ترکیه در پشت میله های اروپا !

پیروزی اسلام گرایان و افول لائیسیته در ترکیه فرصت مناسبی را جهت بازتعریف موثر سیاست خارجی آنکارا ایجاد نموده است.دولت و پارلمان ترکیه باید از این فرصت استفاده نموده و با توجه به مخالفت عمومی مردم ترکیه با سیاستهای مداخله گرایانه آمریکاو برخی کشورهای اروپایی مانع از ادامه مانور اتحادیه اروپا بر علیه منافع آنکارا شود
در حالی که آنکارا همچنان سعی در پیوستن به اتحادیه اروپا دارد و ژنرالهای ترک نیز در این راستا از هیچ گونه اقدامی فروگذار نمی کنند،مقامات اروپایی همچنان با این مسئله مخالف بوده و به انحای مختلف مانع از حضور آنکارا در معادلات سیاسی خود شده اند.در این میان برخی سیاستمداران اروپایی مانند نیکلا سارکوزی سعی دارند در نهایت از ترکیه به عنوان شریک بااولویت اروپا در نظام بین الملل نام برده و بنا بر متفاوت‌بودن خاستگاه فرهنگی و تاریخی ترکیه با کشورهای اروپایی پیوستن این کشور به اتحادیه اروپا را ناممکن بدانند.در این میان مقامات ترکیه نیز دیدگاه واحدی در خصوص پیوستن به اتحادیه اروپا ندارند.ژنرالها و طرفداران اندیشه های مصطفی کمال آتاتورک بر این عقیده اند که باید در جهت حفظ ساختار سکولار و لائیک سیاسی ترکیه هر چه سریع تر این کشور به اتحادیه اروپا بپیوندد.حزب جمهوریخواه خلق به رهبری دنیز بایکال و احزاب دموکرات نیز بر این باورند که باید امتیازدهی های نامحدودی را به اروپا در راستای پیوستن ترکیه به این مجموعه داد.اما حزب عدالت و توسعه در حالی که پیوستن ترکیه به اروپا را مفید می داند،اما حاضر نیست معادلات اقتصادی و سیاسی این کشور را در این راستا بر هم ریزد.در اینجاست که دوباره سکولارها و اسلام گرایان در مقابل یکدیگر قرار می گیرند.
اخیرا شاهد بروز تحولات تازه ای در خصوص پیوستن ترکیه به اتحادیه اروپا بودیم.تحولاتی که می توان با استناد و توجه نسبت به آنها تا حدودی معادلات امروز سیاسی آنکارا را تجزیه و تحلیل نمود.اخیرا وزیران امور خارجه کشورهای عضو اتحادیه اروپا با انتشار بیانیه ای مخالفت خود را با عضویت کامل و مشروط ترکیه در این اتحادیه اعلام کرد .
شرکت کنندگان دراین نشست با صدور بیانیه ای اعلام کردند که در حال حاضر امکان عضویت کامل و مشروط ترکیه در اتحادیه اروپا منتفی است.
وزیران امورخارجه ۲۷ کشور عضو اتحادیه اروپا، تداوم گفتگوهای دوجانبه را خواستار شده و تصریح کردند که دولتهای اروپایی گفتگوهایی را با ترکیه انجام داده و در این رایزنی ها شرایط این کشور مورد بررسی های بیشتر قرار گیرد .اتحادیه اروپا از اکتبر ۲۰۰۳ میلادی گفتگوهای جدی خود را برای پیوستن ترکیه به این اتحادیه آغاز کرده است .
دیپلماتهای اروپایی همچنین با اشاره به اظهارات “نیکلا سارکوزی” رئیس جمهوری فرانسه مبنی بر اینکه ترکیه جایی در اتحادیه اروپا ندارد، خاطر نشان کردنده اند که شاید ادامه گفتگوها با ترکیه بتواند دریچه جدیدی به سوی عضویت این کشور در اتحادیه اروپا باز کند .
اتحادیه اروپا همواره انتقادهایی را ازروند اصلاحات در ترکیه اعلام کرده که گمان می رود این بار نیز کند بودن این روند، نگرانی مقامهای اروپایی را بر انگیخته است . این در حالی است که “رجب طیب اردوغان “ نخست وزیر ترکیه بارها بر علاقه مندی کشورش برای عضویت در اتحادیه اروپا تاکید کرده و از تداوم روند اصلاحات در این کشور خبر داده است . از سوی دیگر شماری از سیاستمداران و کارشناسان اروپایی عضویت ترکیه در اتحادیه اروپا را تا ۱۰ سال دیگر ممکن دانسته اند.
