فرهنگ سازی با مصادره بزرگان ادب دیگران

هویت سازی و جعل هویت فرهنگی و تاریخی از سوی کشورهایی که از این پشتوانه معنوی محروم می باشند و ادعای مالکیت سخن وران، دانشمندان و شعرا و نوابغ کشورهای دیگر قبح خود را از دست داده و داستانی است که پی در پی تکرار می شود. بعد از ترکیه و مولانا و رودکی که تاجیکستان آن را مصادره کرده ادعای عرب بودن ابوعلی سینا و حافظ و ... به علت تالیفات و اشعاری به زبان عربی اینک نوبت خاقانی، صائب تبریزی، نظامی، محمود شبستری رسیده و جمهوری آذربایجان مدعی شده است که این چهار بزرگوار از جمهوری آذربایجان برخاسته اند و این در حالی است که تا قبل از استیلای روس بر شمال رودخانه ارس هرگز این منطقه آذربایجان نام نداشته و این نام یادگار دوره تسلط شوروی سابق بر این سامان است در طرح چنین ادعاهایی علاوه بر نیاز به جعل هویت جای پای عوامل سیاسی جهت دامن زدن به تعصبات قومی نیز وجود دارد. به علاوه به قول دکتر کزازی استاد زبان و ادبیات این همه برمی گردد به این که ما نتوانسته ایم بزرگان ادب و فرهنگ خود را به دنیا معرفی کنیم.
دکتر کزازی در مورد ادعاهای اخیر می گوید: همه این سخن وران بی هیچ گمان، ایرانی، زادگاهشان ایران و به زبان فارسی شعر و سخن گفته اند.
نظامی و خاقانی تمام سروده هایشان فارسی و در تمام آثارشان حتی یک مصرع هم به زبان آذربایجانی دیده نمی شود.
صائب تبریزی آثارش از آغاز تا انجام به زبان فارسی است. شیخ محمود شبستری گلشن را به زبان فارسی سرود و چنین ادعایی از سویی بسیار شگفت آور و از دیگر سو اندوهبار و دریغ انگیز است.
از داستانهای جالب این که سالها پیش یعنی تقریبا همان ایامی که ترکیه با ادعای ترک بودن مولانا و تبلیغات دامنه دار ی را در این زمینه آغاز کرد ادعای دیگری را هم مطرح ساخت و آن ترک بودن ملانصرالدین صاحب داستان های فکاهی بود.
به هر صورت اگرچه ماجرای اهلیت ملانصرالدین شامل مرور زمان شد و از اذهان ما خارج گردید اما از نظر آن ها که او را مصادره کرده بودند فراموش نشد و آخرین اقدامی که در جهت اثبات مالکیت او و معرفی جهانی اش انجام گرفت برگزاری هشتصدمین سالگرد تولد ملانصرالدین آن هم در لندن است.
براساس گزارش مهر به نقل از شبکه ۵ تلویزیون ترکیه، به مناسبت هشتصدمین سالگرد تولد ملا دولت ترکیه مراسمی با حضور ۵۵ مرکز فرهنگی از کشورهای مختلف برپا ساخته است.
این مراسم که دولت ترکیه از آغاز سال ۲۰۰۸ برای تشکیل آن برنامه ریزی کرده بود در تاریخ ۱۳ می (۲۴ اردیبهشت) آغاز و به مدت ۵ روز ادامه یافت و در این گردهمایی از شخصیت فکاهی ملانصرالدین تجلیل به عمل آمد.
در این مراسم که جمعی از محققین و ادبای کشورهای مختلف حضور داشتند از سوی انتشارات «هایا ملا» با حمایت مرکز فرهنگی «اکشهر» کتاب دو زبانه (ترکی و فارسی) داستان های ملا توزیع شد.
خواندن داستان های ملا و برگزاری نمایشگاه کاریکاتور مرتبط با داستان های ملانصرالدین و دعوت از دانش آموزان برای قصه خوانی از جمله برنامه های آیین گردهمایی بود.
بنا به نوشته های موجود در زمان حکومت سلجوقیان در سال ۱۲۰۸ ملانصرالدین متولد شد.
او شخصیتی فکاهی و بذله گو در فرهنگ عامیانه ایرانی، افغانی، ترکیه ای، عربی، هندی، پاکستانی حضور دارد و در یونان، بلغارستان شناخته شده است.
