دیروز نخود و لوبیا، امروز باتری های مینیاتوری در کمین کودکان

مراقبت از کودکان نوپا، یکی از مهم ترین وظایف والدین است. یک کودک نوپا، هر لحظه نیاز به مراقبت و مواظبت دارد و والدین که شاهد کنجکاوی، تلاش و کوشش او برای کشف دنیای اطرافش هستند، باید سعی کنند محیط امن و آرامی را برای او فراهم کنند تا خطری او را تهدید نکند. خطرات از اوان کودکی همواره با هر کودکی همراه است؛ از جمله دست زدن به وسایل برقی، سقوط از بلندی و... خطر بلع اشیاء از زمانی که یک کودک، چهاردست و پا می کند تا سن ٤ سالگی که به خاطر کنجکاوی و مزه کردن هر چیزی آن را به دهان می برد، در کمین کودکان است. کودکان در این سنین به بازی با انواع اسباب بازی ها و اشیای کوچک و بزرگ علاقه وافری دارند و می خواهند هر چیزی را تجربه کنند. بنابراین والدین باید اشیای خطرناک را از دسترس آن ها دور نگه دارند.
خطرات زیادی سلامت کودکان را تهدید می کند و جدیدترین این خطرات هم، باتری های مینیاتوری انواع اسباب بازی هاست که اغلب والدین نسبت به آن بی اطلاعند. آمار حاکی از افزایش مراجعه والدین به بیمارستان ها به خصوص بیمارستان امام رضا در این باره است، به طوری که رئیس بخش گوش، حلق و بینی بیمارستان امام رضا نسبت به بلع باتری های ساعتی موجود در اسباب بازی های کودکان یک تا ٤ ساله هشدار می دهد. دکتر محمدرضا شریفیان در گفت وگو با خبرنگار ما می گوید: اخیرا شاهد مراجعه روزافزون خانواده هایی هستیم که مشکل فرزندان آن ها ورود اجسام خارجی در بینی، گلو و گوش است که در مواردی به اورژانس کشیده می شود و جان آن ها را به خطر می اندازد. اما نکته بسیار نگران کننده ای که اخیرا با آن بسیار مواجه بوده ایم، بلع اجسامی است که خاصیت قلیایی دارند و بسیار سمی و مخرب هستند یعنی باتری های ساعت موجود در اسباب بازی ها که هم اکنون تبدیل به معضلی برای ما شده است. بسیاری از اسباب بازی های موجود در بازار با باتری های ساعت کار می کنند و خانواده هایی که فرزندان آن ها یک تا ٤ ساله هستند باید بیش از دیگران مراقب بلع این باتری ها توسط فرزندانشان باشند.
خاصیت این باتری ها این است که به محض این که در محیط مرطوبی قرار بگیرند، نشت می کنند و خاصیت مواد قلیایی موجود در آن ها به مراتب بیش از اسید است.وی می افزاید: سوزانندگی این ماده، صدمه شدیدی به نسج ها می زند که در مواردی غیرقابل باور است و حتی در مواردی نشت ماده باعث خوردگی و تخریب استخوان جمجمه و ابتلا به مننژیت شده است. در مواردی مشاهده شده که ورود باتری به داخل گوش در درازمدت باعث تخریب وسیع پرده گوش و صدمه به گوش میانی شده است.در حلق نیز ورود این باتری باعث پارگی مری، عفونت شدید و عوارض بسیار خطرناکی می شود. طبق آمارهای موجود در بخش آموزشی بیمارستان امام رضا(ع)، تقریبا هفته ای یک تا ٣ مورد، ورود اجسام خارجی به حفره بینی، گوش و یا حلق کودکان داشته ایم و طی ٢ ماه آخر تابستان ٢٢ مورد ورود شیء خارجی داشته ایم که اکثر آن ها باتری های ساعت بوده است.وی توصیه می کند که با توجه به این مسئله که کودکان یک تا ٤ ساله بیش از سایر کودکان در خطر بلع این باتری ها قرار دارند، خانواده ها مطلقا نباید اجازه دهند بچه ها با این باتری ها بازی کنند و آن ها را از دسترس کودکان دور نگه دارند و هم چنین در انتخاب اسباب بازی ها دقت بیشتری داشته باشند و به محفظه باتری دقت کنند تا امنیت کافی داشته باشد و در دسترس نباشد.
سایر اجسام خارجی بسیار خطرناک که سلامت کودکان را تهدید می کند اجسام تیز و حبوب است زیرا اگر حبوب مثل نخود و لوبیا در محیط مرطوبی مانند حفرات گوش و بینی قرار بگیرد، بزرگتر می شود و مشکلات عدیده ای برای خارج کردن آن ها داریم. اما مشکل عمده ورود اجسامی مانند باتری های سمی است که وقتی در مسیر تنفسی و یا حلق بچه ها گیر کند، خطر مرگ را به همراه دارد.به گفته این متخصص گوش و حلق و بینی، کودکان یک تا ٤ ساله بیش از سایر کودکان در معرض خطر بلع اشیاء خارجی هستند. توصیه ما به خانواده ها این است که به وضعیت تنفسی کودک خود توجه داشته باشند زیرا وقتی کودک از یک بینی تنفس کند، ترشحات چرکی و بدبو داشته باشد و دچار تب شود، به احتمال بسیار زیاد دچار انسداد مجاری تنفسی ناشی از ورود اجسام خارجی به حفره بینی شده است. اگر این جسم خارجی، دانه نباتی مانند نخود، لوبیا و غیره باشد به علت قرار گرفتن در ناحیه مربوط، دانه بزرگ می شود و بدن به آن واکنش نشان می دهد.
