هراس ابدی از ماشین

داستان ریدیو هد از اواسط دهه هشتاد در مدرسه پسرانه آبینگدان، در حومه آکسفورد آغاز می شود. تمام اعضای گروه در این مدرسه درس می خواندند و جمعه ها در اتاق موسیقی مدرسه تمرین می کردند. نوازنده گیتار بیس گروه، کالین گرینوود درباره آن اتاق گفته است؛ «جایی که می توانستیم پنهان شویم و از سازگاری های کسالت بار، ساعات درس و لباس فرم مدرسه فرار کنیم.» و تام یورک نیز آن را این طور توصیف کرده است؛ «... اتاق موسیقی از تمام مدرسه جدا بود، پیانو در آن اتاق کوچک بود...».کمی بعد از آن روزها، آنها گروه دایمی خودشان را تشکیل دادند که در ابتدا بسیار تحت تاثیر «U۲»، «مگیزین»، «M.E.R» و «الویس کاستلو» بود. اعضای گروه عبارت بودند از تام یورک خواننده و مغز متفکر گروه که در هفت سالگی اولین گیتار خود را هدیه گرفته بود و در کودکی مجذوب «بریان می» گیتاریست گروه کوئین بود، «اد اوبرین» همکلاسش، «فیل سالوی» نوازنده درام و شاگرد سال بالاتر آنها به همراه برادران گرین وود، جان و کالین که در کلاس های پایین تر درس می خواندند.
آنها بعد از جست وجوهای فراوان سرانجام نام «در یک روز جمعه» را به خاطر تمرین های منظم شان در روزهای جمعه برای گروه خود انتخاب کردند. اواخر سال ۱۹۸۶ بود که گروه اولین برنامه خود را اجرا کرد و جان گرین وود به عنوان نوازنده سازدهنی - کمی بعدتر نوازنده لیدگیتار گروه - وارد گروه شد. در آن دوران تنها مشوق گروه، معلم موسیقی مدرسه بود. در سال ۱۹۸۷ اد اوبرین و کالین گرین وود تحت فشار خانواده های شان به دانشگاه رفتند. همچنین در همین سال وقتی یورک نوزده ساله بود، به همراه دوستش با ماشین تصادف کرد. یورک آسیبی ندید اما مهره های گردن دوستش به شدت آسیب دید و باعث شد تام دچار فوبیای (هراس از) ماشین ها شود. صدای این وحشت بعدها در گروه ریدیو هد در آهنگ های «کیسه هوا» (Airbag)، «ماشین های قاتل» (Killer Cars) و «ماشین احمق» (Stupid Car) شنیده می شود. تام نیز کمی بعد تر مجبور شد تحصیلاتش را در دانشگاه در رشته هنرهای زیبا و انگلیسی ادامه دهد. در واقع تمام اعضای گروه دانشگاه را تمام کردند، غیر از جان جوان که وقتی هنوز در دانشگاه در رشته روان شناسی تحصیل می کرد، گروه به شهرت رسید و او دانشگاه را رها کرد. سال های دانشگاه، سال های فشار خانواده ها، سال هایی بود که اعضای گروه به رغم میل خود هیچ اجرایی نداشتند و فقط در طول تعطیلات میان ترم با یکدیگر تمرین می کردند.
اما داستان ریدیو هد به طور جدی از سال ۱۹۹۱ آغاز می شود. گروه «در یک روز جمعه» در تابستان و پاییز همین سال دوباره دور هم جمع شدند و اولین نمونه آهنگ های حرفه یی خود را ضبط کردند (این سه آهنگ سال بعد با عنوان «Drill EP» منتشر شدند و شامل«You،Thinking» «About You» و «Prove yourself» هستند.)با همین سه نمونه آهنگ گروه به سرعت مورد توجه قرار گرفت، چند ماه بعد مدیران برنامه ریزی خود را پیدا کرد و به پیشنهاد یکی از این مدیران نام خود را به ریدیو هد تغییر داد ( برگرفته از آهنگ «Talking heads» از آلبوم «True Stories»).البته آلبوم « Drill EP » که در مه ۱۹۹۲ منتشر شد خیلی هم سر و صدا نکرد، فقط مورد توجه قرار گرفت (در انگلستان آلبوم صد و یکم شد). پس گروه سرگرم تولید آلبوم دیگری شدند. آهنگ اول و دوم این آلبوم («Lurgee» و «Inside My Head») هم چندان چشمگیر نبودند، اما آهنگ سوم (Creep) به شدت مورد توجه قرار گرفت.Creep در یک برداشت ضبط شد، جالب اینجا است که اعضای گروه خودشان هم نمی دانستند که تمرین آنها از این آهنگ ضبط می شود. کولدری (یکی از عوامل فنی گروه) در مصاحبه یی با مجله موسیقی ماجو گفته است؛ «در پایان آهنگ، برای لحظه یی تمام آدم های داخل استودیو ساکت بودند و بعد فریاد تحسین بلند شد. تا به حال چنین چیزی برای من اتفاق نیفتاده بود.»اما به هر حال این آهنگ در ابتدا چندان موفقیتی کسب نکرد (در انگلستان آهنگ محبوب هفتاد و هشتم شد) ولی وقتی آهنگ به امریکا رسید...« Creep» در کنار آهنگ های «Smells Like Teen Spirit» از نیروانا و « loser» مورد توجه نسلی قرار گرفت که از شرایطش ناراضی بود. آلبوم رتبه ۳۴ را کسب کرد و به تدریج فقط در امریکا یک میلیون نسخه از آن به فروش رسید. با گذشت زمان ریدیو هد داشت شهرت جهانی کسب می کرد و این بار وقتی همین آلبوم دوباره به انگلستان بازگشت رتبه هفتم را کسب کرد. بعد از آن ریدیو هد پنج آلبوم موفق دیگر منتشر کرده که آخرین آنها«Hail To Theif» (۲۰۰۳) است.
تام یورک در مصاحبه یی گفته است؛ «یک بار در مجله لس آنجلس مصاحبه یی از چارلز بوکوفسکی خواندم. از بوکوفسکی پرسیده بودند «فلسفه شما در زندگی چیست؟» او جواب داده بود؛ «سعی نکن» و این واقعیت دارد. نمی توانی سعی کنی. اگر سعی کنی، همه چیز را خراب می کنی زیرا شبیه بقیه آدم ها می شوی.» به نظر فلسفه نوازندگی یورک همین است. نواختن ریتم گیتار برای او «نگه داشتن زمان» است یا به بیان دقیق تر این گفته طنزآمیز خودش است؛« گاهی بهترین کاری که می شود با یک گیتار انجام داد این است که فقط به آن نگاه کنی.» داستان ریدیو هد همچنان ادامه دارد، باید منتظر بمانیم تا آلبوم جدید این گروه که قرار است امسال منتشر شود، عرضه شود.در سال ۲۰۰۶ تونی بلر نخست وزیر وقت انگلستان می خواست با یورک ملاقات کند و در زمینه مسائل محیط زیست صحبت کند. نکته جالب این است که یورک ملاقات را نپذیرفت و در جواب گفت که بلر در زمینه محیط زیست هیچ صلاحیتی ندارد.

مصطفی امینی

منبع : روزنامه اعتماد