دولت روی نوار سهمیه بندی

هرچند سخنگوی دولت سهمیه بندی گازوئیل را رد کرده است اما وزیر نفت از تدارک برای سهمیه بندی گازوئیل خبر داد. سید کاظم وزیری هامانه افزود "به منظور جلوگیری از اتلاف و مصرف بی رویه گازوئیل، طرح سهمیه بندی و توزیع این سوخت با کارت هوشمند در دست تهیه است."از سوی دیگر علی رضا غریبی مدیرعامل شرکت توسعه و ساخت شرکت ملی گاز نیز سهمیه بندی گاز شهری در زمستان آینده را رد نکرد و گفت "مصرف گاز مدیریت نشود، زمستان با کمبود مواجه خواهیم بود".
کاظم وزیری هامانه وزیر نفت ایران یک ماه پس از به اجرا گذاشتن سهمیه بندی بنزین هفته گذشته با اشاره به اینکه روند مصرف گازوئیل در کشور صعودی است،گفت: "به منظور جلوگیری از اتلاف و مصرف بی رویه گازوئیل، طرح سهمیه بندی و توزیع این سوخت با کارت هوشمند در دست تهیه است."
اظهارات وزیر نفت حاکی از آن است که سهمیه بندی بنزین بدون تردید اجرا می شود و سهمیه بندی بنزین و گازوئیل تا ۳ سال و پس از آن نیز تداوم خواهد یافت. وزیری هامانه گفت: "با بهره برداری از این طرح ها، مشکل تامین نیاز داخلی برطرف می شود اما سهمیه بندی آن به دلیل ضرورت جلوگیری از اتلاف آن، انجام خواهد شد."
پیش از این مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی طی گزارشی که بهمن ۸۵ انتشار یافت نسبت به پیشی گرفتن مصرف گازوئیل از میزان تولید کشور هشدار داده بود.این مرکز خاطرنشان ساخت که مقایسه ارقام پیش بینی تولید و مصرف گازوئیل کشور نشان می دهد که در سال ۱۳۸۵ مصرف از تولید بیشتر بود و بر این اساس حجم واردات نفت گاز در سالهای آتی افزایش خواهد یافت به گونه ای که بر اساس روند کنونی، در سال ۱۳۸۸ روزانه باید ۱۵/۸ میلیون لیتر گازوئیل وارد کشور شود که این میزان در سال ۱۴۰۰ به ۳۲/۹ میلیون لیتر خواهد رسید و به تبع آن در بودجه های سنوات آتی باید ارقامی برای واردات این فرآورده در نظر گرفته شود.
بر اساس اعلام مرکز پژوهشها، در سال ۱۳۸۳ بیش از ۸۷ درصد کل گازوئیل مصرفی کشور در بخش حمل و نقل زمینی بوده و از این میزان نیز ۹۸ درصد توسط شبکه حمل و نقل جاده ای به مصرف رسید.
کمال دانشیار رییس کمیسیون انرژی مجلس ابتدای تیرماه سالجاری میزان تولید روزانه گازوئیل در ایران را ۸۰ میلیون لیتر و مصرف آن را ۸۵ میلیون لیتر در روز اعلام کرد. گرچه مقامات دولتی طی ۲ سال گذشته با انتشار اخباری قاچاق بنزین از ایران به خارج را یکی از دلایل اصلی سهمیه بندی بنزین عنوان می کردند ولی پس اجرای سهمیه بندی بنزین اعلام کردند "۸۰ درصد قاچاق سوخت در کشور مربوط به گازوئیل است."
انتشار این خبرها و خبری که وزیر نفت داد حاکی از اجرای سهمیه بندی گازوئیل در آینده نزدیک است. سید کاظم وزیری هامانه وزیر نفت در اظهارات یکشنبه گذشته خود که از سوی واحد مرکزی خبر نیز انتشار یافت تنها گاز شهری را از سهمیه بندی معاف کرد و افزود "امکان سهمیه بندی گاز طبیعی وجود ندارد و دلیلی هم برای این کار نیست."
معافیت گاز شهری از سهمیه بندی اما کمتر از ۲۴ ساعت بعد از سوی علی رضا غریبی مدیرعامل شرکت توسعه و ساخت شرکت ملی گاز منتفی شد. وی در گفت وگو با روزنامه همشهری کمبود گاز در زمستان آینده را نفی نکرد و گفت: "به هر حال مصرف باید مدیریت شود بحث بنزین را این روز ها در جریان هستید اگر مصرف گاز هم مدیریت نشود کمبود داریم و با مشکل روبرو خواهیم شد."
