سوسیالیسم اروپایی در پایان راه

پیروزی كامل طیف ساركوزی متشكل از ائتلاف راست میانه وابسته به جناح وی در انتخابات پارلمانی جدید، نشان از پایان راه سوسیالیسم و عدم جوابگویی آنچه در دوران جنگ سرد و چه پس از آن دارد كه روند رو به افول سوسیالیسم اروپا را نشانه گرفته است.
از فردای اعلام نتایج انتخابات ریاست جمهوری فرانسه قریب به اتفاق سرمقاله نویسان نشریات فرانسه، چون ژاك اتلی از دو قطبی شدن زندگی سیاسی در فرانسه «حول دو تشكل میانه رو» اظهارات متفاوتی كردند.
كدامیك از این دو قطب دست آخر از این كشور «دموكراسی مدرن» خواهد ساخت. و جناح چپ را كه از وارثان لنین تا ژورس را دربر می گیرد درهم خواهم شكست. زیرا دیگر در چپ حزب سوسیالیست نیروی ذخیره ای وجود ندارد.
در میانه سال ۱۹۴۷ تاریخ اخراج وزیران حزب كمونیست و نیز به قدرت رسیدن مجدد شارل دو گل پس از ۱۱سال وقفه را به دنبال داشت، زیرا قبل از آن دولتهای سوسیالیست جنگهای هندوچین و الجزایر را به راه انداخته بودند. پس از طی دو دهه انتخابات ۱۹۶۵، فرانسوا میتران سوسیالیست به عنوان كاندیدای جناح چپ با كسب ۲۴درصد آرا در مقابل شارل دوگل با ۷۲ درصد آرا، شكست خورد و ژنرال دوگل بار دیگر به ریاست جمهوری فرانسه انتخاب شد.
پس از وی، «ژرژپمپیدو، پیر مندس و فرانسوا میتران» دیگر سوسیالیستهایی بودند كه به فاصله این سالها به قدرت رسیدند اگرچه ژیسكاردیستن به عنوان رئیس جمهور از حزب لیبرال در خلال این دوران در دهه ۱۹۷۰ تا ۱۹۸۰ بر كاخ الیزه حكومت راند.
این درحالی بود كه حزب سوسیالیست كه بین سالهای ۱۹۸۱ تا ۱۹۸۶ اكثریت كرسی های مجلس را در دست داشت، در میان نیروهای چپ نقش سركردگی و هژمونیك را ایفا نمود. اما یكسال قبل از این تاریخ چرخش به سمت «سیاست سخت گیری» انجام شده بود كه سوسیالیستها را به میانه روها نزدیك می كرد. در ژوئن ۱۹۸۴، «آلن دوهامل» سرمقاله نویس از میتران، به خاطر راه طی شده تشویق و تقدیر به عمل آورد.
زیرا از ۱۹۸۱ تا ۱۹۸۴ میتران گردش از چپ به سوی راست ایدئولوژیك را به طور تحسین آمیزی در پیش گرفت، زیرا قرار نبود میتران اروپایی به عنوان یك سوسیالیست سرخ از نوع مسكو وارد صحنه سیاسی اروپا شود. علاوه بر او، آلن تورن، روشنفكر چپ درباره میتران و عملكرد او چنین گفت: شایستگی دولت میتران در این است كه ما را از قالبهای خشك سوسیالیسم نوع روسی رهانید.
این اتحاد میان كمونیستها و سوسیالیستها نبود كه در فرانسه تغییرات به وجود آورد، بلكه اتحاد میان چپ مدرن و وفادار به عدالت اجتماعی با جریان لیبرال نوآور و هوادار گشایش به روی رقابت جهانی بود. نتایج این تحولات، پیروزی ۱۷ ژوئن ۱۹۸۴ در انتخابات اروپایی حزب سوسیالیست بود كه تنها با ۲۰/۷۵ درصد بر رقبای كمونیست خود پیروز شدند.
