سه انتخابات جریان ساز در امریکا، اسراییل و ایران

امریکا، اسراییل وایران با سه انتخابات مهم روبرو هستند. انتخاب روسای جمهوری جدید ایران و امریکا و نیز نخست وزیر جدید اسراییل. این سه رویداد ظرف ماه های آینده می توانند چهره ای جدید از آرایش بازیگران سیاسی در خاورمیانه را ترسیم کنند.
رییس جمهور امریکا فردا، سه‌شنبه انتخاب می شود؛ نخست وزیر اسراییل در چند ماه آینده و رییس جمهوری ایران درانتهای بهار آینده. اهمیت این سه انتخابات بیش از آنکه در تاثیر گذاری آنها بر محیط داخلی ایران و امریکا و نیز اسراییل باشد، در تاثیر گذاری بر صف آرایی گرایشات سیاسی-امنیتی خاورمیانه است.
در امریکا، احتمال ضعیف تر تداوم سیاست های بوش با حداقل تغییرات در صورت پیروزی مک کین جمهوریخواه است، اما اگر در امریکا اوباما رییس جمهور شود و دمکرات ها علاوه بر قبضه کردن قدرت در کاخ سفید، فردا سه شنبه برتری ۵۱ به ۴۹ خود در سنا را بهبود بخشند و تقویت کنند، تصور جهانی این است که جهان با امریکایی روبرو خواهد شد که راهکارهای نظامی را کمتر از دوره ۸ ساله بوش در سیاست خارجی خود بکار خواهد گرفت و بیشتر به سمت دیپلماسی سیاسی-حقوقی و اقتصادی در برابر دوستان و دشمنانش حرکت خواهد کرد (و استثنای پیش گفته این راهبرد می تواند تمرکز نظامی بیشتر بر افغانستان و القاعده باشد) و به طور خاص در مورد ایران نیز، جنگ گزینه غیر محتمل تری در سیاست های امریکا خواهد شد. اکنون به نظر می رسد در امریکا گفتمان غالب، ضرورت تغییر در سیاست های نئومحافظه کارانه، بازگشت به مدیریت چالش های درونی جامعه امریکا، تعامل بیشتر با سایر قدرت ها برای اداره جهان و ترمز کشیدن بر جنگ طلبی های زنجیره ای است.
اما در اسراییل هیچ گفتمان غالبی وجود ندارد. نماد این تفرق توزیع ۱۲۰ کرسی پارلمان مانند گوشت قربانی بین دهها حزب کوچک و بزرگ است که امیدوارترین آنها امید ندارد که در انتخابات پارلمانی و زودهنگام پیش رو بیش از ۲۰ تا ۳۰ کرسی بدست آورد و این یعنی تشکیل دوباره کابینه ای که هم طرفداران مذاکره وصلح می‌توانند در آن باشند و هم طرفداران جنگ. نه شاس و لیکود افراطی می توانند بدون دیگران کابینه ای تشکیل دهند و نه کادیما و حزب کارگر. حتی اگر وصله پینه سیاسی صورت پذیرد و کابینه ای تشکیل شود، آنقدر ناهمگون خواهد بود که نه جنگ را رها خواهد کرد و نه مذاکره را و این یعنی ادامه وضع موجود و به روزمرگی افتادن در مذاکره و جنگ توامان. اسراییل فقط با یک کابینه نیرومند، انتخابی استراتژیک خواهد داشت و استخراج چنین کابینه ای از کنست جدید اسراییل بعید خواهد بود.
اما انتخاب سوم، انتخاب ایرانی ها در انتخابات ریاست جمهوری خرداد ماه آینده است. اگر چه اختیارات رییس‌جمهور در ایران به گونه ای نیست که در سطح high politics از جمله تعیین سیاست های ایران در قبال امریکا و معادلاتی نظیر صلح خاورمیانه تنها تصمیم گیرنده یا تصمیم گیرنده نهایی باشد، اما با تفاوت نگرشی که دو جریان اصلی کشور در دوران حضور در نهاد ریاست جمهوری و به عنوان نماد نگاه های متفاوت به تعامل با جهان خارج از خود نشان داده اند، اینکه رییس جمهور جدید ایران چه کسی و از کدام یک از این دو جریان باشد هم مسیرتحولات داخلی ایران را حداقل برای چهار سال دیگر مشخص خواهد کرد و هم می تواند نوع نگاه ایران به معادلات منطقه ای و نوع نگاه جهان به ایران را دچار تغییرکند.
اما نکته مهم نه سرنوشت مجرد و جداگانه هر یک از این انتخابات، بلکه ترکیب و هم پوشانی زمانی انتخاب ها به‌ویژه در ایران و امریکا است. با فرض اینکه پیش از حل و فصل چالش های ایران و امریکا باید در کوتاه مدت این چالش ها را کنترل ومدیریت کرد، فرایند کنترل و مدیریت چالش های ایران و امریکا نیازمند وجود اراده های همزمان در دو کشور برای کنترل ومدیریت این چالش ها است و این امر تا حدود زیادی به نتایج انتخابات ریاست جمهوری در هر دو کشور بستگی دارد.

نویسنده : مراد ویسی

منبع : دیپلماسی ایرانی