جنگ مقدس به مرزهای قدس می رسد

حمله به یک بانک در شهر طرابلس برای سرقت ۱۲۵ هزار دلار پول سرآغازی برای ناآرامی دو هفته اخیر در لبنان بوده که تاکنون حدود ۱۰۰ کشته بر جای گذاشته است. نیروهای امنیتی لبنان در تعقیب سارقان بانک به اردوگاه نهرالبارد رسیدند؛ اردوگاهی که حدود ۴۰ هزار آواره فلسطینی در آن سکونت دارند.
با حمله نیروهای امنیتی لبنان به تعدادی از خانه ها آتش درگیری ها افروخته می شود؛ آتشی که بار دیگر خطر جنگ داخلی در لبنان را زنده کرده است. حدود ۳۵۰ هزار آواره فلسطینی در لبنان زندگی می کنند که جمعی از آنان از زمان تاسیس اسرائیل در سال ۱۹۴۸ در اردوگاه های آوارگان در لبنان اقامت داشته اند.
بر اساس پیمانی ۳۸ ساله اردوگاه های پناهجویان فلسطینی در لبنان خارج از فرمان مقامات لبنانی است و ارتش لبنان اجازه ورود به این اردوگاه ها را ندارد. به واقع قانون اردوگاه ها بر آن حاکم است که بر اساس آن گویی هر اردوگاه یک دولت- شهر مستقل است که نیروی نظامی و قوای سیاسی خاص خود را دارد. سارقان بانک به اردوگاهی گریخته اند که در میان ۱۲ اردوگاه آوارگان فلسطینی، دومین اردوگاه پرجمعیت پس از اردوگاه برج البراجنه یا عین الحلوه است.
اردوگاه نهرالبارد در طرابلس یا تریپولی (۷۰ کیلومتری بیروت) در شمال لبنان قرار دارد. مقامات لبنانی گفته اند که از زمان بمب گذاری های انتحاری در منطقه مسیحی نشین بیروت در ماه فوریه ۲۰۰۷ که گروه فتح الاسلام به ارتکاب آن متهم شده، اردوگاه نهرالبارد تحت نظر بوده است. حدس ارتش لبنان درست بود؛ سارقان بانک همان گروه سلفی فتح الاسلام بودند. گروهی تندرو و مسلح که در پاسخ به حمله ارتش لبنان به اردوگاه آوارگان فلسطینی درگیری سخت و خونینی را آغاز کردند که آتش بس های متزلزل هم یارای فرونشاندنش نیست.
ارتش لبنان پیشروی از محور ورودی غربی، جنوبی و شرقی اردوگاه نهرالبارد به سوی داخل آن را آغاز و اردوگاه نهرالبارد را از همه سوی گلوله باران و بر تعدادی از ساختمان های محل استقرار نیروهای فتح الاسلام سیطره پیدا کرد. بر اساس آمار سازمان ملل متحد، ۲۵ هزار پناهنده فلسطینی اردوگاه را ترک کرده اند اما همچنان حدود ۶ هزار نفر از ساکنان که موفق به فرار نشده اند در خطر هستند. آب و برق اردوگاه قطع شده و مجروحان زیادی به خاطر نبودن بیمارستان در آن در حال مرگ هستند.
● فتح الاسلام؛ سلاح، غرور ماست
دولت لبنان مسوولیت برخورد با شبه نظامیان فتح الاسلام را به ارتش سپرد و وزیردفاع لبنان هم با هشدار بسیار جدی به پیکارجویان اعلام کرد؛ این عناصر دو راه بیشتر پیش رو ندارند؛ یا اینکه تسلیم شوند یا اینکه حملات نظامی برای پاک سازی آنها ادامه خواهد یافت. فواد سنیوره نخست وزیر دولت لبنان اعلام کرد؛ دولت به پاک سازی و متلاشی ساختن پدیده ای چون شبه نظامیان فتح الاسلام متعهد است و در این زمینه اتحادیه عرب نیز با دولت لبنان همراه است و از این دولت حمایت می کند.
