جواهر دشت

«جواهر دشت» جواهری در خطه سرسبز گیلان است. سرزمینی زیبا در ۲۶ كیلومتری محله سیاهكلرود در شرق گیلان كه در شهرستان رودسر واقع شده است. طبیعت بكر، دشت های وسیع و سرسبز، هوای پاك، سكوت وصف ناپذیر و... همه و همه در این منطقه زیبا جمع شده تا گردشگران و مسافران ایرانی و خارجی زیادی را به سوی خود جذب كند.
برای رفتن به جواهردشت از سیاهكلرود سوار بر جیپ های مسافركش می شویم كه معمولاً بیش از ظرفیت مسافر سوار می كنند. از خیاط محله، سجیدان و رودخانه سجیدان می گذریم و وارد چاشت خورلات (چاشت به معنی ناهار) كه مكانی تفریحی و گردشی است می شویم. فاصله سیاهكلرود تا جواهردشت از میان جنگل های انبوه و درختان سر به فلك كشیده و رودخانه و دره و كوه می گذرد .
با این كه مسیر را باید از جاده خاكی بگذریم اما سرسبزی این مشكل را هموار می كند و در یك چشم به هم زدن مسیر ۲ ساعته طی شده و به محله زیبای جواهردشت می رسیم. قهوه خانه های توراهی، محلی مناسب برای خوردن چای و استراحت است كه رانندگان دقایقی در كنار یكی از آنها می ایستند.
قبل از ورود به محله جواهردشت آستانه متبركه نقره عباس در دشتی زیبا و وسیع قرار دارد كه اهالی و مسافران برای زیارت و سیاحت به آنجا می روند تا چشم انداز زیبای آن را ببینند. وجود گیاهان زیبا مانند «میش گوش» و انواع گل های مختلف با رنگ های متفاوت از جمله زیبایی های این منطقه است. از كنار بقعه، محله و خانه های زیبای آن كه با سقف های شیروانی روز به روز در حال افزایش است، دیده می شود.
در گذشته تعداد خانه ها محدود بود اما هر روز خانه ای جدید بنا می شود. در سراشیب سبزه زاران زمین های زیركشت سیب زمینی و صدای دلنشین زنگوله های گوسفندان در حال چریدن برای هر بیننده تازه واردی جالب و تماشایی است.
زمین های محصور شده با سیم خاردار و دیوارهای سنگی همه و همه نشانگر زیبایی و حد و مرزهای همسایگی و باغات كشاورزی است. جواهردشت آب لوله كشی ندارد و مردم منطقه آب شرب خود را از چشمه ها تأمین می كنند. وسعت سبزه زاران و چمنزاران، بگو و بخند جوانان و مسافران تازه وارد، منظره چریدن گاوها و گوسفندها و صدای زنگوله های آنان هر بیننده ای را بیشتر دلباخته و مشتاق طبیعت زیبا، با صفا و دیدنی جواهردشت می كند.
این همه نشاط و سرور و جنب و جوش را باید مرهون هوای سالم و روح بخش كوهستانی جواهردشت بود. سبزه زارانی چون ناصره دشت، لووه سر و ... هر بیننده ای را به تحرك و نشاط وامی دارد. جواهر دشت، جواهری دیدنی است و هر ایرانی مشتاق طبیعت حق دارد برای یك بار هم شده این روستا را ببیند و با مردم خوب و مهربان آنجا كه از سیاهكلرود، قاسم آباد علیا و سفلی، گاوماست و روستاهای دیگر كه در فصل تابستان در جواهردشت اسكان دارند، آشنا شوند.
در ضلع جنوبی جواهردشت قله بلند و زیبای سماموس با غرور و سرافرازی قد برافراشته و با ارتفاع ۳ هزار و ۶۲۰ متر از سطح دریا پاسداری جواهردشت را در پناه خویش دارد. برای رسیدن به قله باید یك بلد راه از محله به همراه گردشگران و مسافران باشد تا راه را گم نكنند.
به گزارش روابط عمومی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان گیلان از مطالعه كتب محققان دارالمرز گیلان، از آستارا تا آستارآباد، رویان و رستمدار، راهنمای گیلان و كتاب گیلان درباره جواهردشت جز چند نام درباره آستانه متبركه دیده نمی شود.
به گفته پیران و ریش سفیدان محل چون در دوران قدیم جواهر نامی در این آبادی بزرگتری و سروری مردم را داشت به احترام او نام آبادی را جواهر دشت نهادند. عده ای دیگر عقیده دارند كه چون زمین های دامداری و جنگل های اولی تبدیل به چمن زار و سبزه زارشد و زیبایی سبزه ها و چشمه سارها و مرغوبیت زمین برای كشت و كار مفید شد از آن رو این محل را جواهر دشت گفتند.
از سویی دیگر عده ای دیگر معتقدند این روستا بیش از ۴۰۰ سال قدمت دارد اما با مشاهدات عینی و بررسی های لازم آنچنان كه توصیف می كنند به نظر نمی رسد، زیرا نه آثار تاریخی و مدارك و دلایل مستندی وجود دارد و نه بزرگان علم و ادب و محققان اندیشمند چیزی درباره جواهر دشت نوشته اند.
در هر حال با ملاحظه قبور بالا محله و پائین محله و خانه های سنگ و چوب و درهای كهنه قدیم و استفاده معماری قدیمی و روپوش هایی به نام محلی «لت» و بدون حفاری در گوشه و كنار برای پیدا كردن آثار باستانی و تاریخی و اطلاع كامل از پیدایش این آبادی بعد از دیلمان و اشكورات با حدس و گمان می توان گفت سابقه این آبادی با توجه به این موارد در حدود ۲۰۰ تا ۳۰۰ سال بیشتر نیست و به علت دامداری بودن و مهاجرت دامداران به مدارك و دلایل حقوقی نمی توان تكیه كرد و آستانه های نقره عباس، ۳برادران و حاج محمد امین به علت نبود نسب نام و كتیبه و سند مستدل نمی توان درباره جواهردشت با اطمینان و قاطعیت چیزی گفت.
به هر حال عمر آبادی جواهر دشت از ۳۰۰ سال نباید بیشتر باشد وهجوم مردم و ازدیاد جمعیت به خاطر هوای پاك و چراگاه هایی است كه مردم را برای سكونت موقت به این آبادی كشانده است.
بازاری در نقطه ورودی این آبادی وجود دارد كه در آن دكان های قصابی، خوارو بار فروشی و قهوه خانه واقع شده است و مردمی خونگرم و میهمان نواز در این خطه سرسبز زندگی می كنند. همه ساله مسابقات كشتی گیله مردی و طناب كشی و اسب دوانی و... با مشاركت سازمان میراث فرهنگی گیلان و بخش خصوصی در این منطقه زیبا برگزار می شود كه خیل عظیمی از علاقه مندان و گردشگران را به این منطقه می كشاند.
دامداران در گذشته از اول بهار به جواهر دشت می آمدند و اوایل فصل سرما دام های خود را به محله های پائین می بردند اما هم اكنون در وقت معینی دام های خود را به ارتفاعات می برند و در وقت معین نیز بازمی گردانند و این موضوع برای بهبود وضع جنگل و مرتع و دشت بسیار مهم است.
جواهر دشت در زمستان به دلیل بارش سنگین برف خالی از سكنه است.

مجتبی عابدینی

منبع : روزنامه ایران