این در حالی است که ایران با تولید سالانه بیش از ۱۰۳ میلیارد مترمکعب گاز طبیعی در رتبه چهارم جهان قرار دارد. قبل از این نیز مدیر گازرسانی شرکت ملی گاز با اشاره به تولید روزانه ۵۰۰ میلیون مترمکعب گاز و پیش بینی مصرف ۶۷۰ میلیون مترمکعب در زمستان امسال، از کسری روزانه ۱۷۰ میلیون مترمکعب گاز طبیعی در زمستان ۸۶خبر داد.
اینکه مقامات دولتی گاز را نیز سهمیه بندی می کنند تا به امروز صراحتا تائید نشده است ولی با اظهارات وزیر نفت پیداست که پس از سهمیه بندی بنزین، سهمیه بندی گازوئیل نیز حتمی است.
این در حالی است که هنوز در مورد سهمیه بندی بنزین مباحثی جدی در میان کارشناسان مطرح است. برخی از کارشناسان معتقدند کشور ایران رکورد دار مصرف بی رویه سوخت در جهان است. همین عامل، محرک دولتمردان ما برای بهینه سازی مصرف سوخت گردید که نتیجه آن سهمیه بندی بنزین و محدود کردن استفاده از سوخت شد. از نگاه اشخاص خارج، متهم اصلی در مصرف بی رویه بنزین مردم ایران هستند، اما تاملی کوتاه، نقاب را از چهره این افکار بر می دارد و مقصر اصلی را نشان می دهد. سالهاست صنعت خودروسازی ایستای ما ذره ای تحول در خور به خود ندیده است و دولتمردان ما ترجیح می دادند که با تولید خودروهای پر مصرف و فاقد کیفیت و با امنیت بسیار پائین و همچنین محدود کردن واردات خودرو و قرار دادن تعرفه های کلان گمرکی، مردم را از استفاده از خودروهای استاندارد و کم مصرف محروم کنند و با تحمیل محصولات غیر استاندارد و پر مصرف با قیمتهای هنگفت به مردم، زمینه تقصیرات آنها را فراهم نمودن و بدین طریق انگشت اتهام را به سوی آنان منحرف کردند. در حالی که خودروسازان ما و حامیان آنها با تولید محصولات غیر استاندارد و با مصرف سوخت دو برابر خودروهای استاندارد مقصران اصلی رکورد زدن کشور ایران هستند.
خودروهای استاندارد در جهان، با مصرف ۶ لیتر در هر صد کیلومتر در مقایسه با خودرو های تولید داخل که میانگین مصرف آنها ۱۲ لیتر در هر صد کیلومتر است، حکایت از سربلندی کشور ایران در مصرف بی رویه بنزین دارد! در واقع اگر دولتمردان و مسوولین دیر اندیش ما به جای دادن نوش دارو بعد از مرگ سهراب، سالها پیش به فکر تولید خودروهای کم مصرف بودند و ثروتها و استعدادهای وافر مملکت را صرف ساخت محصولات کم مصرف می نمودند، الان مصرف سوخت در کشور ما به نصف می رسید. پس مقصر اصلی همان مسوولین ما هستند و عجیب است که مردم باید تاوان تقصیر اینان را بپردازند. اگر تعداد بسیار کمی از مردم ما در مصرف سوخت اسراف می کنند، نباید این وضعیت را به عموم مردم تعمیم داد و همه را گناهکار شناخت.
البته بهینه سازی کردن مصرف سوخت مطلوبی است که مورد پسند هر انسان عاقلی می باشد اما تحقق این مطلوب باید با وسایل متعارف و در شرایط مناسب، به همراه برنامه ریزی صحیح و کارشناسی صورت گیرد، چه با دیمی عمل کردن نتیجه معکوس حاصل می شود و مطلوب مردم به عاملی زیان بار مبدل شده و مورد طرد همگان قرار خواهد گرفت. بی گمان وسایل رسیدن به هدف شایسته باید به شایستگی همان هدف باشد، چراکه استفاده از وسایل مضر و زیان آور به هدف اصلی نیز سرایت کرده و همه آرزوهای مردم و مسوولین را نقش بر آب خواهد کرد، کما اینکه سرنوشت سهمیه بندی بنزین چنین بود. آری، مسوولین باید بدانند; هدف، وسیله را توجیه نمی کند.
