همه چیز درباره انتخاب یک عینک آفتابی مناسب

اغلب متخصصان چشم، رنگ دودی را مناسب ترین رنگ برای عینك مردان و رنگ خاكستری یا قهوه ای را مناسب ترین رنگ برای زنان می دانند.
خرید عینك آفتابی به هر دلیلی‌- چه برای حفاظت چشم ها و چه برای پیروی از مد روز- با اما و اگرهای بسیاری همراه است. نتایج چندین مطالعه در ۱۰ سال اخیر نشان می‌دهد ، قرار گرفتن دربرابر آفتاب بدون حفاظ كافی برای چشم، شانس بروز بیماری‌های چشم را افزایش می‌دهد.
● چرا عینك آفتابی؟
<استفاده از عینك آفتابی از بیماری‌های چشمی همچون آب مروارید، ناخنك و آسیب شبكیه و... تا حد زیادی جلوگیری می‌كند. بهتر است برای جلوگیری ازتابش نور مستقیم خورشید به چشم از این عینك‌ها استفاده شود.>
دكتر محسن بهمنی كشكولی متخصص چشم ضمن بیان این مطلب می‌گوید:< سن شروع‌ ‌بیماری آب مروارید به عوامل مختلفی از قبیل وراثت، عوامل محیطی مثل امواج نوری و... بستگی دارد و در بعضی از افراد زودتر و در بعضی‌ها دیرتر شروع می‌شود، ولی محافظت صحیح از چشم‌ها می‌تواند نقش محیط راكمرنگ تر كند. >
در سال ۱۹۸۸، گروهی از چشم پزشكان مطالعه‌ای را بر روی ۸۳۸ ماهیگیر در خلیج چساپیك انجام دادند كه سال‌ها عمر خود را بر روی آب گذرانده بودند. ماهیگیرانی كه هیچگونه حفاظ چشمی نداشتند، در مقابل كسانی كه از عینك آفتابی یا كلاه لبه‌دار استفاده می‌كردند ۳ برابر بیشتر به كاتاراكت (آب مروارید) مبتلاشده بودند. براساس این مطالعه و مطالعات دیگر، درحال حاضر چشم پزشكان توصیه می‌كنند هرگاه در مقابل آفتاب قرار می‌گیرید به‌طوری كه احتمال برنزه شدن پوستتان یا سوختگی ناشی از آفتاب بالا می‌رود، از عینك‌های آفتابی جاذب اشعه ماورا بنفش استفاده كنید، به‌ویژه اگر در ارتفاعات و یا در نزدیكی استوا زندگی می‌كنید.
● در ستایش استاندارد
عینك‌های آفتابی بسیار تیره به علت جلوگیری از تابش حداقل نوربه چشم باعث بازشدن بیش از حد مردمك چشم (یعنی از ۵/۲ میلی‌متر طبیعی به ۸ میلی‌متر) می‌شوند‌. رئیس انجمن بینایی سنجی (اپتومتری) ایران با توجه به ضرورت استفاده از عینك‌ ‌آفتابی در فضای باز می‌گوید‌: <بزرگ شدن بیش از حد مردمك چشم موجب واردشدن نورهای اضافی به چشم شده و به سلول های چشم آسیب می‌رساند.>
دكتر عباس عظیمی خراسانی با تاكید بر اینكه نباید از هر عینك‌ ‌آفتابی استفاده ‌كرد،‌ در‌مورد ویژگی‌های عینك‌ ‌آفتابی استاندارد گفت: <عینك آفتابی باید به گونه‌ای باشد كه استفاده از آن تغییری بر‌ ‌روی تصاویر اجسام ایجاد نكندو موجب كوچك، بزرگ یا مواج شدن اجسام قابل مشاهده نشود.
