چهارشنبه, ۱۲ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 1 May, 2024
مجله ویستا


گدایان‌ میلیونر!


گدایان‌ میلیونر!
خاطرم‌ هست‌ سال‌ گذشته‌ در چنین‌ روزهایی‌ یكی‌ از مسئولان‌ استانداری‌ تهران‌ اعلام‌ كرد كه‌ گدایان‌ خیابانی‌ در سطح‌ شهر تهران‌ بطور متوسط‌ ماهیانه‌ ۲۵۰ هزار تومان‌ درآمد دارند. در آن‌ هنگام‌ تحلیل‌های‌ بسیار بر روی‌ این‌ رقم‌ ارایه‌ شد. سال‌ گذشته‌ مقیاس‌ تعیین‌ خط‌ فقر شهری‌، درآمد ۲۵۰ هزار تومان‌ برای‌ یك‌ خانواده‌ ۴ نفره‌ در نظر گرفته‌ شد.
در واقع‌ سال‌ گذشته‌ متكدیان‌ را نمی‌ توان‌ جزو افرادی‌ كه‌ درآمد پایینی‌ دارند محسوب‌ كرد. اما امسال‌ مدیركل‌ امور اجتماعی‌ استانداری‌ تهران‌ رقمی‌ شگفت‌آور اعلام‌ كرد. رضوانی‌ با انتقاد از كسانی‌ كه‌ به‌ متكدیان‌ خیابانی‌ كمك‌ می‌كنند خبر داد: متكدیان‌ خیابانی‌ ماهیانه ۵/۱ میلیون‌ تومان‌ درآمد دارند!
۲۵۰ هزار تومان‌ سال‌ ۴۸ اكنون‌ به‌ ۵/۱ میلیون‌ تومان‌ ارتقا یافته‌ است‌. بطور حتم‌ كمتر كسی‌ را می‌توان‌ در كشور سراغ‌ داشت‌ كه‌ سال‌ گذشته‌ درآمدی‌ ۲۵۰ هزار تومانی‌ داشته‌ و امسال‌ این‌ رقم‌ به‌ ۵/۱ میلیون‌ افزایش‌ پیدا كرده‌ باشد. با این‌ حساب‌ گدایان‌ تهرانی‌ خوشبخت‌ترین‌ شهروندان‌ تهران‌ محسوب‌ می‌شوند. كافی‌ است‌ كمی‌ در خیابان‌ ها و میادین‌ شهر پرسه‌ بزنید. انواع‌ گدایان‌ را مشاهده‌ خواهید كرد. یكی‌ بچه‌ به‌ بغل‌ تقاضای‌ كمك‌ می‌كند. دیگری‌ پاها و دست‌های‌ آسیب‌دیده‌اش‌ را برای‌ عموم‌ نمایان‌ می‌كند.
دیگری‌ چشم‌هایش‌ توانایی‌ دیدن‌ ندارد. آن‌ طرف‌تر هم‌ گدایی‌ بر روی‌ زمین‌ خوابیده‌ و كاسه‌ گدایی‌ به‌ سوی‌ مردم‌ دراز كرده‌ است‌. بتازگی‌ برخی‌ از گدایان‌ خیابانی‌ هم‌ ادعای‌ مطهر بودن‌ دارند. اگر كمك‌ كنی‌ دعا می‌كنم‌ سلامت‌ باشی‌! گویا اگر او در حق‌ ملت‌ دعا نكند فردا روزی‌، همگان‌ علیل‌ و كور می‌شوند. خلاصه‌ وضعیت‌ از قبل‌ هم‌ بدتر شده‌ است‌. تازه‌ اگر از تمامی‌ اینها بگذریم‌ پدیده‌ نوگداییسم‌ چند سالی‌ است‌ در سطح‌ شهر تهران‌ باب‌ شده‌ است‌. آقا یا خانمی‌ با ظاهر شكیل‌ و مرتب‌ با احترام‌ به‌ شما نزدیك‌ می‌شوند: احتمالا تصور می‌كنید كه‌ او می‌خواهد آدرسی‌ از شما بپرسد. آیا بعد از چند لحظه‌ متوجه‌ می‌شوید او درخواستی‌ دیگر از شما دارد! تا جایی‌ كه‌ از درخواستش‌ بسیار تعجب‌ می‌كنید. او با احترام‌ می‌گوید: من‌ كیف‌ پولم‌ را در منزل‌ جا گذاشته‌ام‌ و اكنون‌ پولی‌ برای‌ رفتن‌ به‌ منزل‌ ندارم‌. لطفا كمی‌ پول‌ به‌ من‌ قرض‌ بدهید! حتما این‌ پول‌ را به‌ شما بر می‌گردانم‌. اگر تا آن‌ لحظه‌ با اینچنین‌ آدم‌هایی‌ یا بهتر بگوییم‌ گدایانی‌ برخورد نكرده‌اید از سر دلسوزی‌ پولی‌ به‌ او می‌دهید تا خودش‌ را به‌ خانه‌اش‌ برساند! اما اگر با اینگونه‌ افراد برخورد كرده‌ باشید متوجه‌ خواهید شد كه‌ آن‌ آقا یا خانم‌ متشخا گدایی‌ بیش‌ نیست‌! این‌ قبیل‌ موارد، چندی‌ است‌ كه‌ در جامعه‌ ما بخصوص‌ كلانشهرها بسط‌ پیدا كرده‌ است‌.
