پیمان نظامی محرمانه میان فرانسه و روسیه، سوءقصد به جان لویی پانزدهم ، پادشاه فرانسه و به قدرت رسیدن دوبچک در چکسلواکی

● پیمان نظامی محرمانه میان فرانسه و روسیه
۱۱۴ سال پیش در روز ۴ ژانویه سال ۱۸۹۴ میلادی فرانسه و روسیه تزاری یک پیمان نظامی محرمانه را امضا کردند.
این پیمان نظامی محرمانه میان دولت جمهوری فرانسه و حکومت استبدادی تزار الکساندر سوم امضا شد.
الکساندر سوم سیاست لیبرال و اصلاح طلبانه پدرش الکساندر دوم را کنار گذاشته بود و بار دیگر مردم روسیه شاهد یک تزار مستبد بودند.
با این حال این پیمان با استقبال افکار عمومی در فرانسه مواجه شد که نسبت به کشورهای آلمان و نیز بریتانیا کینه می ورزید. این پیمان نظامی موجب تحکیم اتحاد اتریش و آلمان و دور شدن بیشتر بریتانیا از فرانسه شد.
همین مساله به فرآیند مرگباری که سرانجام منجر به جنگ بزرگ یا جنگ اول جهانی شد ، سرعت بخشید.
در سفری که الکساندر سوم به پاریس کرد با استقبال بی نظیر مردم پایتخت فرانسه مواجه شد و با شکوه ترین پل پاریس به نام الکساندر سوم نامگذاری گردید.
این تنها جنبه مثبت این پیمان بی حاصل و در عین حال پرخطر بود.
به این ترتیب ، در روز ۴ ژانویه سال ۱۸۹۴ میلادی دولت جمهوری فرانسه و حکومت استبدادی تزار الکساندر سوم روسیه یک پیمان نظامی محرمانه را امضا کردند.
پیمانی که موجب تسریع فرآیند مرگبار جنگ جهانی اول شد که در جریان ۴ سال جنگ میلیون ها نفر کشته شده و اروپا به خاک و خون کشیده شد.
● سوءقصد به جان لویی پانزدهم ، پادشاه فرانسه
۲۵۱ سال پیش در روز ۵ ژانویه سال ۱۷۵۷ میلادی هنگامی که لویی پانزدهم ،پادشاه فرانسه قصد داشت سوار کالسکه شده و از کاخ ورسای به کاخ تریانون برود ، از سوی مردی به نام روبر فرانسوا دامین مورد حمله قرار می گیرد.
روبر فرانسوا دامین که از لحاظ روحی بیمار بود با یک قلم تراش به لویی پانزدهم حمله کرد و توانست ضربه کوچکی را به او وارد کند.
محافظان و درباریان فورا دامین را دستگیر می کنند و پس از بازجویی در کاخ ورسای او را به پاریس و به برج مونتگمری منتقل می کنند.
لویی پانزدهم که بر اثر ضربه قلم تراش فقط یک زخم کوچک برداشته بود ، دستور می دهد دامین را شکنجه داده تا همدستان خود را در این توطئه معرفی کند.
دامین بخت برگشته که از عقل درستی برخوردار نبود، تحت وحشیانه ترین شکنجه ها قرار می گیرد ، تا همدستان فرضی خود را معرفی کند اما او حرفی برای گفتن نداشت.
سرانجام او را به اتهام سوءقصد به جان لویی پانزدهم محاکمه می کنند و محکوم به مجازات شقه شدن می شود.
هر یک از دست ها و پاهای دامین به یک اسب نیرومند بسته شده و پس از به حرکت درآمدن اسب ها بدن او چهار پاره شده و به طرز فجیعی کشته می شود.
به این ترتیب در روز ۵ ژانویه سال ۱۷۵۷ میلادی لویی پانزدهم، پادشاه فرانسه از سوی روبر فرانسوا دامین ،مرد ناقص العقلی با یک قلم تراش مورد حمله قرار می گیرد.
از آن پس لویی پانزدهم دچار بی اعتمادی شدیدی می شود و محبوبیت خود را در میان مردم فرانسه از دست می دهد. دامین نیز به سرنوشت شومی دچار شده و با وحشیانه ترین شیوه به قتل می رسد.
● به قدرت رسیدن دوبچک در چکسلواکی
۴۰ سال پیش در روز ۵ ژانویه سال ۱۹۶۸ میلادی الکساندر دوبچک به عنوان دبیر کل حزب کمونیست چکسلواکی ( جمهوری چک و جمهوری اسلواکی امروزی ) انتخاب شد و در واقع قدرت را در این کشور اروپای شرقی در دست گرفت.
الکساندر دوبچک در اوهرووک در اسلواکی غربی متولد شده بود. خانواده اش به ایالات متحده مهاجرت کرده اما پس از خاتمه جنگ جهانی اول به میهن بازمی گردند.
چند سال بعد ، خانواده دوبچک به همراه ۳۰۰ خانواده دیگر در اتحاد جماهیر شوروی اقامت می گزینند.
در سال ۱۹۳۸ میلادی استالین دستور می دهد خارجیان مقیم شوروی باید تبعه شوروی شوند.
الکساندر دوبچک ترک تابعیت را نمی پذیرد و به کشورش بازمی گردد. در سال ۱۹۳۹ میلادی ، او به حزب کمونیست چکسلواکی که مخفیانه فعالیت می کرد ، پیوست.
دوبچک در این دوران با طبقه کارگر آشنا می شود. پس از خاتمه جنگ جهانی دوم ، شوروی با تحمیل رژیم کمونیستی به چکسلواکی ، این کشور کوچک را به یکی از اقمار خود در پشت پرده آهنین تبدیل می کند.
دوبچک به سرعت سلسله مراتب ترقی در حزب کمونیست را می پیماید و در سال ۱۹۵۳ میلادی به مقام دبیرکلی حزب منطقه ترنچین می رسد.
دوبچک یک کمونیست اصلاح طلب بود و نمی خواست کشورش تحت تسلط شوروی باشد.
سرانجام وقتی به سمت دبیرکلی حزب کمونیست چکسلواکی می رسد ، با کمک هوادارانش و حمایت مردم دست به اصلاحات می زند.
به این ترتیب ، در روز ۵ ژانویه سال ۱۹۶۸ میلادی الکساندر دوبچک به عنوان دبیرکل حزب کمونیست شوروی انتخاب شد و قدرت را در این کشور به دست گرفت.
دوبچک بانی «بهار پراگ» بود. او می گفت: «ما می خواهیم یک سوسیالیسم با چهره بشری را ایجاد کنیم.» نسیم آزادی بر چکسلواکی وزیدن گرفت و بهار پراگ آغاز شد. افسوس که دوره آن کوتاه بود و چند ماه پس از به قدرت رسیدن الکساندر دوبچک ، نیروهای پیمان ورشو به فرماندهی شوروی به کشور کوچک چکسلواکی حمله کرده و به بهار پراگ خاتمه دادند.

بهرام افتخاری

منبع : روزنامه جام‌جم