رحلت غریبانه حضرت معصومه (س)

رحلت غریبانه فاطمه معصومه(س) غبار غم بر در و دیوار قم نشاند؛ ساكنان شهر قم ناباورانه در پی تغسیل و تكفین ایشان برآمدند. با این كه قم در آن روزگار دارای چند قبرستان بود، موسی بن خزرج تصمیم گرفت آن حضرت را در باغ شخصی خود در بابلان به خاك بسپارد؛ نقطه ای كه اكنون به حرم مطهر حضرت معصومه(س) تبدیل شده است.
به هر حال آل سعد گرد هم آمده و سردابی برای دفن ایشان كندند، آنان به درستی حضرت معصومه(س) را دارای حرمتی خاص می دانستند، از این رو میان آنان اختلاف افتاد كه چه كسی شایستگی دارد جنازه آن بزرگوار را در قبر گذارد.
علت این اختلاف این بود كه آن حضرت بانویی عظیم الشأن از اهل بیت عصمت (ع) بود و قریب و محرمی نداشت و آل سعد كه قدر گران او را می شناختند، هراس داشتند كه مبادا با دفن ایشان، توسط مردان نامحرم، حریم او را پاس نداشته و به ساحت آن بانوی جلیل القدر بی ادبی كرده باشند.
از این رو ، پس از گفتگو و مذاكره، به این نتیجه رسیدند كه پیرمردی به نام قادر جسد پاك ایشان را در قبر گذارده و دفن كند، اما فاطمه معصومه(س) نزد خداوند متعال و امامان معصوم (ع) از منزلتی ویژه برخوردار بود و جایگاهی استثنایی داشت؛ از این رو می بایست دفن او نیز به نوعی ویژه و استثنایی باشد؛ بدین جهت در هنگامه تحیر و تصمیم عجولانه ای كه گرفته شده بود، ناگهان چهره دو اسب سوار از افق دور شنزارها نمودار شد. آنان به سمت جسد مطهر فاطمه معصومه (س) آمدند و با چهره پوشیده و ناشناس آن بدن پاك را در داخل سردابه قبر نهاده و به خاك سپردند و بی آنكه با كسی سخن بگویند، بر اسبان خود سوار شده و از آنجا فاصله گرفته و از چشمان بهت زده ناظران ناپدید شدند.
فاطمه معصومه (س) بانویی است یگانه، كه دست تقدیر الهی وی را پرورده و سرنوشت ایشان را چنین رقم زده است كه به سوی مرو عزم سفر كند، در ساوه بیمار شده و به قم آید و در آنجا از دنیا برود و دفن شود تا قبر مطهرش میعادگاه عاشقان اهل بیت (ع) در سراسر جهان گردد. جسد چنین كسی را نشاید كه مردان نامحرم در خاك نهند، بلكه می باید انسانهایی شایسته و معصوم بر آن حضرت نماز گزارند و با كمك یكدیگر دفن كنند، چه این كه بر طبق عقاید شیعه، معصوم را تنها معصوم می تواند به خاك بسپارد. در « تاریخ قم » در این باره چنین آمده است:
«... چون فاطمه را وفات رسید و بعد از غسل و تكفین، او را به مقبره بابلان بركنار سردابی كه از برای او ترتیب كرده بودند، حاضر آوردند؛ آل سعد با هم دیگر خلاف كردند در باب آنكه، سزاوار آن است كه در سرداب رود و فاطمه را بر زمین بنهد و دفن كند.
پس از آن اتفاق كردند بر آنكه خادمی به غایت پیر از آن یكی از ایشان «قادر» نام را حاضر گردانند تا فاطمه را در گور نهد و كسی را به طلب او بفرستادند. در میان این گفتگو، از جانب رمله دو سوار برآمدند دهن بر بسته و روی بدین مردم نهادند. چو به نزدیك جنازه فاطمه رسیدند، از اسب فرود آمدند و بر فاطمه نماز گزاردند و در سرداب رفتند و فاطمه را دفن كردند، پس از گور بیرون آمدند و بر نشستند و برفتند و هیچ كس را معلوم نشد كه آن دو سوار كه بودند.» (۱)
● چند نكته
۱) دفن حضرت معصومه (س) به طور خاص، یعنی آمدن ناگهانی دو شخصیت ناشناخته برای دفن آن بزرگوار در منبع معتبری چون «تاریخ قم» آمده است. به تعبیر دیگر، همان طور كه فاطمه زهرا (س) را امیرالمؤمنین خود مراسم غسل و دفن ایشان را عهده دار شد (۲) و مریم صدیق را خود عیسی بن مریم (۳)؛ فاطمه معصومه (س) را نیز دو سوار نقابدار ناشناخته كه برخی احتمال داده اند آن دو، حضرت رضا (ع) و حضرت جوادالائمه (ع) بوده اند كه برای دفن آن معصومه آل موسی حاضر شده اند و این از فضیلتهای بزرگ آن حضرت به شمار می آید.
۲) گفت و گو و اختلاف میان شیعیان قم درباره كسی كه می خواهد فاطمه معصومه (س) را دفن كند، نشانگر آن است كه برای ایشان بسیار احترام قایل بوده و مقام و منزلتش را ارج می نهاده اند. این گفتگو و اختلاف نظر میان شیعیان نشانگر آن است كه مردم قم حق آن حضرت را شناخته و از مصادیق «عارفاً بحقها» بوده اند.
۳) در آن زمان در قم چند قبرستان بوده است و زنان و مردان شیعه نیز در قبرستان مدفون می شده اند، دفن آن حضرت در محلی خاص و نه در قبرستانها نیز نشانگر اهمیت خاصی است كه به ایشان می داده اند.

پی نوشت:
۱) تاریخ قم، ص ۲۱۴-۲۱۳
۲) اصول كافی، ج۱، ص ۸ - ۴۵۷.
۳) همان

منبع : روزنامه قدس