در هر صورت موضع گیری اخیر اتحادیه اروپا در خصوص پیوستن مشروط یا کامل ترکیه به این اتحادیه بیانگر تداوم همان نگاه منفی اروپائیان نسبت به آنکارا است.ترکیه نیز باید این حقیقت را بپذیرد که با توجه به ریشه های فرهنگی ،دینی و تاریخی مختلفی که میان آنها و اتحادیه اروپا وجود دارد امکان پیوستن آنکارا به این مجموعه وجود ندارد.در این راستا آنکارا باید زاویه دید خود را از اتحادیه اروپا به سوی خاورمیانه تغییر داده و ظرفیتهای این منطقه استراتژیک را در سیاست خارجی خود بازتعریفی دوباره نمایدوپیوستن ترکیه به اتحادیه اروپا تاکنون برای این کشور بسیار هزینه بر و در عین حال بی نتیجه بوده است.پیوستن ترکیه به اتحادیه اروپا مستلزم رای مثبت همه اعضای اتحادیه اروپا نسبت به این مسئله است.در این میان مسلم است که همگامی ۲۶ کشور اروپایی در خصوص مسئله ای مهم مانند الحاق ترکیه به اتحادیه اروپا عملا امکان‌پذیر نیست.حضور افرادی مانند سارکوزی در فرانسه مانعی اصلی در این راستا محسوب می شود.
اخیرا رجب طیب اردوغان، نخست وزیر ترکیه از مواضع نیکولا سارکوزی، رئیس جمهور فرانسه در قبال الحاق ترکیه به اتحادیه اروپا انتقاد کرده است. اردوغان در این خصوص سارکوزی را به دو رویی در قبال موضوع پیوستن احتمالی ترکیه به اتحادیه اروپا متهم کرد.
نیکلا‌ سارکوزی که از مخالفان سرسخت ورود ترکیه به اتحادیه اروپا محسوب می‌شود، گفته است تنها « مشارکتی ویژه » با اتحادیه اروپا را برای ترکیه قبول می کند. آنکارا این پیشنهاد را رد کرده است. اردوغان مذاکره در مورد «مشارکتی ویژه» میان اتحادیه اروپا و ترکیه را مسخره توصیف کرده است.
ترکیه باید این حقیقت را در یابد که اتحادیه اروپا نگاه مثبتی نسبت به آنکارا نداشته و حتی در مواردی به تقویت شورشیان مخالف دولت این کشور می پردازد. نکته جالب توجه اینکه اخیرا جانشین ستاد فرماندهی ارتش ترکیه اتحادیه اروپا را به حمایت از فعالیت‌های تروریستی “پ.ک.ک.” متهم کرده است. سایگون در این خصوص معتقد است که اتحادیه اروپا با حمایت از پ.ک.ک. در ضررها و آسیب‌هایی که این سازمان تروریستی به ترکیه می‌رساند، سهیم است. وزارت امور خارجه ترکیه نیز اخیرا برگزاری نشستی در مورد کردهای ترکیه در شورای پارلمان اروپا با حضور نمایندگان سابق و کنونی مناطق کرد نشین در مجلس ملی ترکیه و گروهی از مخالفان کرد را محکوم کرده بود.
این نشست هفته گذشته با حضور “ژوست لاگندیگ” رئیس طرف اتحادیه اروپا در کمیسیون مشترک پارلمانی ترکیه و اتحادیه اروپا تحت نام “اتحادیه اروپا، ترکیه، کردها” در بروکسل برگزار شده بود.
وزارت امور خارجه ترکیه با استناد به اینکه در نشست بروکسل برخی از مخالفان کرد ترکیه که نامشان در فهرست پلیس بین‌الملل ثبت شده و ترکیه خواهان استرداد آنان از کشورهای اروپایی است نیز شرکت داشتند، تصریح کرده بود که نشست بروکسل موجب رنجش شدید ترکیه شده و بالطبع ترکیه بیانیه صادره را قبول ندارد.
در نهایت اینکه ترکیه باید عمق نگاه منفی اتحادیه اروپا نسبت به خود را درک نموده و از اتلاف بیشتر انرژی و توان سیاسی و اقتصادی خود در راستای پیوستن آنکارا به اتحادیه اروپا جلوگیری نماید.آنچه مسلم است اینکه رویکرد دوگانه اتحادیه اروپا و افرادی مانند نیکلاسارکوزی،رئیس جمهور افراطی فرانسه نسبت به ترکیه در برخی مواقع حالتی ابزاری می یابد.این مسئله می تواند برای ملت و دولت ترکیه بسیار خطرناک و جبران ناپذیر باشد.
از سوی دیگر،پیروزی اسلام گرایان و افول لائیسیته در ترکیه فرصت مناسبی را جهت بازتعریف موثر سیاست خارجی آنکارا ایجاد نموده است.دولت و پارلمان ترکیه باید از این فرصت استفاده نموده و با توجه به مخالفت عمومی مردم ترکیه با سیاستهای مداخله گرایانه آمریکاو برخی کشورهای اروپایی مانع از ادامه مانور اتحادیه اروپا بر علیه منافع آنکارا شود.

منبع : روزنامه رسالت