دیوان شعر امام خمینی(ره) از منظر شاعران

اکثر شاعران بر این باورند که به دلیل روح لطیف شاعر، یک شخصیت سیاسی توانایی شعرسرایی ندارد. اما دیدگاه شاعران درباره امام خمینی(ره) به گونه ای دیگر است؛ نظراتی متفاوت اما به هم نزدیک.
به گزارش ایبنا، حمید سبزواری در این باره گفت: امام خمینی(ره)، یک شخصیت ممتاز سیاسی- مذهبی بودند و به خاطر صداقتی که بین مردم و ایشان وجود داشت، خود را به عنوان شاعر معرفی نمی کردند. شخصیت عرفانی امام در شعرشان موج می زند که وی را به شاعری عارف تبدیل کرده است. عرفان، انسان را به جایگاهی والا می رساند و به همین واسطه، اشعار امام نجات بخش جامعه خواهند بود.
جواد محقق نیز معتقد است: شعر امام خمینی(ره)، در ادامه آثار شاعران حوزوی سروده شده و از سبک شعری عالمان دینی پیروی کرده است. عرصه شعر علمای مذهبی، مانند شاخه ای تناور از شعر فارسی سر برآورده است. این گروه، بهترین اشعار را به ادبیات فارسی عرضه کرده اند.با این حال، بسیاری از این شعرا ناشناخته اند.
نظر عبدالجبار کاکایی هم این است: امام خمینی(ره)، داعیه شاعری نداشتند و پایبند انتشار آثارشان نبودند. علمای مشهوری چون؛ خواجه نصیر طوسی، حاج ملاهادی سبزواری، علامه طباطبایی و شهید مطهری در کنار پرداختن به علم، به سرودن شعر هم می پرداختند. اما امام در دوران جوانی با غزلیات و قصاید خود، در بین طلاب شهرت داشتند. اشعاری که ایشان در جوانی سروده اند از لحاظ زبان و تکنیک، و اشعاری که بعد از آن سروده اند، از لحاظ محتوایی قابل اهمیتند.
رحیم زریان نیز در این باره گفت: اشعار امام خمینی(ره)، متاثر از حافظ و مایه های عرفانی اشعار اوست. غزلیات و رباعیات ایشان قوی، ناب و تاثیرگذارند و مضامین عرفانی و مذهبی در اشعار ایشان وجود دارند. امام خمینی(ره) قبل از آنکه به عنوان سیاستمداری توانا شناخته شوند، شخصیتی صاحب نظر در فقه، فلسفه و عرفان بودند که توانایی ایشان در شعرسرایی، پس از رحلتشان آشکار شد.
محمدعلی بهمنی هم یکی از مهم ترین دلایل استقبال از اشعار امام خمینی(ره) را شخصیت ایشان دانست و افزود: به همین دلیل، باید با توجه به جایگاه امام، بعضی از شعرها از دیوان ایشان حذف و استواری اشعارشان حفظ شود؛ چون بعضی از اشعار، ممکن است برای زمان کوتاهی باارزش باشند و پس از آن اهمیت خود را از دست بدهند؛ این نکته درباره همه شاعران صدق می کند و هرگز از ارزش سایر اشعار نمی کاهد و چه بسا باعث توجه بیشتر به قوت سایر اشعار نیز بشود. اما در کل، غزلیات امام خمینی(ره) از پختگی و استواری خاصی برخوردارند.
کامران شرفشاهی نیز در این باره اظهار داشت: اشعار امام خمینی(ره)، شان ادبیات و شعر را در دیدگاه جامعه بالا برد. امام، در اوج تواضع خود را شاعر نمی دانستند، اما آثار ایشان سرشار از شور عرفانی و تعالیم دینی است. در واقع، شعر مجالی برای بیان برخی از عقاید و اندیشه های امام بوده است.
سعید بیابانکی هم با اشاره به این نکته که در زمان حیات امام خمینی(ره)، کمتر کسی از شاعربودن امام اطلاع داشت و با چاپ اولین شعر ایشان در روزنامه کیهان، خبر شعرسرایی امام منتشر شد، گفت: به دلیل عجله کردن در انتشار اشعار امام، آثار ایشان بدون کارشناسی منتشر شد، در صورتی که اگر گزیده اشعار امام منتشر شود، ارزش آن بیشتر خواهد بود.
اما صابر امامی اشعار امام خمینی(ره) را متاثر از سبک عراقی دانست و گفت: ایشان با استفاده از مضامین عرفانی، به هنجارشکنی، نوآوری و جسارت در شعرگویی پرداخته اند. امام ادعای شاعری نداشتند، ولی در ادامه اسطوره های شعر فارسی مانند؛ سعدی، حافظ و مولوی به خلق اثر پرداختند. ما در آثار امام خمینی(ره)، آشکارا شاهد سنت شکنی در شعر، توسط یک عالم دینی هستیم که این ویژگی، سروده های امام را ممتاز کرده است.
عباس چشامی نیز معتقد است: عرفان گرایی به سبک حافظ گرته برداری از مباحث فلسفی ملاصدرا، از خصوصیات آثار ادبی امام خمینی(ره) است. این ویژگی، وابسته به درک عرفانی ایشان است. همچنین بهترین اشعار امام، در دوران میانسالی ایشان سروده شده اند.
امیر مرزبان در آخرین اظهارنظر درباره دیوان اشعار امام خمینی(ره) گفت: ذوق عرفانی و بلاغت اشعار حافظ، در دیوان شعر امام خمینی(ره) نمایان است. استفاده از مضامین فلسفی و زبان کهن، از خصوصیات اشعار ایشان است. بنابراین نباید غزلیات امام را با اشعار دوره های جدید مقایسه کرد. همچنین بسیاری از سروده های ایشان، از نظر آئینی از جایگاه خاصی برخوردارند.
مجموعه نظرات شاعرانی که دیدگاهشان را با ایبنا در میان گذاشتند، این انگیزه را ایجاد می کند که در این روزها و به یاد امام خمینی(ره) دیوان اشعارشان را مرور کنیم و از این زاویه به تماشای شخصیت ادبی ایشان نیز بنشینیم.

منبع : روزنامه کیهان