اقدام دولت به سهمیه بندی بنزین با به عبارتی روشن تر "جیره بندی بنزین"، به نوعی محروم کردن مردم از بهره گیری از تکنولوژی است. چه، سهمیه ۳ لیتر بنزین در روز که فقط کفاف استارت زدن این محصولات استاندارد! را می دهد، جائی برای استفاده متعارف از وسیله نقلیه برای مردم نخواهد گذاشت. هر چه فکر می کنیم به معادله ای که دولتمردان دوراندیش ما در تعیین میانگین مصرف مردم بکار برده اند، پی نبردیم. آقای احمدی نژاد گفته اند; که مصرف ۸۵ در صد مردم، بیش از ۳ لیتر در روز نخواهد بود. گمان نمی کنم بنده و شما خوانندگان محترم تا کنون یک نفر از میان این ۸۵% را دیده باشید! کنکاشی استقرائی در وضعیت کسانی که استفاده متعارف از وسیله نقلیه خود می نمایند، بطلان حساب و کتابهای دولتمردان را آشکار می کند. جالب این است که وسیله نقلیه وزیر کشور که سوخت آن بواسطه همسر وی مدیریت می شد، قبل از پایان ۲۰ روز از ماه اول، ۱۶۰ لیتر مصرف داشته است. به عبارتی همسر ایشان در هر روز ۸ لیتر بنزین مصرف کرده است، یعنی بیش از دو برابر سهمیه. آیا همسر ایشان ، سفرهای زائد داشته و بیهوده در خیابانها تولید آلودگی و ترافیک می کند؟ بی شک همسر وزیر کشور ملتفت به سهمیه بندی بوده و در مصرف بنزین احتیاط های لازم را مبذول داشته است. این بیانگر سهمیه بسیار کمی است که پاسخگوی نیازهای ۵ درصد از مردم نیز نمی باشد. حال رئیس جمهور ما، چگونه به وجود ۸۵درصد مردم پی برده است که روزانه کمتر از سهمیه مقرر مصرف سوخت دارند؟
در اینکه مردم کشور ما با توجه به منابع عظیم ثروت، از کمترین وسایل تفریحی و رفاهی بر خوردارند تردیدی نیست. مردم ما، خسته از محیط آلوده شهر و فعالیتهای روزمره، اغلب روزهای تعطیل با پناه بردن به دامان طبیعت یا مسافرت، به زندگی خود نشاط می بخشند. دولت با سهمیه بندی بنزین، این نعمت را نیز از مردم گرفت. جالب این است، زمانی که از مسوولین متفکر پرسیده شد، تکلیف مسافرتهای نوروزی و تابستانی مردم چه می شود در پاسخ می گویند; مردم می توانند از سهمیه ۶ ماه یکجا استفاده کنند. اما اگر مردم سهمیه دو ماه از ۶ ماه را برای مسافرت صرف کنند، پس نیازهای ضروری خود را در ماه های باقی مانده چگونه مرتفع سازند؟ وزیر کشور در حل این مشکل گفته; مردم می توانند از وسیله نقلیه عمومی و مترو استفاده کنند!
در این زمینه دو نکته قابل تامل وجود دارد. اول اینکه فقط تهرانی ها مترو دارند و وزیر کشور مشخص نکرده اند بقیه مردم کشور چه باید انجام دهند. دوم اینکه همین متروی تهران نیز ظرفیت افزایش مسافر را ندارد و کافی است جناب وزیر یک بار با مترو سفر کنند تا از نوع زندگی این مردمان تهرانی در مترو با خبر شوند. بگذریم از اینکه همین دولت تا کنون حدود ۴۰۰ میلیارد تومان از پول مترو را نداده است.
اما سوال این است که یک شخص روستائی که محل کارش فرسنگها از روستا دور است، با چه وسیله نقلیه عمومی می تواند به سر کار برود؟ حتی مردم مقیم تهران نیز دچار این مشکل هستند، چه محل کار همه میدان هفت تیر نیست که با مترو سر کار روند یا از اتوبوس استفاده کنند. از طرفی رئیس مجلس در مزایای سهمیه بندی بنزین گفته; "که چون آلودگی هوا و ترافیک درتهران کم شده پس سهمیه بندی خیلی خوب است". باز هم سایر نقاط کشور در نگاه وسیع مسوولین، به حساب نیامده است!
بهره مندی مردم از بنزین، به عنوان یکی از ثروتهای متعلق به خود مردم، حق مسلم آنها است و هیچ نهادی حق ندارد آنها را از حقوقشان محروم کند. دولت با این حرکت خود، عملا حق صاحبان آن را گرفته است و مردم از بسیاری حقوق مسلم دیگر محروم شده اند. امید است مسوولین با تدابیر در خور و شایسته و از جمله اعلا م نرخ بنزین آزاد که مطابق نص صریح قانون و تبصره ۱۳لا یحه بودجه است به این وضعیت پایان دهند.

منبع : روزنامه مردم سالاری