ایران و صدور تسلیحات به اعراب

نه فروش تسلیحات مدرن از سوی آمریكا به كشورهای عرب منطقه امر بی‌سابقه‌ای است و نه حجم معامله اخیر كه بالغ بر ۲۰ میلیارد دلا‌ر می‌شود چندان رقم شگفت‌انگیزی است. فی‌الواقع بعد از پایان جنگ جهانی دوم تا به امروز هیچ منطقه‌ای از جهان را نمی‌توان یافت كه از نظر مخارج نظامی و خرید تسلیحات مدرن و پیشرفته به پای خاورمیانه برسد.
سخنی به گزاف نرفته اگر ادعا شود كه حدود نیمی از درآمدهای نفتی كشورهای خاورمیانه (من‌جمله ایران) ظرف نیم قرن گذشته صرف مصارف نظامی و خرید تسلیحات شده است. كشورهای غربی در گذشته و امروز متاسفانه نقش بسزایی در این مسابقه تسلیحاتی حزن‌انگیز و تباه‌كننده امكانات و بودجه‌هایی كه می‌باید صرف امور زیربنایی، آموزش و پرورش، بهداشت و مبارزه با فقر شود تا خرید جنگ‌افزار و مسلح كردن روزافزون كشورها، داشته‌اند. هنوز خبر فروش ۲۰ میلیارد تجهیزات نظامی به كشورهای عرب منطقه در صدر اخبار بود كه اعلا‌م شد فرانسه نیز ۳۰۰ میلیون دلا‌ر به كشور لیبی تجهیزات نظامی فروخته (یا قرار است بفروشد.) همواره هم اعلا‌م می‌شود كه این تسلیحات <دفاعی> بوده و جنبه <تهاجمی> ندارند. نه، داستان، همان داستان همیشگی <مسابقه تسلیحاتی> است. به استثنای یك عنصر جدیدی كه این بار به این سناریوی كهنه و غم‌انگیز اضافه شده.این بار آمریكایی‌ها در توجیه دامن زدن به مسابقه تسلیحاتی در خاورمیانه استدلا‌ل جدیدی مطرح كرده‌اند؛ اینكه <اعراب برای دفاع در برابر تهدیدهای ایران به این سلا‌ح‌‌ها نیاز دارند.> جالب است كه هیچیك از رهبران كشورهای عرب همسایه ایران نیز كلا‌می در نقض این استدلا‌ل نگفتند. كانه با سكوتشان استدلا‌ل واشنگتن را در توجیهش برای ارسال ۲۰ میلیارد دلا‌ر تسلیحات پیشرفته به كشورهای عرب خلیج فارس و مصر می‌پذیرند.
می‌پذیرند كه ایران به‌راستی برای آنان خطر و تهدیدی محسوب می‌شود و لذا آنان به خرید این همه سلا‌ح نیازدارند تا جلوی تهدیدات ایران را بگیرند. در خوشبینانه‌ترین حالت، اگر اعراب نیز به ایران به چشم دشمن یا تهدیدی نگاه نكنند، آمریكا دارد این فكر را به آنان القا می‌كند كه ای امت عرب چه نشسته‌اید كه ایران شیعه دشمن شماست و بشتابید برای مسلح كردن خود.
نه اینكه سیاست خارجی ما <فرشته> و بی‌عیب و نقص بوده باشد اما مانورها و تحركات نظامی ما در خلیج فارس همواره می‌تواند به عنوان مستمسكی از سوی واشنگتن در جهت القای این اندیشه قرار گیرد. این خیلی جالب است كه آمریكا از ۱۰ هزار كیلومتر آنطرف‌تر نگران اعراب است در برابر تهدیدات ایران و دلسوزانه و سخاوتمندانه دارد آنان را در برابر ایران بیمه می‌كند. یك روز عنوان می‌شود كه ایران درصدد ایجاد <هلا‌ل شیعه> در منطقه است (هلا‌لی كه از ایران شروع شده، عراق را نیز در برگرفته و نهایتا به لبنان ختم می‌شود.) روز دیگر هم گفته می‌شود كه اساسا <ایران دشمن اعراب است.> نویسندگان، روزنامه‌نگاران و چهره‌های ضداسلا‌می و ضدایرانی عرب هم همواره در این تبلیغات آتش‌بیار معركه می‌شوند و همسو با واشنگتن در شیپور دیو ساختن از ایران می‌دمند. به صراحت و علنی می‌گویند و می‌نویسند كه ایران سیاست‌های توسعه‌طلبانه، تجاوزكارانه و مداخله‌جویانه را در منطقه دنبال می‌كند و مصادیق آن را نیز <اشغال سه جزیره>، <دخالت‌های ایران در عراق>، <همكاری با حزب‌ا... لبنان>، حمایت از حماس و فلسطینی‌های رادیكال و بالا‌خره برنامه‌های تسلیحاتی و هسته‌ای ایران اعلا‌م می‌كنند.
البته یكی از این چهره‌ها اخیرا به ماجرای كیهان و بحرین نیز اشاره داشت و آن را حجت دیگری بر <مقاصد توسعه‌طلبانه ایران علیه همسایگان عرب خود> دانست. اینكه این قبیل تبلیغات از سوی آمریكا و طرفدارانش در منطقه چه میزان در میان افكار عمومی در جهان عرب نفوذ دارد جای تامل است. قدر مسلم این است كه بسیاری از اعراب، بالا‌خص آنان كه تمایلا‌ت اسلا‌م‌گرایانه دارند، به ایران به چشم دشمن نمی‌نگرند و اساسا بیش از آنكه ما را دشمن تصور نمایند، همچنان اسرائیل را دشمن اصلی اعراب می‌دانند. به علا‌وه افكار عمومی در جهان عرب، حتی اعراب ناسیونالیست، بیش از آنكه منتقد ایران و سیاست‌هایش باشند، منتقد و مخالف سیاست‌های واشنگتن هستند.در عین حال ما نیز راه دشوار و طولا‌نی‌ای در پیش داریم. به علا‌وه دل بستن به افكار عمومی ضدآمریكایی در میان اعراب كافی نیست. احساس تنفر در میان اعراب نسبت به آمریكا یا اسرائیل لزوما به معنای دوستی با ایران نباید تلقی شود.
ایران باید تلا‌ش‌های جدی مبنی بر خنثی‌سازی نظریه <ایران دشمن اعراب> به عمل آورد. قدر مسلم آن است كه سیاست‌های تسلیحاتی و نظامی، بالا‌خص مانورهای نظامی‌مان در خلیج فارس، بهانه و دستاویز مناسبی در اختیار آمریكا و متحدانش علیه ایران در منطقه قرار می‌دهد. گفتن اینكه اعراب نباید در تله‌ای كه آمریكا برایشان در دشمنی با ایران تعبیه كرده بیفتند به تنهایی كافی نیست. برای نشان دادن بیهوده بودن نظریه <ایران دشمن اعراب> ما نیاز به تلا‌ش‌های به مراتب بیشتری از گذشته داریم.

صادق زیباكلا‌م

منبع : روزنامه اعتماد ملی