
			٭ ...........................	گرچه از طبعند هر دو، بِهْْ بوَد شادى ز غم(عطّار)
	ارزان خرى، انبان خرى
		نظير:
		هر که او ارزان خرد انبان خرد
		- هر چه پول بدهى آش مى‌خورى
		- کبوتر صد دينارى 'ياکريم' نمى‌خواند
	ارزان شود نانَت است، گران شود جانت است
		ذخيره کردن گندم در خانه همواره مفيد است
	ارزان نفروش تا گران بخرند!
		شعار گرانفروشان و ورد زبان ايشان چنين است
	ارزان يافته خوار باشد
		نظير:
		خوارى هر چيز از ارزانى بوَد (قطران)
		- آسان يافته خوار باشد
		- من به چشم يار از آن خوارم که ارزان يافته است
	ارمغان مور پاى ملخ است٭
		نظير:
		سوغات ليلى برگ چغندر است
		- سوغات يار کوهى يا ريواس وحشى است يا پياز
		- ران ملخى هديهٔ موران باشد (سعدى)
		- برگ سبزى است تحفهٔ درويش
		- از درويشان برگ سبزى است از زندان قاب گرگى
			٭ تمثّل:
			عيبم مکن و بدار معذور	پاى ملخ است تحفهٔ مور
	ارّه داده و دسغاله٭ گرفته است
		رک: سگ داده و سگ‌توله گرفته است
			٭ دسغاله (يا دسکاله): نوعى داس کوچک که با آن علف‌ها را درو مى‌کنند