تحلیل فوربس از وضعیت اقتصادی اروپای شرقی

اروپای شرقی یك فرصت بزرگ سرمایه‌گذاری برای شركت‌های خارجی به شمار می‌رفت كه شركت‌های دارای نیروی كار بسیار ماهر و كم هزینه را به‌سوی خود جذب می‌كرد.
اما واقعیت این است كه این ناحیه نتوانست جفت مناسبی برای اقتصادهای آسیایی باشد و به سرعت در جذب سرمایه‌گذاری در حال شكست خوردن است.
سال گذشته میزان سرمایه‌گذاری خارجی در لهستان، جمهوری چك و بلغارستان دچار سقوط شد.
این موضوع را یك مركز نظارت بر سرمایه‌گذاری در اروپا به نام ارنست اند یانگ منتشر كرد. این مركز میزان جذب سرمایه‌گذاری و سرمایه‌گذاری در خارج این قاره طی سال ۲۰۰۶ را مورد بررسی قرار داده است.
این كاهش به دلیل «توانایی رو به ضعف منطقه در جذب سرمایه‌گذاری در تولیدات كم هزینه بوده است كه به نظر می‌رسد در آسیا سرمایه‌گذاری شده است.»
رشد سرمایه‌گذاری در لهستان ۵/۱۵درصد كاهش یافت و از ۱۸۰ پروژه به ۱۵۲ پروژه رسید. به لحاظ حجم نیز ۳/۴درصد حجم سرمایه‌گذاری در كل این قاره را به خو اختصاص داد. رشد این سرمایه‌گذاری‌ها در بلغارستان تا ۱/۶درصد كاهش یافت و از ۱۱۵ پروژه به ۱۰۸ پروژه رسید كه ۱/۳درصد از حجم سرمایه‌گذاری‌های خارجی این قاره را به خود اختصاص می‌داد. سرمایه‌گذاری‌های خارجی جمهوری چك ۶/۲درصد كاهش یافت و از ۱۱۶ پروژه به ۱۱۳ پروژه رسید كه ۲/۳درصد از حجم سرمایه‌گذاری‌های خارجی اروپا را به خود اختصاص می‌داد. اما همزمان با كاهش سرمایه‌گذاری‌های خارجی در این كشورها، آسیا در حال تخصیص سهم بیشتری از این سرمایه‌ها به خود است.
به خصوص چین ثابت كرد كه در جذب سرمایه‌گذاری‌ها خارجی در بخش تولیدات كارخانه‌ای بسیار موفق بوده است. یك دلیل آن این است كه هزینه نیروی كار در چین حتی از اروپای شرقی هم كمتر است. این موضوع در كنار چشم‌انداز روشن‌ رشد اقتصادی آینده، باعث شده است كه این كشور برای شركت‌هایی چون جنرال الكتریك كه قرار است كارخانه تولید خودرو در چین راه‌اندازی كند و زیمنس كه این كشور را یكی از كلیدی‌ترین نقاط رشد خود محسوب می‌كند، پر‌جاذبه‌تر شود. نیجل ویلكوك از مركز ارنست اندیانگ به نشریه فوربس گفته است: «برخی از شركت‌ها چشم‌اندازهای بلندمدت‌تری را برای خود در نظر گرفته‌اند. آنها برای سرمایه‌گذاری‌هایشان چین را بهتر از اروپای شرقی می‌دانند. چین دارای یك بازار داخلی بزرگ است و در حال فارغ‌التحصیل كردن تعداد زیادی مهندس از دانشگاه‌هایش است.»
در مقایسه با چین، اروپای شرقی شاهد افزایش در درآمدهای واقعی خود بوده است و علت آن تا حدود زیادی مربوط به تورم در نرخ كالاهای معامله نشده است. یكی از تحلیلگران گلوبال اینسایت به نام تام پكر می‌گوید، این موضوع، رقابتی بودن را در این ناحیه تحت تاثیر خود قرار داده است.
هم‌زمان با آنكه سرمایه‌گذاری خارجی از بخش تولیدات كارخانه‌ای به بخش خدمات، شامل خدمات مالی، تغییر جهت می‌دهد، اروپای شرقی و مركزی كه بیشترین فرصت‌های سرمایه‌گذاری در بخش تولیدات كارخانه‌ای بودند، به بازنده تبدیل می‌شوند.
البته رشد بخش خدمات خبر خوبی برای اروپای غربی بود. به خصوص انگلستان با حجم عظیم سرمایه‌گذاری‌های خارجی به‌ویژه از سوی آمریكا مواجه شد.
این كشور موفق شد ۳۰درصد از سرمایه‌گذاری‌های آمریكا را در خارج به خود اختصاص دهد.
اگرچه برخی شركت‌ها چون گوگل و به تازگی یوبی‌اس عملیات خود را به كشورهایی چون لهستان منتقل كردند، اما اروپای غربی و به‌خصوص انگلستان به مدد سهم عمده و تسلط بر زبان انگلیسی همچنان پیشتاز جذب سرمایه‌گذاری‌های خارجی‌اند. ویلكاك می‌گوید: «قسمت اعظم بخش مهم خدمات همچنان در اروپای غربی باقی خواهد ماند.»
در شرایطی كه اروپای غربی قادر به جذب سرمایه‌گذاری‌های مربوط به خدمات است، كشورهای اروپای مركزی و شرقی به واقع از مجموعه مهارت‌های لازم برای رقابت با آنها برخوردار نیستند.
اما همه خبرها هم تا این اندازه بد نیستند. اگرچه لهستان شاهد كاهش میزان سرمایه‌گذاری خارجی بود اما از سوی دیگر شاهد بیشترین افزایش تعداد مشاغل در كل قاره بود. در لهستان به‌رغم تعداد اندك پروژه‌ها، سرمایه‌گذاری‌ خارجی منجر به ایجاد ۳۱۱۱۵ شغل جدید شده‌است.

مترجم: شادی آذری

منبع : روزنامه دنیای اقتصاد