چین، بی‌رقیب در بازار روشنایی

حتماً تا امروز از تنها چهارراه تهران كه میان چهار پل عابر پیاده محاصره شده، گذر كرد‌ه‌اید. ضلع‌جنوبی تقاطع خیابان‌های سعدی و جمهوری، مغازه‌هایی همیشه روشن است كه تاریكی در آن راهی ندارد اما داخل مغازه كه می‌شوی، قیمت‌ها تفاوت‌های فاحشی با هم دارند؛ ممكن است بتوان یك لوستر ۵ شاخه را در یك مغازه با ۳۰۰ تا ۴۰۰هزار تومان خرید ولی در مغازه دیگری همین لوستر ۱۰۰ تا ۱۵۰ هزار تومان بالاتر به فروش می‌رسد.
البته این تفاوت قیمت نه به سبب گرانفروشی كه به‌علت نوع جنس است. جنس چینی در بازار لوستر و روشنایی مثل سایر بازارها، گوی سبقت را از جنس‌های ایرانی ربوده و توانسته نظر ایرانیان جویای جنس ارزان را به خود جلب كند.
كشور چین چند سالی است كه به‌خاطر تمهیدات و سیاست‌های اقتصادی‌ای كه اندیشیده، توانسته است بازار اكثر كشورها را از آن خود كند، هرچند كه این اجناس در برخی موارد از كیفیت بالا و مرغوبی برخوردارند ولی سهم ایران از این اجناس، تنها اجناس بی‌كیفیت و ارزان است.البته از این لحاظ نمی‌توان خرده گرفت چراكه كشور چین در اقتصاد تعریف‌شده خود سه نوع جنس را تعریف كرده است؛ اجناس با كیفیت بالا و قیمت بالا، اجناس با كیفیت و قیمت متعادل و اجناس بی‌كیفیت و ارزان كه از این بازار تنها اجناس بی‌كیفیت و ارزان نصیب مردم كشور ما شده است. علت آن نیز افزایش تقاضا برای خرید اجناس ارزان است. این گفته حتی در اكثر اظهارنظرهای مسوولان ایرانی و مقامات چینی به چشم می‌خورد.سال گذشته دكتر علی‌اكبر توفیق، رئیس سابق موسسه استاندارد در پاسخ به سوال خبرنگاری كه در مورد اقدام موسسه استاندارد در برخورد با این اجناس بی‌كیفیت پرسید، گفت: مقامات چینی، خود به بی‌كیفیت بودن اجناس صادراتی به ایران اذعان دارند ولی چون بازار ایران خواهان اجناس بی‌كیفیت و ارزان است، پس ما نمی‌توانیم برای جلوگیری از صادرات آن اقدام كنیم چراكه مردم ایران خواهان این اجناس هستند.وی در نقل‌قول گفت‌وگوهایش با مقامات چینی افزود: چین ۳ نوع جنس تولید می‌كند و بر اساس درخواست كشورها (متقاضیان) آن نوع جنس را در اختیار آنها قرار می‌دهد، پس ایرانی‌ها هم می‌توانند خواهان جنس‌های باكیفیت باشند.
این اظهارنظر از یك مقام رسمی و دولتی به‌خوبی نشان می‌دهد كه چنبره چین بر بازار ایران تنها به‌دلیل خواست مردم برای خرید اجناس ارزانقیمت است و در حقیقت تقاضا، نوع صادرات وسایل چینی به ایران را مشخص می‌كند.
به‌هرحال چندی است كه فراگیری بازار چین از كفش، لباس، كیف، لوازم برقی و... گذشته و به بازار لوازم تزئینی و روشنایی از جمله لوستر و آینه و شمعدان نیز رسیده است. البته بنا به گفته فعالان این بخش، ارزان‌بودن اجناس بر كیفیت آنها غلبه كرده است.فروشندگان خیابان سعدی به‌عنوان بورس لوستر و روشنایی، نظرهای متناقضی دارند، به‌طوری كه ترهمی، صاحب مغازه ساقدوش با بیان اینكه جنس چینی برخلاف سایر اجناس هیچ‌گونه تفاوت قیمتی نسبت به جنس‌های سال قبل نداشته است، گفت: ایران و چین به‌خاطر مناسبات مختلف سیاسی و اقتصادی‌ای كه با هم دارند، در پای میز مذاكره اجازه ورود یكسری اجناس به كشورهای یكدیگر را می‌دهند كه این سیاست‌ها به ضرر تولید‌كننده داخلی و بازارهای متفاوت آن اجناس تمام می‌شود.