با حمایت سازمان ملل، امریکا و اروپا از موضع گیری دولت سنیوره برای پاک سازی گروه فتح الاسلام، دولت لبنان که در جدال سیاسی با جنبش حزب الله به سر می برد از موقعیت جدیدی در پهنه بین المللی روبه رو شد. شورای امنیت سازمان ملل هم با صدور بیانیه ای اعلام داشت؛ این شورا از دولت منتخب و دموکرات لبنان حمایت می کند و از این دولت می خواهد که ثبات امنیتی و تمامیت ارضی و اتحاد ملی در لبنان را حفظ کرده و برقرار سازد.
فتح الاسلام می گوید که به نبرد با ارتش لبنان ادامه داده و سلاح های خود را زمین نمی گذارد. ابوسلیم طاها سخنگوی این نیروها در مصاحبه ای تلفنی به رویترز گفت؛ هیچ راهی برای زمین گذاشتن اسلحه مان وجود ندارد چرا که این سلاح ها، غرور ما است.
طاها که از درون اردوگاه نهرالبارد حرف می زد تاکید کرد؛ به نظر می رسد که مذاکرات تا به حال به بن بست رسیده است. وی همچنین ارتش لبنان را به تحریک گروه های فلسطینی جهت مبارزه با گروه فتح الاسلام متهم کرده و عنوان داشت؛ گروه فتح الاسلام به اردوگاه نهرالبارد آمده و در آن باقی خواهند ماند. به گفته طاها، ما هرگز خود را تسلیم نخواهیم کرد زیرا برای مبارزه آماده شده ایم و تا آخرین لحظه خواهیم جنگید. شبکه تلویزیونی الجزیره هم با پخش یک نوار ویدئویی برای اولین بار شاکر العبسی رهبر گروه فتح الاسلام را به تصویر کشید.
العبسی در این نوار ویدئویی اظهار داشت؛ ما هرگز امنیت لبنان را تهدید نمی کنیم. کسانی امنیت این کشور را هدف قرار داده اند که تاریخچه جنایات علیه بشریت را به همراه دارند. وی در واکنش به کسانی که از حملات گروه فتح الاسلام علیه ارتش لبنان انتقاد کرده اند، عنوان داشت؛ این حملات تفاوتی با حملاتی که علیه نیروهای ما صورت می گیرد، ندارد. وی در این نوار گفت؛ ما به شما محافظان پروژه های امریکا می گوییم که سنی ها در مبارزه با امریکایی ها، یهودی ها و وفاداران به آنها پیشتاز خواهند بود.
● انگشت های سرگردان اتهام
این فقط درگیری ارتش با یک گروه شبه نظامی و تندرو نیست؛ انگشت های اتهام سرگردان در فضای سیاسی لبنان، خط و نشان کشیدن گروه های سیاسی علیه یکدیگر، کشف جای پای دولت های خارجی در ماجرای نهرالبارد و پیوند این درگیری ها با تصویب پیش نویس تشکیل دادگاه بررسی ترور رفیق حریری نخست وزیر اسبق لبنان حکایت از شرایط پیچیده ای دارد که لبنان رسته از جنگ ۳۳ روزه را با خطر بازگشت جنگ داخلی پس از ۱۷ سال تهدید می کند. از همان ابتدا جنبش فتح، حماس و سازمان آزادی بخش فلسطین وابستگی گروه فتح الاسلام به گروه های فلسطینی را رد کردند و از دولت لبنان خواستند که مصونیت غیرنظامیان فلسطینی در اردوگاه نهرالبارد را تامین کند. با این حال بسیاری از مقامات مسوول حزب حاکم لبنان، سوریه را به عنوان عامل اصلی این درگیری ها معرفی کردند.
