آیا فرانسه می تواند ناتو و اتحادیه اروپا را به هم نزدیک کند؟

نیکولای سارکوزی در اوت ۲۰۰۷ اعلام کرد که می خواهد کشورش بار دیگر به نیروهای نظامی ناتو بپیوندد. رییس جمهور فرانسه معتقد است که اگر قرار باشد در سیاست امنیتی- دفاعی اروپا (ESDP) پیشرفت قابل توجهی حاصل شود، لازم است که فرانسه عضو دائم نیروهای متفق شود.
● دشواریهای پیوستن دوباره به نیروهای ناتو
در حال حاضر، ارتش فرانسه از تصویب و تایید برنامۀ سارکوزی در ارتباط با ناتو خودداری کرده است. هیچ کدام از ژنرالها و نیروهای مسلح این کشور از برنامه پیوستن به متفقین استقبال نکردهاند، زیرا که این مشارکت ممکن است آنها را مجبور به جواب دادن درباره نحوه و پیشرفتِ اصلاح نیروهای مسلح کند.
پیوستن به ناتو ممکن است زیان قابل توجهی به استقلال سیاستهای امنیتی و دفاعی ملی فرانسه وارد کند. رئیس جمهور هیچ پشتیبانی برای سیاست ناتوی خود نداشته و به محض اعلام تاریخ پیوستن کامل فرانسه به ناتو، فشارها بر وی افزایش می یابد.
برای اینکه در ناتو مناسبات فرانسه با آلمان و انگلستان برابر نشان داده شود، رئیس جمهور فرانسه مجبور است تعداد کارکنان خود را در ناتو تا ده برابر (یعنی از ۱۲۰ نفر در حال حاضر به ۱۲۰۰ نفر) افزایش دهد. وی، برای این افزایش، منابع مالی و نیروی انسانی لازم را در دسترس ندارد. پیوستن دوباره فرانسه به پیمان فقط می تواند با مرحله بندی به انجام می رسد.
در نهایت، یک فرانسه بازگشته به ناتو می تواند اهمیت نسبی آلمان و انگلستان را در این نیروها کاهش دهد. این دو همسایه، در کناره گیری فرانسه از این ساختار نظامی منافع بیشتری کسب می کنند.
● ریاست فروتنانه براتحادیة اروپا؟!
تقویت قابلیتهای اجرایی اتحادیه اروپا، مدتها از اهدافِ سیاستهای فرانسه بوده است. ولی به دو علت این کشور نتوانسته پیشرفت قابل توجهی در این زمینه داشته باشد. اولین علت به این موضوع بازمی گردد که در واشنگتن و اتحادیه اروپا همواره واهمه وجود داشته است که پاریس به دنبال علم نمودن سیاست امنیتی - دفاعی اروپایی (European Security and Defense Policy - ESDP) علیه نیروهای آتلانتیک شمالی است. دلیل دیگر اینکه پاریس ثابت کرده است که در توجیه متحدان خود به لزوم ایجاد ظرفیت نظامی برای اتحادیه اروپا ناتوان بوده، قابلیتی است که در حال حاضر ناتو از آن برخوردار است.
از سال حاضر، برای تدارک ماموریتهای نظامی، اتحادیه اروپا باید به سران دولتهای عضو یا به قابلیتهای برنامه ریزی و فرماندهی ناتو متوسل شود.
برای اداره کردن عملیات ESDP، اتحادیه اروپا مجبور است قابلیتهای ملی خود را در سطوح نظامی و کشوری فعال کند، زیرا بدون این کار در نتیجه مداخله در بحرانهای امنیتی حاد عملاً غیر ممکن خواهد بود.
● تقویت ESDP، ارتباط ناتو با اتحادیه اروپا
این موضوع باعث می شود که اتحادیه اروپا و ناتو در ارتباط نزدیکی با یکدیگر قرار بگیرند. هیچ یک از متحدان نیز به این وضع اعتراض نخواهند کرد. برعکس، این وضع واشنگتن و لندن را قانع می کند که ادعای سارکوزی مبنی بر نگرش فرانسه به ناتو و اتحادیه اروپا نه به عنوان رقیب بلکه به عنوان سازمانهای امنیتی مکمل، صادقانه است.
در آخر، ارتباط این دو سازمان راهی برای ایالات متحده ( و همچنین ترکیه ) باز می کند تا در برنامه ریزی های عملیات نظامی اتحادیه اروپا مشارکت داشته باشند.
● بدون بازنده
رئیس جمهور فرانسه می تواند از اعتباری که در دوره ریاست بر اتحادیه اروپا به دست می آورد برای عرضه پیشنهاد جهت ارتباط ناتو واتحادیه اروپا استفاده کند و در نهایت موقعیت خود را در خانه و در دنیا تقویت کند.
این حرکت می تواند منتقدان سارکوزی را به دو علت در خانه آرام کند: ابتدا اگر ظرفیتهای لازم برای برنامه ریزی و اداره نظامی - کشوری اتحادیه اروپا ایجاد شود، از پاریس برای بررسی چگونگی گسترش قابلیتهای ناتو دعوت خواهد شد.
استدلال دومی که رئیس جمهور می تواند از آن برای آرام کردن منتقدان سیاسی داخلی خود استفاده نماید، این است که نشان دهد موفقیت این گزینه، مستلزم بازگشت کامل فرانسه به ساختار ناتو نخواهد بود.

مترجم : سیدحسام هوریابند

منبع : دیپلماسی ایرانی