در ماه مه ۱۹۸۸، پس از دو سال حاكمیت دوگانه پر كشمكش با دولتی دست راستی و تحمل زیاده رویهای لیبرالی و خودكامگیهای آن، فرانسوا میتران سوسیالیست، بار دیگر در كاخ الیزه ماند و این بار از میشل روكار سوسیالیست، به عنوان نخست وزیر سودجست و روكار نیز برخی از شخصیتهای دست راستی چون ژان پی یر سواسون، الیویه سیترن و میشل دورافور را كه در دوران هفت ساله ژیسكاردیستن «۱۹۸۱-۱۹۷۴» در دولتهای ژاك شیراك و ریمون بار، سمتهای دولتی داشتند، وارد كابینه خود كرد.
پی یر مورا دبیر اول حزب سوسیالیست در سال ۱۹۸۸ درخصوص این دوران می گوید: باید پیروزی ۸ مه سال ۱۹۸۸ را تنها به یمن تجدید نظر سوسیالیستها از ارزشهایشان دید. اما روكار سیاستهایی را در پیش گرفت كه حتی در اردوگاه خود او هم به آنها انتقاد می شد.
میشل دلبار از دیگر سوسیالیستهای میترانی می گوید: اشتباه سوسیالیستهای میترانی این بود كه با راهنمای چپ به سمت راست حركت می كنند و افتخارشان این است كه در سیاستهای خود روشی را به كار می برند كه در عرض چند ماه یا چند سال، مدال بهترین مدیریت مطابق با موازین راست را به خود اختصاص می دهند.
میشل روكار سوسیالیست در ۱۹۹۱ از نخست وزیری بر كنار و روز ۱۷ فوریه ۱۹۹۳ طی سخنانی مردم را به حمایت از حزب سوسیالیست فراخواند، اما در انتخابات ۲۱ مارس ۱۹۹۳، با وجود پیروزی سوسیالیستهای میترانی، روكار چهار پنجم كرسی های نمایندگان خود را در مجلس از دست داد.
اما به دبیر اولی حزب كمونیست گمارده شد. اما بازهم در انتخابات اروپایی ژوئن ۱۹۹۴ با پایین ترین رأی حزب سوسیالیست در تمام دوره های انتخابات اروپا مواجه شد.
این درحالی بود كه رسانه ها و افكار عمومی در آن زمان و در حال حاضر خواستار تغییرات درونی حزب سوسیالیست فرانسه بودند تا همچون حزب سوسیال دموكرات آلمان در سال ۱۹۵۹ طی كنگره شان در بوندسبورگ به تغییر كامل وزیر و رو كردن خود دست زنند.
به این ترتیب از حداقل پانزده سال پیش تا كنون سوسیالیستها نتوانستند هویت نظری اصلاح گرایی را به نمایش بگذارند. درواقع حزب سوسیالیست در این میان قربانی رفتارهای محافظه كارانه خود شد. زیرا سالهای ۱۹۸۰، سالهای تغییر سیستم اقتصادی بود كه آنها از انجام هرگونه اصلاحات زیرساختاری عقب ماندند. زیرا از راه حلهای واقعگرایانه طفره رفتند.
چپ اروپا دارای اصول محكمی نبود آنها بارها ارزشهایی را درهم ریخته وارد صحنه كردند كه هیچ گونه جوابی نداد.
به طوری كه وعده های خانم سنگولن رویال نیز كه گفته بود، از ارزش كار اعاده حیثیت می كند و از فرانسویها «مردمی صاحبكار» خواهد ساخت و برای حذف یارانه ها و محكوم كردن سود، اقداماتی را به كار خواهد بست، نتوانست سوسیالیستها را به پیروزی برساند.لذا اكنون شرایط سوسیالیستها در سراسر اروپا چیزی شبیه سوسیالیستهای فرانسه است كه جدیدترین رأی گیری در انتخابات فرانسه، خبر از نگاه افكار عمومی به شعارها و وعده های آنها دارد.

مترجم: حسین رزمنده
منبع: لوپوئن

منبع : روزنامه قدس