نخست وزیر لبنان در گفت وگو با بی بی سی به وجود رابطه بین گروه فتح الاسلام و سوریه اشاره کرد و گفت؛ با توجه به نزدیک شدن تصویب طرح تشکیل دادگاه بین المللی برای محاکمه عاملان ترور رفیق حریری نخست وزیر اسبق لبنان، این اقدامات از سوی سوریه صورت می گیرد. سنیوره گروه فتح الاسلام را با احمد جبرئیل دبیر کل جبهه خلق برای آزادی فلسطین در دمشق مرتبط دانست. ولید جنبلاط رهبر دروزی های لبنان نیز در یک کنفرانس مطبوعاتی در بیروت، دولت بشار اسد رئیس جمهور سوریه را مسوول حوادث اردوگاه نهرالبارد دانست اما پس از وقوع انفجار در منطقه عالیه لبنان، دولت قطر را به صورت غیرمستقیم در آنچه در لبنان رخ می دهد مسوول دانست.
به گفته وی، دولت قطر با هماهنگی و سازماندهی های انجام شده با دولت سوریه در پس بسیاری از ترورهای سیاسی انجام شده در لبنان ایستاده است و همچنین از گروه معارضان لبنانی و گروه شبه نظامی چون فتح الاسلام حمایت می کند. یک مقام مسوول حزب الله لبنان انگشت اتهام را به سمت حزب مستقبل به رهبری سعد حریری- فرزند رفیق حریری- دراز کرد و گفت؛ اکثریت عناصر شبه نظامیان فتح الاسلام تابعیت لبنانی دارند و لبنانی الاصل هستند و براساس اطلاعات به دست آمده بسیاری از نیروهای امنیتی لبنان در این بازی نقش داشته و می خواهند از این جریان علیه شیعیان لبنان استفاده کنند که اکثر این نیروهای امنیتی وابسته به حزب مستقبل به ریاست سعد حریری هستند.
آژانس اخبار لبنان هم گزارش داد که گروه فتح الاسلام تحت حمایت مستقیم جریان المستقبل لبنان و رئیس این جریان سعد حریری بوده است. به واقع حوادث نهرالبارد به عرصه رویارویی گرو ه های طرفدار سوریه و مخالفان آن بدل شد. گرچه ولید المعلم وزیر امور خارجه سوریه ارتباط دمشق با گروه فتح را رد کرده و گفته است این گروه بخشی از شبکه القاعده و یک گروه تروریستی مورد پیگرد از سوی سوریه است.
● راه قدس از طرابلس می گذرد؟
اتباع غیرفلسطینی کشته و بازداشت شدگان فتح الاسلام، خاستگاه رهبر آن و تعلق فکری این گروه به سرعت پای شبکه القاعده را به میان کشید؛ فتح الاسلام کلنی تکثیر شده ای از القاعده است که در پرورشگاه عراق - آوردگاه مبارزه با تروریسم- تربیت شده و به مرز قدس رسیده اند. با توجه به فراخوانی اخیر ایمن الظواهری، مرد شماره دو القاعده، برای آنچه که وی «لزوم گسترش جهاد به تمامی خاورمیانه» نامیده، احتمال می رود که تنش در لبنان شدت گیرد و به دیگر نقاط نیز سرایت کند. ایمن الظواهری در آخرین فراخوان خود لبنان، سرزمین های فلسطینی و سوریه را زمین های مساعد برای «گسترش جهاد» توصیف کرده بود.
اعضای فتح الاسلام علاوه بر آنهایی که از عراق درگیر جنگ آمده اند شامل افرادی از یمن، سوریه و لبنان نیز می شوند. تعدادی از اعضای این گروه در گفت وگو با روزنامه نگاران ادعا کردند که هدفشان آزادسازی بیت المقدس است. ادعای اعضای فتح الاسلام مبنی بر اینکه راه بیت المقدس باید از طرابلس طی شود، انسان را به یاد شعارهای بن لادن القاعده ای می اندازد. گرچه این گروه هرگونه ارتباطی را با برادرانش در القاعده نفی می کند ولی کشتن حدود ۳۰ سرباز لبنانی که بسیاری از آنها اهل تسنن هستند، به ویژه بریده شدن سر ۴ نفر از این سربازان حاکی از همبستگی اعمال آنها با تفکرات القاعده است.
