معرفی و نقد ترجمه‏های صحیفه‏‏ سجادیه

صحیفه سجادیه، مجموعه‏ای از ادعیه امام سجاد (ع) است که بعد ازقرآن کریم و کتاب ‏مقدس نهج البلاغه حاوی والاترین معارف الهی‏شمرده می‏شود. و به حق «اخت القرآن‏»، ‏‏«انجیل اهل بیت (علیهم‏السلام‏») و «زبور آل‏محمد (ص‏») لقب یافته است. پیشوای ‏چهارم‏بعد از حادثه خونین کربلا که همه راهها را برای بیان حقایق‏مسدود یافت، با زبان ‏دعا به ارشاد بشر پرداخته و تا ابد به‏جوامع انسانی رهنمودهای ارزنده‏ای ارائه می‏دهد; ‏رهنمودهایی که‏اندیشمندان سترگ و دانشمندان بزرگ را حیران ساخته است. تاجایی‏که ‏نگارنده اطلاع دارد، تاکنون ۱۳ ترجمه از این کتاب ارزشمندبه زبان فارسی صورت گرفته، ‏که به آنها اشاره می‏گردد: ‏
‏۱) ترجمه علامه مرحوم میرزا ابو الحسن شعرانی.
۲) ترجمه مرحوم مهدی الهی ‏قمشه‏ای.
۳) ترجمه مرحوم فیض الاسلام.
۴) ترجمه مرحوم صدر بلاغی.
۵) ترجمه ‏عمادزاده اصفهانی.
۶) ترجمه محمد آیتی.
۷) ترجمه سید احمد فهری.
۸) ترجمه واحد ‏تحقیقات سازمان حج و اوقاف و امور خیریه.
۹) ترجمه مرحوم دکتر اسد الله مبشری.
۱۰) ‏ترجمه حسین انصاریان.
۱۱) ترجمه داریوش شاهین.
۱۲) ترجمه مرحوم جواد فاضل.
۱۳) ‏ترجمه محسن غرویان - عبد الجواد ابراهیمی. ‏
از ترجمه‏های مذکور با اذعان به مقام شامخ علمی مترجمان وتشکر از سعی آن بزرگان ‏شماره‏های اول، دوم و پنجم نثری غامض‏دارد و به زبان روز نیست. ترجمه‏های چهارم، ‏ششم، هفتم، هشتم،نهم و دهم به زبان روز بوده، از نظر صحت ترجمه نیز جای ‏بحث‏ندارد. ‏
ترجمه شماره یازده نثری بسیار زیبا دارد; ولی از نظر صحت‏ترجمه قابل تامل است. ‏ترجمه شماره دوازده اثر مرحوم جوادفاضل را نمی‏توان ترجمه نامید. آن زنده‏یاد هرچه دل ‏تنگش‏خواسته تحت عنوان ترجمه با نثری زیبا و ارزنده نگاشته است. ‏
ترجمه شماره سیزده نیز در یکی از مجلات تحقیقی مورد ایراد واشکالات فراوان واقع ‏گردیده و مترجمان محترم نیز تاکنون به نقدمزبور پاسخی نداده‏اند. ‏
محققین معتقدند که سند صحیفه سجادیه متواتر است. مرحوم آیت‏الله العظمی بروجردی ‏‏(ره) رساله‏ای در باره سند صحیفه سجادیه وپاسخ به اشکالاتی که بر سند آن وارد شده، ‏نگاشته و در آن سلسله‏اجازات خود را نقل کرده است. ‏
‏«کتاب‏شناس بزرگ‏» مرحوم علامه شیخ آقا بزرگ تهرانی در کتاب‏ارزنده «الذریعهٔ الی ‏تصانیف الشیعه‏» از ۶۶ شرح صحیفه سجادیه‏با ذکر مشخصات، نامبرده است. متفکر ‏بزرگ «باقر شریف قرشی‏»،پس از نقل شرح‏های فوق، دو شرح دیگر را به آنها اضافه ‏کرده‏است. ‏
نگارنده نیز باید از شرحی که اخیرا به زبان فارسی به نام «در دیار عاشقان‏» نوشته حجهٔ ‏الاسلام حسین انصاریان نشر یافته، یادکند. ‏
بنابراین، تاکنون ۶۹ شرح بر صحیفه سجادیه نگاشته شده است. ‏
بر نگارنده است، جهت اطلاع خوانندگان محترم، به کتاب ارزنده‏«المعجم المفهرس لالفاظ ‏الصحیفهٔ الکاملهٔ الامام علی بن الحسین‏زین العابدین (ع‏») که سید علی اکبر قرشی ‏پدید آورده و نیزمعجمی که محقق و اندیشمند والامقام مرحوم دکتر سید جواد ‏مصطفوی‏تهیه کرده ولی هنوز به چاپ نرسیده، یاد کند. ‏
از بعدی دیگر، ذکر نام کتاب «الدلیل الی موضوعات الصحیفهٔ‏السجادیهٔ‏» برای کسانی که ‏می‏خواهند این کتاب شریف را به شکل‏موضوعی مورد مطالعه قرار دهند، مفید و ضروری ‏به نظر می‏رسد. ‏
در خاتمه باید گفت: جای تاسف بسیار است که ما نیز باید مانندیکی از محققان، از ‏صحیفه سجادیه به عنوان «کتابی ناشناخته‏»تعبیر کنیم. ‏
امیدواریم، مسئولان ذی ربط ترتیبی اتخاذ فرمایند، تا کنگره‏ای‏پیرامون این کتاب مقدس و ‏بنیادی نیز در خصوص آن شکل گیرد. ‏گفتند یافت می‏نشود جسته‏ایم ما گفت آنک یافت می‏نشود آنم آرزوست

منبع : تبیان