● گردشگری سلامت
سازمان میراث فرهنگی و صنایع دستی و گردشگری در سند چشم انداز ۲۰ ساله خود دستیابی به ۲۰ میلیون توریست و گردشگر ورودی را پیش بینی کرده است و با آن که با گذشت زمانی طولانی بین آمارهای موجود ورودی گردشگران خارجی تا دستیابی به ۲۰ میلیون گردشگر فاصله بسیاری وجود دارد براساس گفته متولیان سازمان برای رسیدن به هدف اعلام شده و ارتقای آمار ورودی و کسب جایگاهی در خور شان و موقعیت و تاریخ و فرهنگ کهن کشور برنامه ریزی هایی به عمل آمده و خواهد آمد و براساس آن گفته شد که حتی در زمانی زودتر از زمان اعلام شده عهده دار میزبانی ۲۰ میلیون گردشگر خواهند بود.
می گویند تفاوت نرخ دلاری در کشور و با ارزش واقعی آن در جهان موجب گردیده که ایران برای توریست خارجی از نظر مخارج گردشگری در ردیف ارزان ترین کشورهای توریستی جهان درآمده و به قولی از نظر ارزانی بهشت توریست های خارجی می باشد و نیز براساس گفته ها و شنیده ها همین بهشت ارزان قیمت هنوز از نظر آمار گردشگران و توریست ورودی مشکل دارد.
پیشرفت های علمی در امر پزشکی و ایجاد مراکز درمانی مدرن و مجهز در نقاط مختلف کشور اگرچه به علت درآمد ریالی بیماران ایرانی بهره مندی از آنها برای همگان میسر نیست ولی برای بیمارانی که از درآمد دلاری برخوردارند هزینه ی بسیار نازلی است بنابراین بار علمی و تجهیزات و همین ارزانی خدمات می تواند در توسعه و رونق توریسم درمانی موثر باشد.
توریسم درمانی مدتهاست مورد توجه سازمان میراث فرهنگی و گردشگری قرار گرفته و در پی ایجاد ضوابط و راهکارهای لازم و تعامل با وزارت بهداشت و درمان می باشند. تشکیل کمیته سلامت و تعیین دبیران از قدم های بعدی بود که به مرحله اجرا گذاشته شده است.
دکتر سعید صدری دبیر کمیته گردشگری سلامت در نشست هماهنگی دفاتر خدمات مسافرتی خراسان بدون توضیح درباره وظایف و اختیارات کمیته گردشگری سلامت گفت: از استان های مختلف خواسته ایم دفاتر فعالی که سابقه خوبی نیز در زمینه گردشگری سلامت دارند شناسایی و معرفی شوند و افزود در خراسان رضوی حدود ۱۰ دفتر شناسایی شده است.
دکتر سعید صدری از پیش بینی برگزاری یک کارگاه آموزشی درباره توریسم درمانی خبر داد و گفت به دفاتر شرکت کننده در این کارگاه گواهی ویژه اعطا خواهد شد.
دبیر کمیته گردشگری سلامت با اشاره به رایزنی های صورت گرفته با وزارت امور خارجه برای صدور روادید درمان گفت: در مرحله نخست الگوی لازم برای برگزاری تورهای تخصصی سلامت در تهران شکل گرفته است.
با تشکیل کمیته سلامت و نشست مسوولان آن با مدیران دفاتر خدمات مسافرتی و بحث برگزاری کارگاه آموزشی در تهران و پاره ای مراکز استان ها چنین به نظر می رسد که در جهت ارتقاء توریسم درمانی برنامه ریزی ها از حرف به عمل نزدیک و براساس برنامه ریزی های معمول باید انتظار برگزاری سمینار و همایش و کارگاه و گفت و شنیدهای فراوان و زمان بر دیگری را هم داشت و این در حالی است که کشورهای بزرگ و کوچک دیگر منطقه طی سال هاست بدون این تشریفات و نشست ها و گفت و شنیدها با امکاناتی به مراتب کمتر به جذب و درمان توریست اشتغال دارند و شاید لازم به یادآوری نباشد امارات، اردن، سنگاپور، مالزی، تایلند و هند در این زمینه بسیار موفق عمل کرده اند و بعضی از آنها برای رفع نیاز و توفیق بیشتر متخصصین از دیگر کشورها از جمله ایران را به کار گرفته اند.