فتح الاسلام آشکارا از یکی از بیانیه های ایمن الظواهری الهام می گیرد که گفته است فلسطین مجاور عراق است و جنگجویان القاعده باید جنگ به اصطلاح مقدس خود را تا مرزهای فلسطین گسترش دهند. بالطبع یکی از این مرزها، مرز اسرائیل و لبنان است. شاکر العبسی رهبر این گروه سال گذشته در گفت وگو با روزنامه نگاران لبنانی ادعا کرد که گروه او براساس قانون مقدس آن بنا شده است و حرکتی برای خاتمه دادن به فساد است.
وی افزود؛ ما به هیچ رژیم یا هیچ گروهی در زمین وابسته نیستیم. العبسی که برای نخستین بار در شبکه الجزیره ظاهر شد اعلام کرد دامنه نبردهای لبنان محدود به این کشور نخواهد بود و دامنگیر یهودیان و امریکایی ها نیز خواهد شد. وی افزود؛ کسانی که به ارتش لبنان و گروه فتح الاسلام تعرض می کنند همان کسانی هستند که مدتی پیش ۱۷نفر از شیران توحید را در شهر طرابلس به قتل رساندند.
العبسی در این پیام به شدت از حامیان و مدافعان طرح های امریکا در لبنان انتقاد کرد و خطاب به آنها افزود؛ «شما کوته فکران ذلیلی بیش نیستید که اربابان تان از شما استفاده و رهایتان می کنند.» در این نوار، پشت سر رئیس گروه فتح الاسلام مردی دیده می شود که سلاح در دست دارد و پشت سر او نیز پرچم سیاهی قرار دارد که بر روی آن عبارت «لااله الاالله محمدرسول الله» نوشته شده است.● منشعبین فتح، معاونین القاعده
اوراق هویت بازداشت و کشته شدگان فتح الاسلام، به ویژه ابومدین مرد شماره ۲ این گروه مشخص کرد که اغلب آنان هویت یمنی، اردنی، سعودی و مغربی دارند. دولت لبنان اعلام کرده که شمار زیادی از نیروهای فتح الاسلام که در روزهای اخیر کشته شده اند اتباع خارجی وابسته به القاعده بوده اند.
دولت عربستان تابعیت سعودی چهار نفر از کشته ها را تایید کرده است. عبدالعزیز خوجه سفیر عربستان در لبنان گفته است؛ بر اساس اطلاعاتی که ما در دست داریم، اتباع کشورهای عربستان سعودی، سوری، لبنانی، الجزایری و اتباع چندین کشور دیگر عضو سازمان فتح الاسلام هستند که ایده سازمان القاعده را در سر دارند.
گفته می شود ۱۵۰ تن از این نیروها پس از هلاکت ابومصعب زرقاوی سرکرده شبکه القاعده در عراق به اردوگاه های فلسطینیان در لبنان بازگشتند. سرتیپ «بسام عبدالمجید» وزیر کشور سوریه درباره گروه «فتح الاسلام» می گوید؛ این گروه وابسته به القاعده است که در سوریه چندین عملیات تروریستی انجام داده است. اعضای این گروه تروریستی در سال ۲۰۰۲ شناسایی و دستگیر شدند که رهبر آن «شاکر العبسی» بود؛ این مرد ۵۲ ساله فلسطینی ـ اردنی یکی از رهبران القاعده است که در عراق در کنار ابومصعب زرقاوی می جنگید.
العبسی با همکاری زرقاوی در سال ۲۰۰۲ میلادی، یک دیپلمات امریکایی به نام لورانس فولی را در امان پایتخت اردن ترور کرد. پس از مدتی، دادگاهی در اردن، وی را غیابی محاکمه و به اعدام محکوم کرد، اما العبسی هیچ گاه از سوی نیروهای امریکا و اردن تحت تعقیب قرار نگرفت. وی سپس در سوریه دستگیر شد و به مدت یک سال زندانی بود، اما پس از سقوط رژیم صدام در سال ۲۰۰۳ به اتفاق زرقاوی راهی عراق شد و تشکیلات القاعده عراق را سازماندهی کرد. هدف این تشکیلات ترور شخصیت های برجسته شیعه عراق و انجام عملیات انتحاری علیه اماکن مقدس شیعیان مناطق عراق بود.