همچنین میزان تیره بودن عینك نباید به‌‌حدی باشد كه نور را به شدت كاهش دهد. همچنین با استفاده از عینك‌های آفتابی نباید اجسام ساكن ، متحرك دیده شده ویا تغییر مكان بدهندچون دراین صورت ، افراد دچار عوارضی مثل خستگی، سرخی چشم، تاری دید، درد چشم و سردرد می‌شوند.> وی با بیان اینكه بینایی سنج‌ها بهترین مشاوران برای تعیین نوع عینك‌های آفتابی هستند، تاكید می‌كند:‌ <مشخصات فنی عینك‌های آفتابی از مهم‌ترین‌ ‌شاخص‌های انتخاب عینك آفتابی استاندارد است و اپتومتریست‌ها با توجه به شغل‌ ‌افراد و زمان‌های استفاده از عینك ، نوع خاص عینك‌های آفتابی را برای هر فرد توصیه می‌كنند‌. >
برای اطمینان از كیفیت عینك‌های آفتابی می توان از چند آزمایش استفاده كرد: برای عینك‌های فتوكرومیك یك راه تشخیص این است كه زیر شیشه آنها یك مقوای تیره گذاشته و در حدود ۳۰ ثانیه آن را در مقابل نورآفتاب قرار داد؛ همچنین در كنار آن یك شیشه مشابه قرار داده و بعد از مدت ذكر‌ ‌شده میزان تیرگی دو شیشه را مقایسه كرد، اگر تفاوتی بین آنها مشاهده نشود؛ نتیجه‌ ‌می‌گیریم كه عینك آفتابی جاذب پرتوهای ماوراء بنفش نیست و نباید از آن استفاده‌ ‌كرد‌. ‌نكته دیگر اینكه عینك‌های‌ ‌آفتابی نباید باعث جا به جایی تصویر شوند؛ و شیشه آنهانباید‌ ‌كج و معوج باشد؛ چنین علایمی نشان‌دهنده عدم‌ ‌مرغوبیت عینك آفتابی است.
اگر از داخل عدسی واز فاصله ۴۰ سانتیمتری به اشیا نگاه كنید و آن را به حالت دورانی تكان دهید؛ در صورتی كه هرگونه چرخش، جابه‌جایی و‌ ‌یا تغییر شكل در اشیاء مشاهده شود، نشان‌دهنده نامناسب بودن عدسی عینك آفتابی است‌. عینك های آفتابی باید از نظر ابعاد و پوشانندگی صورت طوری باشندكه لبه فوقانی آنها با انتهای ابرو مماس باشدو قسمت تحتانی آنها حداقل تا قسمت فوقانی گونه ادامه پیدا كند و همچنین، قسمت داخلی عینك باید با تیغه بینی مماس باشد‌ ‌و قسمت خارجی آن هم كاملا چشم‌ها را بپوشاند.
● كدام شیشه، كدام نوع؟
كارخانه‌های سازنده عینك‌های آفتابی برای حفاظت چشم در مقابل اثرات مضر آفتاب، هر روز طرح‌های مختلفی ارائه می‌كنند. این سازندگان قول حفاظت چشم در مقابل اشعه ماورا بنفش یا دیگر انواع تشعشات طبیعی را می‌دهند ولی باید توجه داشت كه حفاظت در مقابل بعضی از این اشعه‌ها از اهمیت بیشتری برخوردار است.
▪ عینك‌هایی با جذب۹۹ درصد اشعه ماورا بنفش:
توصیه می‌شود همواره عینكی را خریداری كنید كه ۹۹درصد اشعه ماورا بنفش را جذب كند چون حضور طولانی مدت در مقابل اشعه ماورا بنفش آفتاب با برخی بیماری‌های چشمی ارتباط دارد. عدسی‌های پلاستیكی و شیشه‌ای تا حدی اشعه ماورا بنفش را جذب می‌كنند، ولی جذب اشعه ماوراء بنفش توسط این عدسی‌ها را می‌توان با اضافه كردن مواد شیمیایی به ماده اصلی لنز و یا پوشاندن لنز با ماده‌ای مخصوص ارتقا داد.
همواره عینكی را خریداری كنید كه ۹۹ تا۱۰۰ درصد اشعه ماورا بنفش را جذب كند. بعضی كارخانه‌های سازنده برچسب‌هایی را برروی عینك محصول خود نصب می‌كنند با این مضمون كه جذب اشعه ماورا بنفش تا بیش از ۴۰۰ نانومتر صورت می‌گیرد كه این نیز به معنای همان جذب ۱۰۰ درصد اشعه ماورا بنفش است.