● موزه ها و آثار میراثی و حرف های شنیدنی
رییس موسسه باستان شناسی دانشگاه تهران: ایران در مقام مقایسه با موزه های دنیا از نظر تعداد و کیفیت تقریبا موزه ای ندارد.
حسن کریمیان گفت کشورهایی مانند آمریکا ۲۱ هزار موزه، فرانسه ۷ هزار و روسیه ۱۱ هزار موزه دارد در حالی که ما گنجینه آثار کشف شده داریم اما از نظر تعداد موزه آثار موجود در آنها با بسیاری از کشورها قابل مقایسه نیستیم.
کریمیان تعداد پایین موزه در ایران را معلول سیاست های دولت های گذشته دانست و افزود ما باید از سال ها پیش تعداد موزه ها را افزایش می دادیم تا از خروج اموال فرهنگی در اختیار مردم جلوگیری می شد.
رییس موسسه باستان شناسی تهران در حالی که از تعداد معدود موزه های ایران انتقاد می کرد هرگز این سوال را مطرح نکرد که در طی دویست سال گذشته که دهها گروه باستان شناس و کاوشگران خارجی و ایرانی در مناطق باستانی کشور فعالیت داشته و حفاری های متعددی انجام داده، اشیاء و آثار با ارزش و کم نظیری هم کشف کرده اند که بی شک تمام یا مقادیری از آنها در اختیار مسوولین وقت قرار می گرفته است کجا مورد استفاده قرار گرفته است به علاوه او نگفت آنچه در طی قرون معاصر از قاچاقچیان میراثی و یا از حفاران غیر مجاز در محوطه های باستانی کشف و ضبط گردیده و براساس اخبار منتشره چه از نظر تعداد و چه از نظر مادی و معنوی ارقام قابل توجهی داشته است که آنها نیز قاعدتا در نهایت در اختیار حاکمان و مسوولان وقت قرار گرفته است؟
حال این سوال مطرح است که با توجه به ارقام قابل توجه آنها که طی سالها انتشار یافته چرا نتوانسته ایم از آنها برای احداث و تجهیز موزه های موجود یا موزه های جدید استفاده کنیم و اصولا آنچه در حفاری های باستان شناسی و حفاری های غیرمجاز به دست آمده اگر به موزه های موجود انتقال نیافته در چه محلی نگهداری شده و می شود؟
و شاید یکی از دلایل بروز حرف ها و حدیث ها و اظهار نظر و طرح بعضی سوالات، عدم شفاف سازی بعضی خبرها باشد برای نمونه می توان اشاره ای داشت به اظهارنظرهای حجت الاسلام زادسر نماینده مردم جیرفت در مجلس هفتم در نشست راهبردی جنوب استان کرمان، حجت الاسلام زادسر به نقل از یک قاضی دادگاه گفت در حالی که اعترافات یک قاچاقچی بین المللی عتیقه جات حکایت از آن دارد که بین ۶۰۰ هزار یا یک میلیون قطعه عتیقه قاچاق شده رییس سیستم کاوشگر مدعی گردیده فقط ۳۰ هزار قطعه قاچاق شده است.
حجت الاسلام زادسر با اشاره به حفاری های انجام شده در محوطه های باستانی از سازمان میراث فرهنگی انتقاد کرد و گفت هیچ شیئ عتیقه شناسنامه داری به نام مواریث جیرفت در میراث فرهنگی کشور وجود ندارد.
نماینده مجلس هفتم از اهمیت فوق العاده و قدمت ۸ تا ده هزار ساله جیرفت و مواریث با ارزشی که طی چند سال اخیر به یغما رفته و سر از موزه های کشورهای اروپایی خصوصا فرانسه، انگلیس، ایتالیا و ژاپن درآورده است سخن گفت و با ابراز تاسف اظهار داشت دولت وقت، یعنی دولت قبلی در خصوص خروج این اشیاء تاریخی و قیمتی اقدام قابل قبولی انجام نداد.
وی با انتقاد از دولت کنونی نیز گفت علی رغم تلاش ما اقدامی جدی در این زمینه صورت نگرفته است.
زادسر با اشاره به مصوبه شورای عالی امنیت ملی گفت: اگرچه تا حدودی جلوی قاچاق را گرفته اند اما قاچاق اشیاء میراثی پایان نیافته است و با شیوه و سبک و سیاق خاص خود و بدون آن که ردپایی بر جای بماند با بتوان به مقامات قضایی نیروهای انتظامی ارایه داد ادامه دارد.