این کودکان معمولا دچار تب می شوند و با مصرف آنتی بیوتیک، تب آن ها رفع نمی شود و باید به سرعت توسط متخصص گوش و حلق و بینی معاینه شوند. دانه هایی مانند تسبیح، مروارید و یا غیره فقط انسداد بینی را به دنبال دارد و به عبارت دیگر ترشحات چرکی یک طرفه بینی در کودک یک تا ٤ ساله حاکی از ورود جسم خارجی به بینی کودک است مگر این که متخصص گوش و حلق و بینی تشخیص دیگری بدهد. دکتر شریفیان ادامه می دهد وجود جسم خارجی در گوش، کودک را دچار گوش درد می کند و در مواردی ممکن است شیء خارجی در گوش قابل مشاهده باشد.
توصیه اکید به خانواده ها در این رابطه این است که در صورت دیدن جسم خارجی در گوش کودک، به ویژه اگر سطح صاف داشته باشد مانند دانه تسبیح یا مروارید به هیچ عنوان سعی در بیرون آوردن آن نکنند زیرا تلاش بزرگ ترها برای بیرون آوردن آن باعث می شود شیء به عمق گوش فرو برود و مشکلات بیشتری برای کودک به وجود آورد. ما حتی به پزشکان عمومی و یا دانشجویان توصیه می کنیم که اگر ماهر نیستند و یا امکانات کافی ندارند، مطلقا به جسم وارد شده در گوش دست نزنند و کودک را به متخصص ارجاع دهند. به گفته دکتر شریفیان همچنین خطرناک ترین اجسام خارجی که جان کودک را تهدید می کند، اجسامی است که وارد مجاری تنفسی کودک می شود. گاهی اوقات کودک از سر کنجکاوی شیء را می بلعد که با سرفه وارد مجاری تنفسی می شود. در این صورت کودک دچار سرفه شدید و کبودی و خفگی می شود.
در چنین مواردی یا جسم خارجی جابه جا می شود و یا هم چنان در محل باقی می ماند.درباره نوزادان می توان در چنین مواردی آن ها را وارونه کرد تا جسم خارجی بیرون بیاید و در صورت ادامه سرفه شدید و احساس خفگی باید فورا کودک را به اورژانس رساند. در بعضی موارد هم کودک پس از چند سرفه و برطرف شدن حالت کبودی، خیال والدین را راحت می کند. در صورتی که والدین باید هوشیار باشند و بدانند که ممکن است که جسم خارجی از تنگی مجرای حنجره عبور کند و در ریه راست یا چپ و یا نای باقی بماند. در مواردی کودک بیمار چندین ماه تحت درمان آنتی بیوتیک و داروهای ضد سل به علت عفونت شدید قرار می گیرد اما پس از ماه ها متخصص گوش و حلق و بینی متوجه می شود که فرضا یک تخمه وارد ریه کودک شده است. اگر سرفه بدون دلیل، تنگی نفس، تب، خس خس سینه در کودک پس از مراجعه به متخصص اطفال درمان نشود، بیمار مشکوک به ورود جسم خارجی به مجاری تنفسی است. وجود اجسام خارجی موجود در مجاری تنفسی بسیار بسیار خطرناک است و مشکلات بسیاری برای کودک به وجود می آورد. ٩٩ درصد کودکانی که دچار این مشکل می شوند با عمل جراحی آندوسکوپی درمان می شوند.کمتر از یک درصد اجسام مانند دانه تسبیح و غیره با عمل جراحی باز از قفسه سینه کودکان خارج می شوند.
وی درباره عده ای که تحت عنوان «بندبازکن» فعالیت می کنند گفت: عده زیادی از این افراد شیاد و تردست هستند و مردم هرگز نباید به این افراد برای حل مشکل خود مراجعه کنند. زیرا در بسیاری موارد، این افراد با فوت کردن در بینی کودک، به او آسیب می رسانند و باعث می شوند عمق جسم خارجی در بدن بیشتر و در مواردی منجر به آبسه و عفونت شود و در نهایت ممکن است کودک تحت عمل قرار بگیرد. البته ممکن است با فوت کردن ساده، جسم خارجی وارد شده به بینی بیرون بیاید اما ما توصیه می کنیم شیء خارجی را به داخل بدن کودک هدایت نکنیم بلکه باید آن را بیرون بیاوریم.

منبع : روزنامه خراسان