۱۰ بار دوستت دارم

معمولا خواهر و برادرهای بزرگتر درباره این كه كودك تازه چقدر بامزه خواهد بود افكار جالبی دارند اكثر والدین نیز نظرات رمانتیك و آرمانی درباره این كه كودكانشان چه لحظات زیبایی را با هم سپری خواهند كرد در ذهن می پرورانند. آنها می‌اندیشند كودكانشان بهترین دوستان یكدیگر خواهند شد.
ولی حقیقت این است كه خواهر و برادرها حداقل در سالهای اولیه زندگی شان همیشه با همدیگر خوب نخواهند بود و زمان بسیاری را در حال جنگیدن و مشاجره سپری خواهند كرد. البته اختلاف بین خواهر و برادرها طبیعی است و از تفاوت سنی شخصیت و علایق آنها ناشی می شود ولی بدان معنا نیست كه نمی توانید به كودكانتان كمك كنید تا با هم پیوندهای محكمی پیدا كنند و با همدیگر خوب تر باشند.
اختلاف خواهر و برادرها ۳ عامل عمده دارد : جلب توجه والدین ، دستیابی به قدرت و دستیابی به مالكیت هر یك از كودكان می خواهند تمام توجه شما را و یا حداقل بیشتر از خواهر و برادرهایش به دست می آورند به دست آورند معمولا یك كودك خردسال پس از به دنیا آمدن یك نوزاد جدید در خانواده به عادت هایی مثل كمیدن شستش ، آب خوردن از شیشه و خیس كردن خودش بازمی گردد تا حداقل به همان میزان كه كودك جدید توجه می بیند به او هم توجه شود در هر گروهی سلسله مراتبی وجود دارد كودك بزرگتر در خانواده می كوشد به دلیل جثه سن و زودتر به دنیا آمدن قدرت خود را حفظ كند در حالی كه خواهر و برادرهای كوچكتر برای به دست آوردن چنین موقعیتی باریك تر بودن ، ورزشكار شدن ، زیباتر بودن ، یا هر مزیت دیگری كه بتوانند به دست بیاورند با بزرگترها رقابت كنند زمانی كه بیش از دو كودك باشند اتحادهایی به وجود می آید ؛ مثلا بزرگترین و كوچكترین با همدیگر متحد می شوند یا اینكه پسرها علیه دخترها با همدیگر متحد می شوند.
جنگیدن بر سر اموال یا دوستان اغلب تلاشی برای جلب محبت و تصدیق والدین است و ممكن است بازتاب جنگ قدرت در خانواده (بین پدر و مادر) نیز باشد. جمله « مال منه» آغازگری آشنا برای دعواهاست، شما نمی توانید اختلاف خواهر و برادرها را ریشه كن كنید بلكه می توانید یك ارتباط سالم بین خواهر و برادرها ایجاد كنید و بكوشید آشفتگی را در یك حد قابل تحمل نگه دارید. حل اگر می خواهید اختلافات بین خواهر و برادرها تا اندازه ای برطرف بشود به راه حل های مناسب ذیل توجه فرمایید:
تازه واردهای خانه
اگر تنها یك فرزند دارید این كودك مركز توجه به شما خواهد بود و شما نقطه اصلی تمركز در دنیای او خواهید بود (حداقل برای ۳ سال اول زندگی) با آمدن كودك جدیدی به خانواده زندگی كودك قبلی تغییر خواهد كرد و باید به او كمك كنید تا برای پذیرفتن عضو جدیدی از خانواده آماده شود. به طور كلی هر چه فاصله سنی بین خواهر و برادرها كمتر باشد این دوره انتقالی مشكل تر خواهد بود. اگر فاصله آنها ۳ سال یا بیشتر باشد، كودك برگتر كاملا متكی به خود شده در فعالیت های خارج از خانه جا افتاده است . او با كودكان دیگر بازی می كند و با همسالانش ارتباطاتی برقرار كرده است. ولی بین كودك هر چه باشد دنیایش با آمدن كودك جدید زیرورو خواهد شد. درباره كودك جدید با فرزندان صحبت كنید تا حد ممكن كودكتان را در پذیرفتن نوزاد جدید شكرت دهید تا هر دو در تجربه به انتظار برای به دنیا آمدن او شریك باشند بگذارید به ضربان قلب نوازاد گوش دهد در تزیین اتاق كودك كمك كند و یا تصاویری را به گهواره