پس از قتل ابومصعب زرقاوی درسال ۲۰۰۶، شاکر العبسی به همراه ۱۴۰ تن از طرفداران خود از طریق مرز اردن و سپس سوریه وارد لبنان شد و در اردوگاه فلسطینی نهرالبارد مستقر شد. العبسی عضو سابق جنبش فتح به رهبری یاسر عرفات بوده است که در دهه ۷۰ به منظور آموزش های نظامی عازم لیبی می شود و در دهه ۸۰ و پس از انشعاب فتح الانتفاضه از الفتح، به آن می پیوندد. گفته می شود فتح الاسلام با ۲۰۰ نیروی جنگجو از فتح الانتفاضه انشعاب یافت و از آن زمان تاکنون مرکز استقرار خود را اردوگاه نهرالبارد قرار داده است.
العبسی از پایگاه آموزشی «فتح انتفاضه» واقع در دره بقاع به پایگاه آموزشی دیگری در منطقه «قوسایا» واقع در «بقاع مرکزی» رفت و کار آموزش دسته های نظامی را به عهده گرفت که بعدها این دسته های نظامی نام «فتح الاسلام» را برای خود برگزیدند. «شاکر العبسی» در ۹ سپتامبر ۲۰۰۶ به اردوگاه «برج البراجنه» واقع در نواحی جنوبی بیروت رفت تا هسته های شبه نظامی را تشکیل دهد. این هسته های شبه نظامی بعدها به اردوگاه البداوی و نهرالبارد رفتند.
سلسله انفجارهایی که در مناطق اشرفیه و عین علق بیروت انجام و منجر به کشته شدن تعدادی از غیرنظامیان لبنانی شد، از سوی گروه تروریستی فتح الاسلام صورت گرفت. اسنادی که بعداً منتشر شد نشان می دهد که گروه فتح الاسلام درصدد بود ۳۶ تن از رهبران برجسته شیعه در لبنان را ترور کند.
● ۱۱ سپتامبر لبنانی
تحقیقات انجام شده از برخی افراد بازداشت شده در لبنان نشان می دهد که تشکیلات سلفی فتح الاسلام برای اجرای برخی عملیات تروریستی امنیتی بزرگ که در تاریخ لبنان سابقه نداشته، برنامه ریزی می کرده است. منابع قضایی لبنان اعلام کردند گروه یادشده نام «شماره ۷۷۵» را بر این نقشه گذاشته بود و برای برپایی امارت اسلامی در شهر طرابلس در شمال لبنان زمینه سازی می کرد.
به گفته این منابع، «گنجی از اطلاعات» به دست آمده که نقشه های این گروه سلفی در شمال لبنان را در بردارد. به اعتراف بازداشت شدگان، برنامه ریزی برای تونل «شکا» در شمال لبنان که طولانی ترین تونل در این کشور است و شهر طرابلس و اطراف آن را با سایر مناطق لبنان جدا می کند و بستن راه های بین المللی در اتوبان «المنیه - العبده» در شمال از جمله نقشه های گروه یادشده بود که از سال ۲۰۰۶ برای طرح های خرابکارانه خود برنامه ریزی می کردند. به گفته منابع یادشده، مقادیر زیادی مواد منفجره و اسناد مربوط به طرح های خرابکارانه به دست آمده است.
روزنامه لبنانی النهار در این باره می نویسد؛ گروه سلفی «فتح الاسلام» درصدد تکرار نمایشی مانند یازده سپتامبر در لبنان بودند. این روزنامه به نقل از نتایج تحقیقات به دست آمده از افراد بازداشتی فتح الاسلام افزود آنان می خواستند حمله های انتحاری نظیر انفجار در یکی از هتل های بزرگ بیروت را انجام دهند.
