این فقط حمله به بمبئی نبود

فقط در حملات تروریستی چند روز گذشته بمبئی ۱۹۵ نفر کشته شدند در حالی که در همه حملات مشابه در شهرهای دیگر هند همواره بیش از صدنفر کشته شده اند. حملاتی که به ۱۱ سپتامبر هند شهرت یافت، هند را بعد از عراق، افغانستان و پاکستان به ردیف چهارمین کشور حملات تروریستی خیز ارتقا داده است. اگر از منتهی الیه خط مرزی هند و پاکستان به سمت شمال حرکت کنیم به مرزهای شمالی پاکستان می رسیم که جنوب افغانستان را در بر می گیرد. با ادامه مرزهای پاکستان از منتهی الیه مرز غربی پاکستان و افغانستان، مرزهای این کشور با ایران آغاز می شود و در بندر گواتر ایران به پایان می رسد. در واقع به غیر از خط مرزی پاکستان و چین تقریباً از کلیه نقاط مرزی این کشور تروریسم به کشورهای همسایه صادر می شود.
اگر اندکی از اخبار مربوط به حملات سه روز گذشته بمبئی فاصله بگیریم، با انبوهی از اخبار و تحرکات تروریستی در منطقه حساس جنوب غرب آسیا مواجه می شویم که پاکستان در مرکز همگی آنها قرار دارد. حملات چند روز گذشته در حالی ضربه یی اساسی به اقتصاد توریسم و وجهه بین المللی هند وارد آورده که دولت افغانستان با افزایش حملات مشابهی رو به سراشیبی قرار گرفته است تا حدی که برخی مطالعات حاکی از آن است که شمار حملات تروریستی در افغانستان حتی از عراق پیشی گرفته است. فشار سیاسی که دولت های هند و افغانستان در اثر نشت و هدایت عملیات تروریستی متحمل می شوند مورد توجه رسانه های جهانی قرار می گیرد اما آن بخش از حملات و عملیات تروریستی که به سمت ایران صورت می گیرد و به صورت آدم ربایی، حمله به پاسگاه های مرزی و ترافیک مواد مخدر نمود می یابد کمتر در رسانه ها انعکاس می یابد.
اواخر خرداد سال جاری افراد مسلح ناشناس با حمله به یک پاسگاه مرزی ایران در سراوان ۱۶ مامور انتظامی ایرانی را به گروگان گرفتند. گروه تروریستی جندالله به سرپرستی عبدالمالک ریگی مسوولیت این حمله و حملات مشابه دیگری را برعهده گرفت. تروریست ها با گروگان های خود به داخل خاک پاکستان فرار کردند و هنوز ردی از آنان پیدا نشده است. گروه تروریستی جندالله بعداً طی چند اعلامیه اعلام کرد گروه هایی از گروگان های ایرانی را اعدام کرده است. برادر عبدالمالک ریگی مسوول انجام حمله تروریستی دیگری است که یک سال قبل در تاسوکی انجام شد و طی آن ۲۱ نفر از مسوولان منطقه سیستان و بلوچستان ایران را قتل عام کردند. معضل پاکستانی ها فقط به صدور ناامنی به کشورهای همسایه ختم نمی شود؛ بی ثباتی سیاسی که این کشور طی دو سال گذشته با آن مواجه بوده و از درگیری نیروهای امنیتی در مسجد سرخ طی دو سال گذشته آغاز شد و با ادامه، به ناآرامی سیاسی و ترور خانم بوتو منجر شد، تصویری از بی ثباتی و ناامنی بنیادین را در صحنه های داخلی و خارجی یک کشور ترسیم می کند. اساساً کشورهایی همچون پاکستان که دوران هایی طولانی از بی ثباتی سیاسی را پشت سر می گذارند، ارتباط ارگانیک نهادهای سیاسی، نظامی و امنیتی آن کشور گسسته شده و عملاً به کشوری مبدل شده که همانند نظام های فئودالی اداره می شود که کنترل هر نهاد سیاسی، امنیتی، اقتصادی و سیاسی را یک جریان و طیف برعهده دارد و مجموعه کشور فاقد توانایی هماهنگ کردن نهادها با یکدیگر است.
نتیجه عینی و عملی همسایگی با چنین کشوری این است که همسایه شرقی این کشور با حملاتی همچون حملات تروریستی بمبئی مواجه می شود، بنیاد نظام سیاسی کشور شمالی - افغانستان - با بی ثباتی مواجه می شود و همسایه غربی - ایران - نیز متحمل هزینه های سنگینی برای حفظ امنیت مرزها با پاکستان است.
نوع عملیاتی که تروریست ها در بمبئی انجام داده اند، حجم عظیم تسلیحات و مهماتی که برای قتل عام حدود ۲۰۰ نفر به کار بردند و تعلیماتی که براساس آن آموخته بودند چگونه گروه های بزرگ انسانی را به قتل برسانند در کنار آشنایی آنان با ابزار و ادوات نسبتاً مدرن همچون موبایل، لپ تاپ و کارت های اعتباری بین المللی و هماهنگی قابل توجه همگی حاکی از آن است که تهدیدهای تروریستی که به کشورهای همسایه پاکستان سرازیر می شود پی درپی جدی تر و خطرناک تر می شود. چندی پیش دولت پاکستان اعلام کرد در تدارک انحلال بخش ها و دوایری از سازمان اطلاعات و امنیت این کشور (ISI) است که ارتباط ایدئولوژیک تنگاتنگی با القاعده و طالبان داشته است و عملاً دولت های این کشور کنترلی بر آن دوایر نداشتند. اگر حضور یک سازمان اطلاعات و امنیت قدرتمند و پرنفوذ در پاکستان را در کنار دغدغه های امنیتی ناشی از کنترل سلاح های اتمی این کشور قرار دهیم به سادگی می توان به این نتیجه رسید که کشور پاکستان واقعاً تهدیدی جدی است که ترکش های آن ابتدا در افغانستان و سپس در بمبئی مشاهده شده، اما با توجه به ترکیب ناهمگون سیاسی در این کشور باید در انتظار ترکش های جدی تری از سوی این هویت سیاسی بود.
تا چندی پیش کره شمالی از سوی رسانه های امریکایی به عنوان خطرناک ترین نقطه کره زمین نامیده می شد. اما با اوصافی که شمرده شد و اخبار سه روز گذشته بمبئی آیا پاکستان جایگزین چنین عنوانی نشده است؟ ادامه ناامنی کشورهایی که به لحاظ جغرافیایی حول مرزهای پاکستان چیده شده اند ممکن است در آینده نظارت تا مداخله سازمان ملل را ضروری سازد. تهدید حملات تروریستی از یک سو و تهدید سلاح های هسته یی که هیچ کس نمی داند چه کسی آنها را کنترل یا از آنها محافظت می کند معضلی جهانی است نه معضل کشورهای همسایه پاکستان.

فرزانه روستایی
منبع: اعتماد

منبع : سایت تحلیلی خبری عصر ایران