آرمانخواهی؛ رمزحیات جنبش دانشجویی

از ۱۶ آذر ۱۳۳۲ که جنبش دانشجویی سه شهید را در راه اعتلای اهداف ضد استعماری خود فدا نمود، هر ساله مراسم گرامیداشت این روز برگزار شده تا ضمن یاددآوری آن روز بزرگ، رسالت تاریخی دانشجو در مبارزه با استعمار و ظلم ستیزی و همچنین حضور در صحنه سیاسی کشورگوشزد شود.
با انقلاب اسلامی وایجاد حکومت اسلامی کارکردهای مختلف جنبش دانشجویی نیز رویکردی جدی تر یافت و در دوران دفاع مقدس نیزرنگ و بوی ارزشی از نوع ایثار، خداخواهی و شهادت طلبی به خود گرفت، آنچنانکه باعث شد فضای دانشگاه ها به معنویت آغشته شده و روحیه علمی با روحیه ارزشمداری ازنوع پیشگفته عجین شود. در واقع دوران انقلاب و دفاع مقدس را می توان نقطه عطف جنبش دانشجویی مسلمان برای بازتعریف اهداف، مسئولیتها وآرمانهای جنبش دانشجویی دانست.
اگر تشکل های دانشجویی را دارای کارکردهای مختلف سیاسی، فرهنگی، علمی و اجتماعی بدانیم، آنگاه توقع می رود تا این طیف با بهره گیری از پتانسیل علمی ومعنوی خود و با استفاده ازرفتار، سخنان، موضع گیریها، نوشته ها و مقالات خود نقشهای مهمی را درتاثیر بر رویکرد توسعه ای کشور بگذارند.
حال اینکه آیا این پتانسیل عظیم علمی- معنوی توانست راه خود را پس از دفاع مقدس و در دوران بازسازی کشور باز کرده و به ایفای نقش اساسی خود در دانشگاه ها بپردازد، سؤالی است که می بایست دست اندرکاران و مسئولین تشکل های دانشجویی به آن پاسخ گویند.
اینکه چرا در دوران به اصطلاح سازندگی، کـه رویکرد سیاسی و اجرایی کشور از آرمانها و ارزشهای تعریف شده انقلابی فاصله گرفت و گفتمان و مدلهای توسعه غربی به سرعت و بی محابا جایگزین گفتمان انقلابی در تصمیم گیریها و اجرای اداره امور کشور شد و موجب تبعات مختلف سیاسی، اقتصادی نظیر شکاف طبقاتی، فقر وتبعیض و فساد گردید، وجنبش دانشجویی نتوانست به سان نیروی علمی و پرسشگر جامعه بطور ملموسی تأثیر گذار باشد، سوالی است که احتیاج به تأمل و بازنگری جدی دارد.
البته نقش جنبش هایی چون بسیج دانشجویی در برخی دانشگاه ها را در حرکتهای آرمانخواهانه وارزشمدار سالهای پس از دفاع مقدس نمی توان انکار کرد، بویژه در صحنه هایی چون اجتماعات و بیانیه های مختلف برای دفاع از اهداف و نظریه های انقلابی- اسلامی دانشجویان؛ اما به واقع باید گفت عملکرد اکثر تشکل های دانشجویی به خصوص در دوران موسوم به "اصلاحات" تا حد پیاده نظام احزاب تندروی سیاسی تنزل یافت.
یکی از بدیهی ترین آفاتی که این نوع وابستگی های حزبی برای جنبش های دانشجویی ایجاد می کند، آنست که ممکن است پس از مدت زمان مشخصی، تاریخ مصرف آنها برای احزاب مربوطه تمام تلقی شده و مورد بی مهری آنها واقع شوند. سخنان سعید حجاریان درخصوص "عدم کارآیی جنبش دانشجویی" یا تعبیر اخیر یک روزنامه نگار روزنامه های زنجیره ای در مورد "مردن جنبش دانشجویی"، نمونه ای است از عاقبت حزب گرایی و سیاسی کاری تشکل های دانشجویی.
لذا به نظر می رسد تا زمانیکه جنبش دانشجویی تحت تاثیر تشعشعات سیاسی احزاب قرار داشته و توانایی خود را مصروف به چانه زنی برای دریافت سهم سیاسی برخی سیاستمداران نماید، کارکرد واقعی سیاسی خود در سایه سار آزاداندیشی و آرمانخواهی را به دست نخواهد آورد.
بنابراین جنبش دانشجویی کشور برای بقای حیات و پیشرفت خود و نیفتادن در دام احزاب و گروهها می تواند با تکیه بر "مبانی بلند انقلابی و اسلامی"، با نصب العین قرار دادن سفارشهای بنیانگذارجمهوری اسلامی و منویات مقام معظم رهبری، ضمن ارتقای کارکرد سیاسی خود در قالب "آرمانخواهی اسلامی"، به رشد همه جانبه سایر کارکردهای خود نظیر کارکردهای آموزشی، پژوهشی، فرهنگی، اجتماعی و علمی نیز دست یابد.
به عنوان نمونه جنبش دانشجویی می تواند گفتمان "عدالت طلبی" را به سان یک حرکت آرمانخواهانه در سطح فعالیتهای دانشجویی در قالب همایش ها، تجمعات، مقالات و... زنده کرده و در این راستا چالشها و راهکارهای دستیابی به "عدالت اسلامی" را فراروی افکار عمومی و همچنین تصمیم سازان و تصمیم گیران حقوقی و اجرایی قوای سه گانه کشور قرار دهد.
البته باید توجه داشت روحیه آرمانخواهی اسلامی تنها در گرو داشتن روحیه معنوی و ایمانی قابل دستیابی است وجنبش دانشجویی برای رسیدن به این مهم می بایست در وهله اول پایه های اعتقادی و ایمانی خود را محکم نموده تا در مسیر پرپیچ و خم فعالیت سیاسی گرفتار کجراهه های گمراه کننده نشود.
در این راستا فرمایش رهبر فرزانه انقلاب می تواند بهترین چراغ روشنگر این راه باشد که فرمودند: "بحمدالله دانشگاههای ما از استاد مؤمن، از دانشجوی مؤمن و از مدیران مؤمن سرشار است؛ ... البته به شما دانشجوها می گویم سنگربان این سنگر [دانشگاهها] شمایید. مواظب باشید خاکریزهایتان سست نشود. دائم خاکریزها را ترمیم کنید. خاکریزها، خاکریزهای فرهنگی و فکری است، اینها را ترمیم کنید. خودسازی فکری و اخلاقی و انقلابی درونی دانشجویان یک فریضه است".

مصطفی بخشی

منبع : رجا نیوز