امام‌زاده سلطان محمد عابد ، کاخک ، گناباد

این آرامگاه در شهر كاخك، در 24 كیلومتری جنوب گناباد واقع است. سلطان محمد عابد را برادر حضرت امام رضا (ع) می‌دانند؛ ولی چنان‌كه از قراین برمی‌آید، وی محمد بن جعفر الصادق (ع) عموی بزرگوار امام رضا (ع) است كه به «محمد العابد» شهرت داشته است.
بنا به روایتی،‌ این بنا توسط امیرعبداللّه توتی در اواخر دوره‌ سلجوقی بر روی یك سكو ساخته شده است، و در دوره‌های تیموری و صفوی مورد تعمیر قرار گرفته است. بر سردرِ ایوان شمالی، كتیبه‌ای با كاشی معرق و به خط علیرضا عباسی جای دارد كه نام شاه اسماعیل صفوی را در بر دارد. تاریخ كتیبه : «سنه ثمانین و تسعمائه (980)» است. این بنا در زلزله شهریور 1347 هـ.ش صدمه دید و بعدها بازسازی شد.
بنای این مقبره عبارت است از : یك تالار مربع به ضلع 8/5 متر با درگاهی در وسط هر ضلع، دو تالار مستطیل در شرق و غرب تالار به طول 24 و عرض 27/25 متر؛ یك ایوان در وسط جبهه‌ شمالی و دو ایوانچه در طرفین؛ و یك فضای بدون سقف در جلوی ایوان، و دو ایوانچه مذكور. پلكان در غرب ایوان شمالی واقع است. فرم كلی مقبره از خارج مكعب مستطیل به نظر می‌رسد كه ارتفاع آن از ازاره پایین در حدود 6 متر است. بالای این مكعب، با زدن گوشواره‌ها و طاق‌نماها به كثیرالاضلاع تبدیل شده و گنبد بر آن قرار گرفته است.
مصالح عمده بنا را آجر و گچ و ساروج تشكیل می‌دهد و در تعمیرات اخیر، سیمان نیز به كار رفته است. تالارهای مستطیل طرفین تالار مربع، فعلاً با گچ سفید اندود شده‌اند.
در وسط تالار مربع، زیر ضریح سلطان محمد عابد، صندوق زیبای قبر قرار دارد كه از پایین به بالا، با یك ازاره و یك سطح مشبك و یك كتیبه مزین گردیده است.
دكتر عباس زمانی، با ذكر دلایلی از جمله شباهت نقشه بنا با بناهای قبل از اسلام مانند كاخ بیشابور و تالار مربع جنوبی مسجد جامع اصفهان و ... معماری بنا را الهام‌یافته از معماری بناهای پیش از اسلام و اوایل دوره‌ اسلامی می‌داند.