وی با بیان این که مسوولین سازمان میراث فرهنگی ظاهرا به جای سفر به مناطق داخلی بیشتر به سفرهای خارج توجه دارند گفت تاکنون یک بار هم رییس سازمان به این منطقه سفر نکرده است و افزود: با وجود این که ما با تذکر و نطق و ملاقات حضوری و نامه و مصاحبه این مسأله را پیگیری کرده ایم و با وجود توصیه رییس مجلس مبنی بر آمادگی رفع نواقص قانونی در زمینه مقابله با یغماگران میراث به این امر توجه نکرده اند.
زادسر تصریح کرد باید توجه داشت این اشیاء تاریخی و میراث کهن با ارزش جیرفت نیست که به حراج گذاشته می شود بلکه حراج تاریخ و فرهنگ و تمدن و حیثیت جمهوری اسلامی است و جا دارد نظام و حکومت با این حراج مقابله کند با توجه به اینکه از اظهارنظرها و سخنان حجت الاسلام زادسر مدتها گذشته است می توان امید داشت که در این فاصله اقدامات مفیدی در این زمینه صورت گرفته باشد همچنان که در ایام اخیر شاهد افتتاح موزه های جدیدی در پاره ای استان ها بوده ایم.
افزایش تعداد معدود موزه ها به ۲۴۵ موزه می تواند قدم مبارکی باشد که در ایام اخیر برداشته شده است اما همچنان اظهار نظر رییس موسسه باستان شناسی تهران نیز قابل تامل است و با وجود پیشینه تاریخی ۸ یا ۱۰ هزار ساله علاوه بر تعداد موزه ها فاصله بسیاری از نظر غنای آنها با سایر کشورها وجود دارد.
انتظار علاقه مندان ایرانی و گردشگران خارجی اینست که در این موزه ها پدیده ها و آثار بدیعی را مشاهده کنند که حکایت از تاریخ و فرهنگ کهن، آداب و رسوم، باورها و اعتقادات نیاکان این سرزمین باستانی و مردم آن دارد نه آن چیزهایی که در بسیاری از عتیقه فروشی ها می توان یافت همچنان که محمدرضا مهراندیش رییس موزه ملی ایران نیز در مورد شرایط موجود «موزه ها» گفته است «موزه ها در کشور ما با استانداردهای جهانی چه از نظر سخت افزاری و چه نرم افزاری فاصله بسیاری دارد که کمبود فضای فیزیکی از آن جمله است.
به گفته مهراندیش در حال حاضر بیش از ۳۵۰ هزار اثر در انبار و گنجینه موزه ملی وجود دارد که اگر بخواهیم گزیده ای از آنها را به نمایش بگذاریم نیاز به ۲۰ برابر فضای فعلی داریم و موزه های موجود از نظر معماری خارجی داخلی، نورپردازی و شرایط ویژه اغنا کننده نیست و نمی تواند رضایتمندی مخاطبان و بازدیدکنندگان خود را به طور کامل فراهم سازد.
دکتر جعفری معاون فرهنگ و ارتباطات سازمان میراث فرهنگی نیز با تایید پاره ای مشکلات و کمبودها در موزه ها گفت: ۱۰۲ موزه فعال در کشور تا سال ۱۳۴۸ وجود داشته و طی سالهای بعدی این تعداد به ۲۴۵ رسیده است.
وی گفت در سال گذشته ۱۲ میلیون و ۸۰۰ هزار نفر از موزه های کشور بازدید کرده اند که ۵۰۰ هزار نفر آنها خارجی بوده اند.
اگرچه به گفته مهراندیش ۳۵۰ هزار اثر در انبارها و گنجینه های موزه ملی به علت کمبود فضا بایگانی شده ولی به عقیده صاحب نظران این آمار تمامی آثار نیست و مقادیر قابل توجه دیگری چه از نظر میراثی و تاریخی و چه از نظر هنری و فرهنگی در انبارهای دیگری انباشته شده و خاک می خورد.
و حرف آخر این که تا کی باید آثار مکشوفه چه توسط باستان شناسان و چه از طریق مقابله با قاچاقچیان جمع آوری و انبار شود؟
آیا وقت احداث و ایجاد موزه هایی با امکانات و استانداردهای حفاظتی و فضای فیزیکی کافی برای نمایش و معرفی به علاقه مندان و گردشگران داخلی و خارجی خواهد رسید؟

منبع : مسافران