دیگر ماموری‌ هم‌ نمی‌تواند به‌ آنها تذكر دهد یا آنان‌ را از سطح‌ شهر جمع‌آوری‌ كند. اكنون‌ این‌ نوع‌ از گدایی‌ هم‌ در سطح‌ تهران‌ باب‌ شده‌ است‌. اما باز هم‌ وفور گدایان‌ خیابانی‌ در سطح‌ شهر معضل‌ اصلی‌ است‌.
چند سالی‌ است‌ كه‌ شهرداری‌ تهران‌ با همكاری‌ ماموران‌ ناجا طرحی‌ برای‌ جمع‌آوری‌ متكدیان‌ در سطح‌ شهر اجرا می‌كنند این‌ طرح‌ همواره‌ به‌ صورت‌ موقت‌ چند روزی‌ اجرا شد و نیمه‌ كاره‌ رها شد. در سال‌ گذشته‌ مسئولان‌ شهرداری‌ تهران‌ بار دیگر از طرح‌ جمع‌آوری‌ متكدیان‌ سخن‌ راندند. اما امسال‌ نه‌ تنها متكدیان‌ به‌ وضوح‌ در سطح‌ شهر دیده‌ می‌شوند بلكه‌ به‌ واسطه‌ درآمد بالا و راحتی‌ كار، افزایش‌ یافته‌اند. هم‌ اكنون‌ در كشور صحبت‌ از اعطای‌ وام‌ ۱۰ میلیونی‌ مسكن‌ به‌ افراد كم‌درآمد است‌. بنابر اطلاعات‌ موجود، بسیاری‌ از كارمندان‌ و كارگران‌ در سطح‌ كشور كه‌ تحت‌ حمایت‌ بیمه‌ خدمات‌ درمانی‌ یا تامین‌ اجتماعی‌ هستند با ارایه‌ فیش‌ حقوقی‌ خود می‌توانند درخواست‌ وام‌ ۱۰ میلیونی‌ مسكن‌ كنند.
زمانی‌ كه‌ فرم‌های‌ درخواست‌ وام‌ منتشر شد، یك‌ هفته‌ طول‌ نكشید كه‌ دیگر اثری‌ از فرم‌ها باقی‌ نماند. بسیاری‌ با عجله‌ و حتی‌ خواهش‌ به‌ دنبال‌ فرم‌ها به‌ هر طریق‌ ممكن‌ بودند. این‌ وضعیت‌ نشانگر وجود تعداد كثیری‌ از افراد كم‌درآمد یا متوسط‌ به‌ پایین‌ در سطح‌ جامعه‌ است‌. كارگر یا كارمندی‌ با فعالیت‌ شبانه‌ روز خود تنها می‌تواند مخارج‌ حداقل‌ زندگی‌ را تامین‌ كند. اما گدایان‌ خیابانی‌ بدون‌ كوچكترین‌ مزاحمت‌ و با مظلوم‌نمایی‌ ماهیانه‌ تا ۵/۱ میلیون‌ تومان‌ درآمد دارند كه‌ معلوم‌ نیست‌ اجرای‌ این‌ همه‌ طرح‌های‌ جمع‌آوری‌ و برخورد با گدایان‌ خیابانی‌ به‌ كجا رسیده‌ است‌؟ كه‌ اكنون‌ باز هم‌ همانند گذشته‌ گدایان‌ در سطح‌ خیابان‌ها تردد می‌كنند. گدایی‌ نه‌ تنها باعث‌ زشت‌ جلوه‌ دادن‌ ظاهر شهر می‌شود بلكه‌ پیامدهای‌ منفی‌ فراوان‌ برای‌ جامعه‌ شهری‌ دارد. چه‌ بسیار افرادی‌ كه‌ اكنون‌ از بیكاری‌ یا عدم‌ رضایت‌ از كار خود رنج‌ می‌برند. برخی‌ درآمدشان‌ آنقدر پایین‌ است‌ كه‌ هیچ‌ آینده‌یی‌ را