تغییر مقر سازمان ملل متحد

محمود احمدی‌نژاد رییس جمهوری اسلامی ایران با نامناسب خواندن محل استقرار سازمان ملل در نیویورک، گفت که ایران حاضر است مکان مناسبی برای این سازمان تأمین کند. گفتاری از علی خرم، کارشناس مسائل بین الملل برای دیپلماسی ایرانی: مقر سازمان ملل متحد در مکانی است که باید اجماع بین المللی را به همراه داشته باشد، ممکن است خیلی کشورها که قدرت مالی و بین المللی بالاتری نسبت به ایران دارند، خواستار تغییر مکان مقر سازمان ملل باشند و مثلا مقر این سازمان بین المللی به چین یا روسیه منتقل شود، اما صرف اینکه چنین خواسته ای مطرح شود، تحقق آن امکان پذیر نیست چراکه نیازمند اجماع جهانی است.
علاوه بر این، مقرر کنونی سازمان ملل متحد بر اساس یک سابقه تاریخی تعیین شده است، اینگونه نیست که مقرر کنونی تنها بر اساس خواسته و تصمیم ایالات متحده امریکا تعیین شده باشدف این مکان ابتدا در ژنو تحت عنوان مقر جامعه ملل قرار داشت و پس از پایان جنگ دوم جهانی، امریکا به جهت سرمایه گذاری فراوان برای از میان بردن آثار جنگ، بیست و پنج درصد بودجه سازمان ملل متحد و سازمان های زیر مجموعه را در بدو تاسیس متحمل شد و همچنان نیز ادامه می دهد، در زمره کشورهای پیروز در جنگ و پرچم دار متفقین بود، منشور سازمان ملل متحد در این کشور و با همکاری کشورهای مستقل آن زمان تنظیم شد، امروز نیز عضو دائم شورای امنیت است و از دست برتر را نسبت به دیگر اعضای این شورا دارد، بر این اساس امریکا هم به لحاظ سیاسی و هم به لحاظ اقتصادی جایگاه ویژه ای را برای خود ایجاد کرد.
باید کلیه پیشینه ها و سوابق را به عنوان دلایل انتقال مقر سازمان ملل متحد از ژنو به نیویورک در نظر گرفت. در نتیجه باید پیشنهادات بر اساس واقعیات موجود باشد، در این صورت سوالاتی مطرح می شود، آیا ۱۹۲ کشور عضو سازمان ملل متحد حاضر به تغییر مقر سازمان ملل متحد هستند؟ اگر موافق تغییر مقر این سازمان هستند، کدام کشور را مد نظر دارند؟
هم اکنون بسیاری از کشورهای عضو توان پرداخت سهم خود در بودجه سازمان ملل را ندارند و به این سازمان بدهکار هستند، بنابراین کلیه کشورها امکانات و توان و جایگاه خود را برای ارائه پیشنهاد تغییر مقر سازمان ملل متحد در نظر می گیرند و قصد ندارند ساختاری را ایجاد کنند که برایشان مشکل آفرین باشد. این گونه نیست که در شرایط کنونی کلیه کشورها موافق مکان کنونی – نیویورک – باشند اما الزاماتی بر آنها دیکته می شود که می پذیرند مقر سازمان ملل متحد کماکان نیویورک باشد. در چهارچوب واقعیات و سوابق موجود امکان آنکه کشورهای عضو سازمان ملل متحد رای به تغییر مقر این سازمان بدهند، اندک است در واقع با وجودی که کشورهای متعددی هستند که در موقعیت مالی و بین المللی بیشتری در مقایسه با ایران قرار دارند، اما حتی آنها نیز پیشنهاد تغییر مقر سازمان ملل متحد و مستقر شدن این سازمان را در کشور خود نمی دهند و دیگر کشورها نیز موافق انتقال مقر سازمان ملل به این دست کشورها نیستند. اگر زمینه تغییر مقر سازمان ملل متحد در میان کشورهای مختلف جهان موجود بوده و تنها باید کشوری برای استقرار مقر سازمان ملل متحد کاندیدا شود؛ در آن صورت پیشنهاد جمهوری اسلامی ایران شنیدنی است اما اگر کشورها به دنبال کاندیدایی نیستند، پیشنهادات ایران ممکن است توجهی را به خود جلب نکند.

نویسنده : علی خرم

منبع : دیپلماسی ایرانی