مردم استان مرکزی در آیینه آداب و سنن ماه مبارک رمضان

یكی از رسوم متداول دراستان سنت "پیشواز" است كه مردم با روزه گرفتن‌در ماههای رجب و شعبان به استقبال رمضان می‌روند. پیش ازاین آیین ویژه‌ای به نام "كلوخ‌اندازان" در بین خانواده‌های بخشهایی از استان مركزی مرسوم بود كه معمولا در آخرین روز ماه شعبان انجام می‌شد. دراین آیین، بزرگ هر فامیل اغلب به عنوان عصرانه آش رشته تدارك می‌دید و سایر اقوام و با جمع كردن خویشان دورهم، به‌میمنت ومباركی‌آمدن ماه میهمانی خدا جشن كوچكی را برگزار می‌كردند. سنت دیرینه "اهو اهو" یكی دیگر ازآداب متداول دراین منطقه‌است كه شامگاه چهاردهم ماه رمضان شب تولد امام حسن(ع) در روستای خورهه از توابع شهرستان محلات برگزار می‌شود. براساس این سنت قدیمی با تاریك شدن هوا نوجوانان و كودكان در دسته‌های مجرا به‌در خانه‌ها می‌روند و یكی از اعضای گروه كه‌از همه بزرگتراست با صدای بلند اشعاری را می‌خواند و دیگران با صدای بلند "اهواهو" می‌كنند. این گروهها معمولا به در منازلی می‌روند كه دارای فرزند خردسال پسر باشند و وقتی كه اشعار خوانده شد ، معمولا پسر كوچك خانواده مقداری آجیل و تنقلات برای اعضای گروه می‌آورد و اگر پسر خانواده با تاخیر اقدام به آوردن تنقلات كند این گروه اشعارشان را كه حالتی فولكور دارند تكرار می‌كنند. از دیرباز طبخ انواع شیرینی‌های خانگی نظیر "زولبیا و گوش فیل" و "فتیر" توسط زنان كدبانو استان مرسوم بوده و این خوراكی‌ها به عنوان بخشی از طعام زینت بخش سفره‌های افطاری روزه‌داران این منطقه است. یكی دیگر از آداب و رسوم رایج در استان بردن "شب افطاری" برای نوعروس عقد كرده است كه در یكی از روزهای ماه رمضان، خانواده داماد از خانواده عروس می‌خواهند كه برای افطار چیزی آماده نكنند و آنان با مهیا كردن طبقی از غذا، شیرینی، زولبیا و یك هدیه مخصوص به منزل عروس می‌روند. شركت در لیالی قدر ، برتن كردن جامه سیاه در این ایام و شب زنده داری و عبادت در مساجد، تكایا، منازل ونصب پرچم‌های عزا برسردراماكن از دیگر آداب حسنه ماه مبارك رمضان دراستان مركزی است. جلسات ختم قرآن مجید در ایام پر بركت و معنوی رمضان كه با حضور اقشار مختلف مردم در مساجد و مجالس خانگی تشكیل می‌شود از دیگر آدابی است كه طی مراسم سحرخوانی، طول روز و پس از افطار جریان دارد. افطاری دادن به دوستان ، خویشان و آشنایان از دیگر امور پسندیده‌و متداول در سطح استان است و دراین "شب نشینیها" ضمن پذیرایی با چای و میوه و سایر سایر تنقلات مطالبی در مورد آداب و فضایل و بركات مختلف این ماه روحانی و مسایل دینی مطرح می‌شود. "بیداركردن" همسایگان ، دوستان و خویشان به هنگام سحریكی دیگراز سنت‌های رایج درمیان مردم اراك و دیگر شهرهای استان است. كمك به مستمندان در ماه مبارك رمضان نیز نسبت به دیگر ایام سال فزونی یافته و افراد خیربه صورت وجه نقد، جنسی و یا بردن طعام به دستگیری افراد بی‌بضاعت می‌شتابند. معمولا بر سر سفره رمضان هر شهروند استان یكی از طعامها شامل آش رشته، شله زرد، رنگینك، مسقطی، شیربرنج، خرمافتیر و نان كنجد زده یافت می‌شود. آیین "الم ترانی" از جمله مراسم سنتی و مذهبی كهنی است كه در ماه مبارك رمضان در شهرستان "ساوه" برگزار می‌شود. این مراسم در شب‌های پایانی ماه مبارك رمضان بویژه آخرین چهارشنبه این ماه بعد از اقامه نماز مغرب و عشاء توسط عده‌ای ازجوانان و نوجوانان ساوجی برگزار می‌شود. شركت‌كنندگان دراین آیین كه تعدادشان به حدود ‪ ۱۰‬نفر می‌رسد بااجتماع در مقابل خانه‌های خویشان و همسایگان به اجرای این برنامه می‌پردازنند. آنان هم صدا با هم اشعاری سرمی‌دهند و درادامه نام یكی ازفرزندان خانه‌ای كه درمقابل آن اجتماع كرده‌اند را به نیكی ندا می‌دهند. جوانان و نوجوانان شركت‌كننده درمراسم"الم ترانی" آنگاه با ذكراین گفته كه"یاثواب ، یاجواب "برای گرفتن انعام ازصاحب خانه به انتظار می‌ایستند. دراین مرحله از برنامه " الم‌ترانی" صاحب خانه با خوشرویی و گشاده‌دستی و تقدیم شیرینی و تنقلات و احیانا وجه نقد از جوانان ونوجوانان شركت‌كننده در مراسم به گرمی پذیرایی می‌كند. در بسیاری از مناطق استان از جمله شازند هنوزهم در برخی مناطق سنت اذان گویی بر بام رواج دارد و كسانی كه دارای صدایی خوش هستند با قرائت اذان و مناجات حال و هوایی روحانی را برای روزه‌داران ایجاد می‌كنند. در مناطق روستایی استان رسم بر این است كه روحانی اعزامی هر شامگاه بر سفره افطار یكی از اهالی میهمان می‌شود و روز عید سعید فطر اكثر بزرگان روستا با حاضر شدن در مقابل محل استقرار مبلغ ، او را با سلام و صلوات تا مسجد ده مشایعت می‌كنند. روز عید فطر شهروندان مسلمان استان مركزی كه یك ماه را در ضیافت الهی شركت كرده‌اند مهیای نماز عید شده و با پخش شكلات وشیرینی و روبوسی این عید بزرگ را به همدیگر تبریك می‌گویند.

منبع : خبرگزاری جمهوری اسلامی