نمی‌توانند برای‌ خود ترسیم‌ كنند. در اینجا كافی‌ است‌ فرد مستاصل‌ شده‌، كمی‌ خود را با شرایط‌ محیطی‌ وفق‌ دهد و شخصیت‌ خود را زیرپای‌ گذارد. با شخصیت‌ فراموش‌ شده‌ و بی‌پولی‌ ممتد كه‌ همواره‌ گریبانگیر اوست‌، چاره‌یی‌ جز گدایی‌ نمی‌بیند. او با یك‌ حساب‌ سرانگشتی‌ به‌ این‌ نتیجه‌ می‌رسد راحت‌ترین‌ و سریع‌ترین‌ راهكار برای‌ رهایی‌ از بیكاری‌ و بی‌پولی‌، تكدیگری‌ است‌. اگر كمی‌ در این‌ كار ممارست‌ نشان‌ دهد و خجالت‌ را هم‌ كنار بگذارد در مدت‌ كوتاهی‌ می‌تواند در حرفه‌ جدیدش‌ موفق‌ شود. با گذشت‌ مدت‌ زمانی‌ دیگر او نه‌ تنها می‌آموزد كه‌ باید به‌ این‌ كار پردرآمد ادامه‌ دهد بلكه‌ از جزییات‌ و چگونگی‌ درآمد بیشتر در این‌ كار هم‌ تجاربی‌ كسب‌ می‌كند. اینجاست‌ كه‌ گدا دیگر نمی‌خواهد كار خود را ترك‌ كند. شاید اگر هم‌ كاری‌ به‌ او پیشنهاد شود نپذیرد مگر بدانید با مظلوم‌نمایی‌ و راحتی ‌۵/۱ میلیون‌ درآمد داشته‌ باشید! كدام‌ كارمند و كارگر معمولی‌ است‌ كه‌ ماهیانه ‌۵/۱ میلیون‌ درآمد دارد؟
در واقع‌ این‌ معضل‌، سیستم‌ اقتصادی‌ جامعه‌ كنونی‌مان‌ را زیر سوال‌ می‌برد. كارشناسان‌ و جامعه‌شناسان‌ از تكدیگری‌ به‌ عنوان‌ آفت‌ جامعه‌ سالم‌ یاد كرده‌اند. باید اذعان‌ كرد كه‌ طرح‌ جمع‌آوری‌ متكدیان‌ كه‌ از دیرباز تاكنون‌ مسئولان‌ صحبت‌ از آن‌ كرده‌اند تاكنون‌ موفقیت‌آمیز نبوده‌ است‌. همانطور كه‌ رضوانی‌ مدیركل‌ امور اجتماعی‌ استانداری‌ تهران‌ گفته‌ مردم‌ هم‌ در این‌ بین‌ مقصرند.
در واقع‌ مردم‌ ما متاسفانه‌ یكی‌ از عوامل‌ به‌ وجود آورنده‌ تكدیگری‌ هستند. بسیاری‌ از مردم‌ از سر دلسوزی‌ گدانماها كمك‌ می‌كنند. آنان‌ گمان‌ می‌كنند فردی‌ كه‌ گوشه‌ خیابان‌ درخواست‌ مبلغی‌ پول‌ را می‌كند واقعا محتاج‌ و بدبخت‌ است‌. آنان‌ حتی‌ نمی‌دانند كه‌ گدای‌ كنار خیابان‌ درآمدی‌ بیشتر از بسیاری‌ از مردم‌ عادی‌ را دارد. به‌ هرحال‌ گدایان‌ در شهر تهران‌ درآمدی‌ میلیونی‌ دارند و این‌ یك‌ واقعیت‌ است‌. شاید سال‌ آینده‌ درآمد آنان‌ باز هم‌ چند برابر شود و به‌ بهترین‌ شغل‌ موجود در كشور برسد!
وحید شریفی‌
منبع : روزنامه اعتماد