بچسباند . بگذارید كودكان در انجام كارهای نوزاد كمك كنند خواهر و برادرها حداقل در چند هفته اول مشتاق خواهند بود كه در كارهای نوزاد كمك كنند. بگذارید زیر نظر شما آنچه از دستشان بر می آید انجام دهند. این كار باعث خواهد شد كه بین آنها پیوندی صمیمی برقرار شود. از سویی دیگر كودك بزرگتر را تبدیل به یك خدمتكار نكنید . زمانی را نیز به كودك بزرگتر اختصاص دهید. كودكان می اندیشند كه شما همیشه به نوزاد می پردازید و این مساله باعث خواهد شد كه آنها حسود شوند با این كه نسبت به شما یا نوزاد احساس عصبانیت كنند و آنها خواهند كوشید با تمایش دادن كامل خودشان یا حتی بازگشت به رفتارهای نوزادانه توجه شما را به سوی خود جلب كنند. بكوشید كه هر روز توجه ویژه ای به هر كدام از كودكان خود نشان دهید ترتیبی بدهید كه شما و كودك یا كودكان بزرگتر ساعتهایی را با هم بدون حضور نوزاد سپری كنید.
كودكان را با هم مقایسه نكنید
بعضی مقایسه ها اجتناب ناپذیر هستند. اگرشما آنها را نگویید خاله یا عموی كودك آنها را خواهند گفت با این كه خود كودكان تفاوت ها را در خواهند یافت. ولی به یاد بسپارید هنگامی كه می خواهید بامقایسه بین كودكان آنها را كنترل كنید یا به آنها انگیزه بدهید. این كار برای آنها مضر خواهد بود. كودكی كه فكر می كند بخوبی كودكان دیگر نیست نه تنها انگیزه ای برای تلاش بیشتر ندارد، بلكه احساس می كند كه دیگر كاری از او ساخته نیست. مقایسه باعث تشدید اختلافات و افزوادن جنگهای درون خانوادگی می شوند. بكوشید تا هر كدام از كودكانتان را به عنوان یك فرد جداگانه محك بزنید و از وجود آنها لذت ببرید. به آنها كمك كنید تا با یافتن نقاط قوتشان بر ضعفهایشان غلبه كنند. در عوض تحسین كنید . تحسین هنگامی كه صحیح از آن استفاده شود و روشی آشكار برای مقایسه بین كودكان نباشد می تواند یك انگیزه دهنده عالی باشد. اگر به امیر بگویید كارش را خوب انجام داده است كودك بدون ایك كه احساس تحقیر كند. مطلب را می گیرد. مثلا بگویید « امیر ، خیلی خوشم اومد كه تا از مدرسه اومدی شروع كردی مشقاتو نوشتی وقتی تموم كردی بریم با هم توپ بازی كنیم». تمام پیشرفت ها را اعلام كنید . هر كاری را كه هر یك از كودكان انجامی می دهند مورد توجه قرار دهید و بگذارید كودكان با یكدیگر احساس راحتی كنند به همدیگر افتخار كنند. گفتار اشتباه « چرا مثل برادرت خوب نمی شینی ؟ ببین چه خوبه؟ یا خواهرت تمام نمره هاش بیسته ، چرا بیشتر درس نمی خونی؟ « گفتار صحیح» نمره ات واقعاً داره خوب می شه.
به كودكان بیاموزید كه به حل و رفع اختلاف ها بپردازند
قوانین كافی نیستند . كودكان باید توانایی اجرا داشته باشند. الگو باشید. والدین بهترین معلمان فرزندان خود هستند زیرا كودكان به احتمال زیاد به طور ناخودآگاه از آنها تقلید می كنند. بنابر این به مهارت های حل و رفع اختلاف خودتان نگاه كنید و اطمینان یابید كه خودتان الگویی مناسب برای آنچه از كودكتان انتظار دارید هستید جلسات خانوادگی ترتیب دهید. زمانی كه مشكلات حقیقی به وجود آمدند همه را جمع كنید (ولی نه برای شكایت كردن) تا برای اختلاف ها راه حل هایی بیابید. از نقش بازی كردن استفاده كنید با هر كودك به طور جداگانه مساله اختلاف را مورد بحث قرار دهید و با ایفای نقش راه حال ها را نمایش دهید. تا زمانی كه راهبردهای تصویب شده برای حل و رفع اختلاف روشن نشده اند به این كار ادامه دهید.