این گزارش با یافته های آژانس های اطلاعاتی محرمانه امریکا مطابقت دارد که گفته اند انتظار می رود تشکیلات القاعده به رهبری بن لادن در سال ۲۰۰۷ به شکلی بی رحمانه به کشورهای جهان حمله کند و این حملات هزاران کشته در آسیا، اروپا و امریکا برجای گذارد. هتل ها و مراکز جهانگردی معروف جهان در امریکا و اروپا که مورد توجه بسیاری از جهانگردان سراسر جهان است محور اصلی حملات احتمالی القاعده است.
● نسل جدید رهبران القاعده
روزنامه نیویورک تایمز اخیراً در گزارشی تصریح کرده است حمله امریکا به افغانستان نه تنها با از بین رفتن عناصر اصلی القاعده همراه نشده، بلکه باعث روی کار آمدن نسل جدیدی از رهبران این سازمان شده است.
خشونت و آدم کشی تمام نقاط جهان را از ایالات متحده امریکا گرفته تا هند، آسیای جنوب شرقی، خاورمیانه، آفریقا و سریلانکا دربرگرفته و هیچ نشانی برای کاهش یا توقف آن وجود ندارد. مقامات اطلاعاتی و ضداطلاعاتی امریکا اخیراً اذعان داشته اند که القاعده در حال بازسازی نیروهایش در مناطق قبیله نشین پاکستان است و نسل جدیدی از رهبران این گروه ظهور کرده که تحت کنترل بن لادن شبکه های عملیاتی خود را جهت انجام عملیات تروریستی تقویت کرده است.
براساس گزارش نیویورک تایمز، به دنبال مرگ و دستگیری رهبران عملیاتی القاعده پس از حملات ۱۱ سپتامبر، نسل جدیدی از رهبران از درون این سازمان شکل گرفته اند که باعث تعجب و بیم و هراس مقامات امنیتی امریکا شده اند. مقامات رسمی امریکا یک پایگاه آموزشی القاعده را در نقطه بسیار دورافتاده کوهستانی پاکستان تحت نظارت دقیق قرار دادند؛ اما تصویر واضح تر آنکه شورشیان پس از آموزش عملیاتی از مکان هایی که استقرار یافته بودند پا به گریز نهاده تا در حملات توطئه گرایانه شرکت کنند.
مقامات امریکایی، اروپایی و پاکستانی چندین ماه متوالی تکه های پاره شده عکس های رهبران تروریستی را پهلوی هم چیدند تا بر اساس تحقیقات طی دو سال گذشته شواهدی را گردآوری کنند و رهبران جدید تروریستی را شناسایی کنند. هر چند هسته رهبری تضعیف شده و مقابله با تروریسم پس از حملات ۱۱ سپتامبر به نحو بی سابقه ای گسترش یافته، اما مقامات اکنون به این نتیجه رسیده اند آنگونه که تصور می کردند این رهبری هنوز فلج نشده است.
بسیاری از منابع اطلاعاتی امریکا در سال های اخیر به کرات گفته اند که نقش اسامه بن لادن و پیروان نزدیکش در مناطق کوهستانی دوردست در پاکستان با افزایش نقش برتر شاخه عراق، القاعده بین النهرین و به دنبال بروز شبکه های تروریستی و به اصطلاح گروه های کوچک منطقه ای، کاهش یافته است.
اعتقاد بر این است که ساختار هرمی القاعده در افغانستان قبل از حمله ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ تاکنون گسترش یافته و با چندین مرکز طراحی به صورت مستقل عمل می کنند که دیگر متکی به تماس پیوسته با بن لادن و یا معاون او ایمن الظواهری نیست.
راجع به سابقه رهبران جدید القاعده اطلاعات زیادی در اختیار نیست و به نظر می رسد بیشتر آنها ۳۰ تا ۴۰ ساله هستند و تجارب جنگی بسیاری در افغانستان و چچن آموخته اند و بیشتر تبعه پاکستان و از شمال آفریقا هستند.القاعده تکثیر می شود؛ عراق به جای آوردگاه مبارزه با تروریسم، آموزشگاه آن شده است؛ سخن از جنگ مقدس است، جنگی که به مرزهای قدس رسیده است.

سرگه بارسقیان

منبع : روزنامه اعتماد