ریحان؛ رایحه خوش طبیعت

ریحان یکی از عناصر اصلی غذاهای سنتی ایرانی یعنی کباب و آبگوشت است. همین امر نشان از اهمیت این گیاه از گذشته های دور در فرهنگ ایرانی دارد؛ یک سبزی معطر که علاوه بر طعم خوب، خاصیت زیادی هم دارد.
ریحان خود به معنی «گل و سبزه» و معادل فارسی آن اسپرغم است که در شعرهای فارسی نیز بسیار استفاده شده است. این گیاه بوته ای یکساله است با طول حدود ۲۰ تا ۴۵ سانتیمتر که با ساقه ای به رنگ سبز دارای برگ های منظم و بیضی شکل است. این گیاه به رنگ سفید یا صورتی در ماه های مرداد یا شهریور به شکل خوشه در انتهای ساقه ظاهر می شود و پس از چند روز از همین گل ها تخم ریحان حاصل می شود. دو نوع ریحان وجود دارد که یک نوع آن برگ های سبز و نازک و نوع دیگر برگ های بنفش رنگ دارد.
این گیاه بومی هند است و تمام بخش های آن مثل برگ، گل و حتی ساقه آن بسیار معطر و خوشبو است. از این رو، در تمام دنیا به عنوان یک طعم دهنده و عطردهنده به غذا مورد توجه است.در مصر زنان گل های ریحان را در استراحتگاه افراد مورد علاقه شان می ریزند ولی در مالزی ریحان را در محل دفن مرده ها می کارند. در مولداوی رسمی وجود دارد که هنوز هم پابرجاست و آن این است که یک زن با پذیرش دسته ای ریحان به مرد جواب مثبت می دهد.
در گذشته های خیلی دور، پزشکان به سختی اثر درمانی ریحان را قبول می کردند و بیشتر آنها عقیده داشتند که ریحان گیاهی سمی و خطرناک است. آنها بعدا دریافتند ریحان گیاهی معطر و بادشکن است و آرامش دهنده اعصاب و برای درمان سردردهای عصبی بسیار موثر است.
اگر ۲۰ تا ۵۰ گرم ساقه ریحان که دارای برگ و گل است را در یک لیتر آب جوش بریزید و ۱۲ دقیقه دم کنید و سپس آن را صاف و شیرین نمایید و پس از هر غذا یک فنجان بنوشید غم و اندوه و افسردگی را برطرف می کند.
این گیاه نشاط آور است و اگر ۵۰ گرم دم کرده ریحان شیرین را پس از هر غذا صرف کنید سردردهای یک طرفه «میگرن» و سردردهای عصبی را برطرف می کند حتی استنشاق بوی ریحان دم کرده سردردهای ناشی از سفر را برطرف می کند، یا اگر این دم کرده را با عسل شیرین شده بخورید برای برطرف کردن گلودرد و آنژین نیز موثر است. برای درمان آسم می توان جوشانده غلیظی از ریحان تهیه کرد و روزی چند مرتبه دهان را با آن شست شو داد.
جوشانده سرد آن نیز تب بر است پس در بیماری های تورمی گلو و سرماخوردگی حتما از ریحان استفاده کنید. دانه ریحان به علت داشتن لعاب فراوان نرم کننده است و در رفع ورم کلیه مفید است. افرادی که دستگاه گوارش حساس دارند یا دچار دل پیچه می شوند با غذا ریحان مصرف کنند. ریحان میکروب اسهال و وبا را می کشد و بوی آن پشه و مگس را فراری می دهد، همچنین برای افزایش مقاومت و استحکام بدن در برابر بیماری ها که نتیجه کمبود ویتامین های C و A هستند نقش عمده ای دارد. مصرف مداوم ریحان می تواند باعث بهبود چین و چروک های دست و صورت شود.

منبع : روزنامه کارگزاران