مولانا معین‌الدین محمد معین جوینی

جنسیت: مرد
تخلص: معین
تولد و وفات: ( ... - ۷۸۳/۷۸۱) قمری
محل تولد: ایران - خراسان - انداده ، از توابع جوین
شهرت علمی و فرهنگی: ادیب ، صوفی ، شاعر
در برخی از تذکره‌ها تخلص و شهرت معین ذکر شده است. اهل خراسان بود. او شاعری توانا بود و قصاید وی در نعت باری تعالی همراه با مشرب تحقیق و غزل‌هایش پر از مایه‌های عرفانی است. وی همچنین در فن تصوف ، مواعظ و پند ، دقایق حدیث و تفسیر استاد بود و نزد مولانا فخرالدین خالدی اسفراینی ، مؤلف "شرح فرایض" ، کسب علم کرد و در تصوف پیرو خاندان شیخ سعدالدین یوسف حموئی شد. او سفری به عراق و آذربایجان کرد و مورد توجه خواجه غیاث الدین محمد فضل‌الله وزیر قرار گرفت و ساکن همدان شد. سپس به بغداد و از آنجا به مکه و مدینه رفت و بعد از آن به خراسان بازگشت. سرانجام در جوین درگذشت و همان‌جا دفن شد. از آثارش: کتاب "نگارستان" است که آن را به تقلید از "گلستان" سعدی در عهد سلطان ابوسعید مغول و به نام وزیرش غیاث‌الدین محمد ، نگارش کرد. در "ریحانهٔ الادب" آمده است که کتاب به نام سلطان ابوسعید نوشته شده اما صاحب "تاریخ ادبیات ایران" نویسندهٔ آن را سعدالدین یوسف حموئی دانسته است. این کتاب در ماوراءالنهر شهرتی عظیم یافت زیرا زمانی که الغ بیگ گورکان به بحرآباد رفت و مشایخ آنجا این کتاب را به او پیشکش کردند و سلطان به نویسندگان دستور داد تا کتاب را به خوب‌‌ترین خط بنگاریند. معین‌الدین علاوه بر قطعات و ادبیات فراوانی که در "نگارستان" آورده ، قصاید و غزل‌‌های مستقلی نیز سروده است. تقی‌الدین کاشی از مجموع اشعارش هزار بیت غزل و قسمتی از قصاید را یافته و بخشی از آنها را در "خلاصهٔ الاشعار" نقل کرده است. "احسن‌القصص" شرح سورهٔ یوسف و قصهٔ یوسف و زلیخا ، اثر دیگر اوست.

منبع : مطالب ارسالی