سفرهای اکتشافی رایس

به همین دلیل وقتی هم اعلام می شود كه كاندولیزا رایس در نخستین سفر اروپایی و خاورمیانه ای اش به عنوان وزیر خارجه آمریكا موضوع ایران را در دستور كار مذاكره با همتاهای خود قرار می دهد، در ایران چنین تلقی می شود كه وزیر امور خارجه آمریكا به اروپا سفر كرده است تا گره از كار فروبسته آمریكا و اروپا در موضوع ایران بگشاید و بس. حتی تصور بر این است كه اروپا و آمریكا بر سر این موضوع در آستانه گسست كامل قرار گرفته اند و گویی اختلاف آنها بر سر تقدم جنگ یا دیپلماسی تا آنجاست كه خود دیپلماسی را وا نهند و بر سر این اختلاف وارد رویارویی شوند. حال آنكه اختلاف آنان در شیوه های رسیدن به هدفی واحد است و هدف هم كسب اطمینان از این است كه ایران برنامه ای برای دستیابی به سلاح هسته ای ندارد و... درست است كه در فردای ۱۱ سپتامبر زیاده روی آمریكا در پیشبرد جنگ با تروریسم به شیوه های نظامی، اختلاف دیدگاه در دو سوی آتلانتیك را دامن زد و جنگ عراق آن را تشدید كرد، اما جهان و به ویژه اروپا در موضوعاتی چون مبارزه با تروریسم با آمریكا همراهی نشان می دهد. دو طرف خواهان پایان دادن به بحران خاورمیانه و كشاندن اسرائیل و فلسطین بر سر میز مذاكره و پیاده كردن «نقشه راه» هستند. اروپا و به ویژه كشورهایی چون فرانسه و آلمان پس از گذشت نزدیك به دو سال از اشغال عراق طالب شكست آمریكا در این كشور و باتلاقی شدن عراق نیست و متقاعد شده است كه تنها راه موجود، برقراری ثبات و امنیت و تاسیس دموكراسی در عراق از طریق فرآیند ملت سازی است هر دو طرف در مسائل مختلف بین المللی و بحران های منطقه ای چون سودان، ساحل عاج و... اشتراك نظر دارند. البته در این تردیدی نیست كه سه كشور اروپایی فرانسه، بریتانیا و آلمان و به تبع آن اتحادیه اروپایی خواهان پیشبرد مذاكرات دیپلماتیك با ایران درباره این مسائل دیدگاه متفاوت از آمریكا دارند. تا آنجا كه در هفته های اخیر پس از انتشار گزارشی درباره احتمال عملیات كماندویی پنتاگون علیه سایت های هسته ای ایران و اظهارات دیك چنی و سپس جورج بوش كه چنین احتمالی را منتفی نمی كرد، سران و دیپلمات های اروپایی از این رویكرد آمریكا به شدت انتقاد كردند و همچنان بر گزینه های دیپلماتیك تاكید نشان دادند. با این حال نمی توان بر پایه چنین فرضی از اختلاف عمیق میان اروپا و آمریكا پایه های دیپلماسی را تاسیس كرد. چرا كه حتی با فرض مخالفت جدی كشورهای اروپایی با آمریكا درباره ایران، اروپا فاقد توان بازدارنده است. در سفر رایس به اروپا اگر چه وی دیدگاه های برلین و لندن و مسكو را شنید و به رئیس خود در كاخ سفید گزارش خواهد كرد اما این سفر بیش از آنكه برای دو طرف جنبه متقاعدكننده داشته باشد، سفری اكتشافی بود تا هم اروپایی ها با دیدگاه وزیر خارجه ای كه به اردوگاه نومحافظه كاران تعلق خاطر دارد، آشنا شوند و هم او اروپایی ها را از برخی جنبه های جدید سیاست خارجی كشورش مطلع كند و خود از دیدگاه های آنان و واقعیات موانعی كه بر سر راه سیاست های آمریكاست اطلاع كسب كند. دو سوی آتلانتیك پس از سه سال نقار و بی اعتمادی فصلی را می گشایند كه در آن هر دو خواهان پشت سر گذاشتن این بی اعتمادی ها هستند و اینكه برلین در كنار ورشو و لندن مقصد یكی از نخستین دیدارهای رئیس دیپلماسی آمریكاست نشان می دهد، آلمان به عنوان منتقد جنگ عراق و آمریكا به عنوان پیش برنده آن نمی خواهد این فصل برای همیشه گشوده بماند.

منبع : باشگاه اندیشه