وی افزود: در حال حاضر با باز‌شدن دروازه‌های كشور و سهل‌بودن واردات اجناس چینی، بیشتر مغازه‌ها به‌خاطر سود بیشتری كه در جنس چینی است، به فروش این اجناس روی آورده‌اند. یك فروشنده یك آینه و شمعدان باكیفیت مناسب را با قیمت ۲۰هزار تومان وارد می‌كند و در بازار با قیمت ۱۵۰هزار تومان می‌فروشد. این یعنی سود بدون تصور برای فروشنده.
محمدی، مغازه‌دار دیگری است كه به تنوع محصول و بسته‌بندی مناسب اجناس چینی اشاره می‌كند. وی می‌گوید: مشكلات تولید‌كننده در حال حاضر با ورود اجناس چینی بیش از گذشته شده است و بارها این مورد را با رئیس صنف روشنایی و لوستر در میان گذاشته‌ایم ولی هیچكدام از این مشكلات تاكنون رفع نشده است.محمدی تصریح كرد: بسته‌بندی شیك اجناس چینی به‌قدری جذاب است كه اگر در كوتاه‌مدت حتی بازار را در دست نگیرد، در بلند‌مدت حتماً این اتفاق برای بازار روشنایی كشور خواهد داد .وی علت عدم توفیق تولیدكننده ایرانی را كم‌كاری خواند و گفت: متاسفانه تولید‌كننده‌های ما در تمام صنایع در نقطه‌ای هستند كه اگر بخواهند می‌توانند با بزرگ‌ترین تولیدكننده‌های جهان هم‌ رقابت كنند اما مشكلاتی كه در مراحل تولید پیش می‌آید هیچ انگیزه‌ای برای تولید خوب و باكیفیت باقی نمی‌گذارد.
محمدی یادآور شد: آن دسته از تولیدكنندگان ایرانی كه كالای باكیفیت هم می‌سازند به قدری جنس برایشان گران تمام می‌شود كه مجبورند مثلا یك لوستر را در لاله‌زار نو با قیمت ۳ تا ۴ میلیون تومان بفروشند كه این قیمت‌ها از توان یك خانواده خارج است.وی ادامه داد: این در حالی است كه جنس چینی با كیفیت نامرغوب ولی متناسب با ظاهر بهترین جنس ایران با قیمت مناسب‌تری در اختیار مردم است. پس بعید نیست كه مصرف‌كننده تمایل داشته باشد جنس ارزان و زیبا بخرد، حال كیفیت دارد یا ندارد موضوعی نیست كه در كوتاه‌مدت مورد نظر مصرف‌كننده باشد.البته وی برخلاف فروشنده دیگری كه اجناس چینی را بدون تغییر قیمت نسبت به سال گذشته اعلام كرد، معتقد است، اجناس چینی نسبت به سال گذشته افزایش قیمت چشمگیری داشته ولی به خاطر گران‌شدن اجناس دست‌ساز ایرانی گران شدن اجناس چینی به چشم نمی‌آید.
در این بین ثقفی فروشنده مغازه در خیابان جمهوری با بیان اینكه تنها جنس‌های چینی می‌فروشد، گفت: جنس چینی نسبت به كالای ایرانی از كیفیت بهتری برخوردار است، ولی از لحاظ قیمت بسیار ارزان‌تر از اجناس ایرانی است. وی افزود: چین اجناس را با قیمت پایین و كیفیت بالا عرضه می‌كند این در حالی است كه تولیدكننده داخلی به خاطر گران بودن مواد اولیه جنس بی‌كیفیت را مصرف می‌كند و در عوض قیمت بالایی هم نسبت به تولید خود از مصرف‌كننده می‌گیرد.نعمتی فروشنده مغازه الكترواتم در خیابان سعدی نیز جنس چینی را در بازار بی‌رقیب خواند و گفت: چین با وجود اینكه تنها از مواد اولیه پلاستیكی استفاده می‌كند و اصلا كریستال به كار نمی‌برد توانسته بازار ایران را در دست گرفته و بی‌هیچ رقیبی در بازار ایران جای پا برای خود باز كند.وی تصریح كرد: واردكننده‌ها، جنس چینی را با قیمتی حدود ۲۰ هزار تومان وارد می‌كنند و با افزایش حدود ۱۰۰ تا ۱۵۰ هزار تومانی همان جنس را می‌فروشند. این در حالی است كه همان جنس اگر در داخل تولید شود حداقل ۵/۱ برابر این قیمت به فروش خواهد رسید.

منبع : روزنامه تهران امروز