▪ عینك‌های بلوك كننده نور آبی:
اینكه نور آبی هم برای چشم مضر باشد هنوز مورد بحث است. عدسی‌هایی كه جلوی نور آبی را می‌گیرند ته رنگی كهربایی داشته و سبب می‌شوند، محیط اطراف به‌رنگ زرد یا نارنجی دیده شود. لنزهای رنگی سبب می شوند كه اشیا دور به‌ویژه در شرایطی مثل برف و یا غبار واضح‌تر دیده شوند. از این نظر عینك‌های كهربایی مزبور بیشتر توسط اسكی بازان، شكارچیان، قایقرانان و یا خلبانان استفاده می‌شود.
▪ عینك‌های آینه‌ای:
پوشش آینه‌ای در واقع لایه نازكی از مواد فلزی مختلف است كه برروی سطح عدسی‌های معمولی پرداخت شده است. گرچه پوشش مزبور مقدار نور ورودی به چشم شما را كاهش می‌دهد اما قابلیت كاملی در حفاظت چشم شما در مقابل اشعه ماورا بنفش نخواهد داشت.
▪ عینك‌های فتوكرومیك:
یك عینك فتوكرومیك به‌طور اتوماتیك در نور درخشان، تیره شده و در نور كم روشن‌تر می‌شود. در اكثر موارد تیره شدن عینك ظرف نیم دقیقه صورت می‌گیرد و حال آنكه روشن‌تر شدن آن حدود ۵ دقیقه طول می‌كشد.
از نظر رنگ نیز به‌صورت یكنواخت و یا سایه روشن دربازار وجود دارند. گرچه عینك‌های فتوكرومیك ممكن است از نظر جذب اشعه ماورا بنفش عینك‌های آفتابی خوبی باشند، ولی ممكن است برای انطباق آنها با شرایط مختلف نوری مدت زمانی به‌طور ناخواسته صرف شود.
▪ عینك‌های تراش داده شده و صیقلی:
بعضی عینك های غیر طبی توسط كارخانه‌های سازنده‌شان طوری تراش داده وصیقل می‌شوند كه كیفیت نهایی عدسی آنها تا حد مناسبی ارتقا یابد. البته عینك‌هایی كه از تراش و صیقلی بودن مناسبی برخوردار نیستند به چشم شما آسیبی نمی‌زنند.
قبل از هر چیز مطمئن شوید كه عدسی عینك مورد نظر شما ساخت مناسبی داشته باشد. جهت قضاوت در مورد كیفیت عینك غیر طبی خود، به چیزی مستطیل شكل مثل موزاییك كف اتاق خود نگاه كنید. عینك را در فاصله دلخواه نگاه داشته و یك چشم خود را بپوشانید. عینك را به آهستگی و از یك سمت به سمت دیگر و سپس به بالا و پایین حركت دهید. اگر خطوط در تمام موقعیت‌ها مستقیم به‌نظر برسند، عدسی مناسبی را انتخاب كرده‌اید. ولی اگر خطوط در هم می‌روند، خصوصاً اگر این خطوط در میدان مركزی عدسی اینگونه به‌نظر می‌رسند، عینك دیگری را امتحان كنید.
▪ عینك‌های ضد ضربه:
هیچ لنزی در واقع نشكن نیست، ولی احتمال شكستن عدسی‌های پلاستیكی بعد از برخورد یك توپ یا سنگ، نسبت به عدسی‌های شیشه‌ای كمتر است. جنس عدسی اكثر عینك‌های آفتابی غیرطبی پلاستیك است. پلاستیك پلی‌كربنات كه در بسیاری از عینك‌های ورزشی مورد استفاده قرار می‌گیرد، گرچه سفت است ولی به آسانی نیز خراش برمی‌دارد. چنانچه قرار است عدسی از این جنس خریداری كنید حتماً عینكیرا انتخاب كنید كه خاصیت ضدخراش داشته باشد.
برای انتخاب رنگ عینك بیشتر از توجه به زیبایی رنگ‌ها باید دقت كرد كه در حالت عادی اغلب متخصصان چشم، رنگ دودی را مناسب ترین رنگ برای مردان و رنگ خاكستری یا قهوه‌ای را مناسب ترین رنگ برای زنان می دانند.‌

‌دكتر پریسا شبانی

منبع : روزنامه سلامت