همكاری را تقویت كنید
هدف شما باید بر آن باشد كه زمانهای خوب بودن كودكانتان را دریابید و آنها را برای دوستی با یكدیگر تحسین كنید. عقب نشینی نكنید و در عین حال هیچ مداخله ای هم نكنید، نباید درست هنگامی كه دعوا شروع شد وارد مهلكه بشوید و شروع به انتقاد كردن و باید و نباید گفتن بكنید. همیشه میانجی نباشید. بگذارید كودكان یاد بگیرند كه چطور به حل و رفع اخلاف هایشان بپردازند از نادیده گرفتن سنجیده استفاده كنید. به طور كلی دعواهای جزیی را نادیده بگیرید زیرا اغلب كودكان می خواهند با پرداختن به آن جلب توجه كنند از دعوا بیرون بكشید و یا حتی از اتاق بیرون بروید بعدا در صورت لزوم درباره مشكل صحبت كنید. به كودكان مسؤولیت بدهید. زمانی كه كودكان از شما می خواهند به حل و رفع اختلاف بپردازید به آنها فرصتی بدهید تا به تنهایی راه حلی پیدا كنند مثلا اگر امیر می گوید مامان مریم نمی ذاره با مدادش نقاشی كنم « چنین پاسخ دهید» فكر می كنی چه كاری می تونی بكنی؟ به این ترتیب به كودك فرصت می دهید روشهای دیگری را كه هنگام نقش بازی كردن با همدیگر تمرین می كردید به كار گیرد.
درباره جنگیدن از محرومیت موقت استفاده كنید
اگر همه راهها را امتحان كرده اید ولی هنوز جنگ و مشاجره ادامه دارد از روش (یك ، دو ، سه، تنبیه) استفاده كنید سعی نكنید قضاوت كنید و حكم برانید و مقصر را پیدا كنید. اگر آنها نتوانستند اختلافاتشان را حل و رفع كنند باید همه شان به یك صورت تنبیه شوند. آنها را از یكدیگر و یا بودن در آن موقعیت خاص جدا كنید. خواهر و برادرانی را كه با یكدیگر دعوا كرده اند به طور موقت از بودن با همدیگر محروم كنید و یا این كه از جایی كه دعوا در آن اتفاق افتاده است. بیرون ببرید . اگر می بینید كه كودكان چند دقیقه است با همدیگر دعوا می كنند شما با اعلام شماره یك فرصتی به آنها بدهید تا راه حلی پیدا كنند ولی وقتی می بینید جنجال هنوز ادامه دارد یا این كه آنها می كوشند كمك شما را به دست بیاورند. آن گاه شماره دو را اعلام كنید و بگویید اگر نتوانید خودتان این مشكل را حل كنید شماره ۳ اعلام خواهد شد. اگر هنوز جنگ ادامه دارد شماره ۳ یعنی زنگ پایان اعلام می شود و آنها حق با هم بودن را ندارند. بلافاصله شماره ۳ را اعلام كنید . رفتارهای ناپذیرفته نیازمند پیامدهایی بلافاصله هستند.
از تصحیح بیش از حد استفاده كنید
این راه حل را برای زمانی نگه دارید كه راه حل های دیگر موثر واقع نیفتاده اند. تقصیر كاران را بیش از حد تصحیح كنید اگر خودتان دیده اید كه كودكی به عمد اسباب بازی خواهرش را شكست قانون زیر را عنوان كنید كودكی كه اسباب بازی یكی دیگه رو بشكند باید به جاش دو تا از او بخره . اگر پول نداشته باشد باید یكی از اسباب بازی های خودش را بدهد. برای اسم گذاشتن روی یكدیگر از تصحیح بیش از حد استفاده كنید. نتیجه طبیعی آن می تواند ۱۰ بار گفتن جمله های خوشایند به یكدیگر و ۱۰ بار نوشتن آنها باشد.

منبع : بنياد انديشه اسلامي