پنجشنبه, ۱۳ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 2 May, 2024
مجله ویستا


موسیقی الکترونیکی


موسیقی الکترونیکی
موسیقی الکترونیکی نه تنها در موسیقی پاپ که در همه آثاری که اخیراً خلق شده‌اند، به‌نوعی شنیده می‌شود. هنوز هم کسانی معتقدند که الکترونیک، خلاقیت را در موسیقی از بین می‌برد، اما واقعیت این است که آهنگسازان قدیمی تا ارکستری قطعه آنها را نمی‌نواخت، نمی‌توانستند سمفونی خود را بشنوند، در‌حالی‌که امروز به‌لطف سینتی‌سایزر(synthesizer)ها، سکوتنسر(Sequencer)ها و کامپیوتر(Computer)ها، آنها می‌توانند قبل از آنکه آثارشان را به‌گوش شنوندگانشان برسانند، خودشان آنها را بشنوند، به این ترتیب خلاقیت موسیقایی آهنگسازان، جهش حیرت‌انگیزی داشته است.
امروزه آهنگساز می‌تواند بدون واسطه خسته‌کننده علائم و نتها که دانش اصلی موسیقی محسوب می‌شوند، اثر خود را خلق کند. همچنین او می‌تواند همه سازهایی را که در اثرش ضرورت دارند، بنوازد و آنها را به‌شکل موردنظر خود طراحی کند. دیگر ضرورتی ندارد که او خود را به نوشتن نت محدود کند، بلکه می‌تواند صداهای جدیدی را بیافریند.
او حتی می‌تواند با کی‌بورد(Keyboard)، صداهای انسان، هم‌سرایان، باران، باد، پرنده و انواع صداهایی را که در طبیعت وجود دارند، به لطف نمونه‌های ضبط‌شده، تولید و اجرا کند. اینک کنترل آهنگساز بر صداها، مطلق است.
او می‌ تواند هر چه را که به ذهنش می‌رسد، بیان کند. تاریخچه موسیقی الکترونیکی در فاصله سالهای ۱۹۴۰ و ۱۹۵۰، عده‌ای از پژوهشگران، بی‌آنکه کسی از آنها حمایت کند، بر این نکته پافشاری می‌کردند که به کشف نوعی موسیقی جهانی نائل شده‌اند. برخی از این افراد عبارت بودند از:
جان کیج(John Cage)، پی‌یر شافر(Pierre schaeffer)، پی‌یرهنری(Pierre Henry) و میلتون بابیت( Milton Babbitt )، انتهای راه بسیاری از قطعات موسیقی الکترونیکی، بازارهای تجاری بود و به‌همین دلیل تولید‌کنندگان نوارهای موسیقی در تعیین نوع آن دخالت اساسی داشتند.
ضبط انواع صداها، ترکیب کردن آنها، دوباره‌سازی آنها با سرعتهای متفات و تحریف و از شکل انداختن اصوات، رواج یافت. ارگهای الکترونیکی به‌سرعت در موسیقی باب شدند و دستگاههای جدید الکترونیکی به آهنگسازها امکان تولید صداهای غیرزمینی و آسمانی را داد.
گیتار برقی نیز در همین ایام پدید آمد. هرچند گیتار برقی امکان تجربه صوتی در عمق را نمی‌دهد، اما جهشی را در موسیقی پدید آورد که تا آن زمان وجود نداشت. این جهش، موسیقی راک بود. بدون اختراع گیتار برقی، موسیقی راک وجود نداشت و یا دست کم شبیه به چیزی که ما امروز به‌عنوان موسیقی الکترونیکی می‌شناسیم، نبود. در سالهای ۵۰، نخستین سینتی سایزرها ساخته شدند.
این ساز از هر ساز غیر آکوستیک دیگری که قبلاً ساخته شده بود، پیشرفته‌تر بود. فقط اشکالی که داشت حجم غول‌آسای آن بود که به‌راحتی یک اتاق را پر می‌کرد. با ساخت سینتی سایزر مارک دوم از شرکت RCA، نوع دیجیتالی و شگفت‌انگیز سینتی‌سایزر پدید آمد.
در همین دوران هم در روسیه، سینتی سایزری توسط اوژن مورزین(Eugene Murzin) ساخته شد. پیشگامان موسیقی الکترونیکی ‌در اوایل دههٔ ۷۰، موسیقی الکترونیکی به‌نوعی به سفرهای ناشی از مصرف ال.‌اس. دی و اوهام و خیالات سربازان ویتنام نسبت داده می‌شد، ولی هنگامی که در موسیقیهای راک و پاپ از سینتی سایزرها استفاده فراوان شد، این تصور به‌تدریج از بین رفت.
یس(Yes)، جنسیس(Gensis) و یان هامر(Jan Hammer) در این زمینه زحمات فراوانی کشیدند. از همه گروهها معتبرتر، گروه تانجرین دریم(Tangerine Dream) بود که در سال ۱۹۷۲ به‌وجود آمد. در این سال استیون شرویدر(Steven Schroyder) گروه را ترک می‌کند و ادگار فروئز‌(Edgar Froese) با پیتر باومن(Peter Baumann)، نوازنده کی‌بورد که در آن زمان در باشگاه برلین برنامه اجرا می‌کرد، تماس گرفت.
پیتر پذیرفت که با گروه همکاری کند و اولین آلبوم آنها به نام Zeit منتشر شد که کاری شلوغ بود و حال و هوایی تیره‌ و تار داشت. کلاوس شوتز(Klaus Schultz) تک‌نوازی خود را با سینتی‌سایزری به نام سینتای اکس(Synthi Aks) آغاز می‌کند.
در این هنگام گروه کرافت ورک(Kraft werk) و اشراتمپل(Ashra Temple) آلبومهایی را در موسیقی الکترونیکی منتشر می‌کنند و پوپول ووه(Popol Vuh) موسیقی فیلم خشم خداوند را برای ورنر هرزوگ(Werner Herzog) می‌سازد. در روسیه، ادوارد آرتمی‌یف(Edward Artemiev) نوآوریهای موسیقایی خود را در موزیک متن فیلم سولاریس اثر تارکوفسکی نشان می‌دهد.
به‌رغم دیوار آهنی بین شرق و غرب، در سالهای بعدی، هنرمندان بی‌شماری از اروپای شرقی در سرتاسر جهان به‌شهرت می‌رسند از جمله:
موسیقیدان لهستانی، مارک بیلینسکی(Marek Bilinsky)، هنرمند اهل یوگسلاوی لازار یستوفسکی(Laza Ristovski)، ریزاولیک(Rainer Oleak) از آلمان شرقی و هنرمندان مجاری پترهاپکا(Petr Hapka)، گابورپرسور(Gabor Pressor) و لازلونبکو(Lazlo Benko). بعدها گروههایی چون پینک فلوید(Pink Floyd) توانستند با طیف وسیعی از شنوندگان ارتباط برقرار کنند.
با آثار درخشان کسانی چون ونجلیز، ژان میشل ژار، کیتارو و بسیاری دیگر که بررسی درباره تأثیر و آثار آنها فرصت مبسوط‌تری را می‌طلبد، این موسیقی پایگاه ویژه‌ای یافت و به‌خصوص در زمینه موسیقی فیلم توانست یکه‌تاز میدان شود.
منبع : سایت موسیقی راک