دلایل مهاجرت سیل آسای مسلمانان

تاریخچه مهاجرت مسلمانان از خاورمیانه به ایالات متحده امریکا به یکصد سال می رسد. در دهه ۱۸۰۰م. مسیحیان لبنانی و سایر اقلیت های دینی از سلطه امپراتوری عثمانی به امریکا پناه بردند. در سال ۱۹۷۰ کمتر از ۲۰۰هزارنفر مهاجر خاورمیانه‌ای در امریکا زندگی می کردند که با ۶۵۰ درصد افزایش این رقم به ۱۵۰ میلیون در سال ۲۰۰۰ رسید. این افزایش از ۱۹۹۰ تاکنون ۸۰ درصد رشد داشته است (۱، ص۳).
در سال ۱۹۷۰ حدود ۱۵ درصد ازمهاجران خاورمیانه به امریکا مسلمان بودند (۲۹۰ هزارنفر) و سایر افراد ،عمدتا مسیحی‌های لبنانی یا اقلیت‌های دیگر بودند. در سال ۲۰۰۰ حدود ۷۳ درصد (۱,۱۰۰میلیون نفر) ازمهاجران خاورمیانه به امریکا مسلمان بودند! حتی پس از ۱۱سپتامبر نیز از میزان علاقمندی برای ورود به امریکا کاسته نشد. بطوریکه ۱,۵ میلیون نفرفرم تقاضای کارت سبز از خاورمیانه واصل شده است. در حالیکه کل سهم کارت سبز امریکا برای کل دنیا ۵۰ هزار نسخه می باشد!مهاجران خاورمیانه یکی از تحصیل‌کرده‌ترین گروه‌های مهاجران در امریکا هستند. در سال ۲۰۰۰ حدود ۴۹ درصد مهاجران خاورمیانه حداقل دارای مدرک لیسانس بوده‌اند که در مقایسه با نرخ ۲۸ درصدی لیسانسیه‌ها دربین بومیان امریکا ،نسبت قابل توجهی است.این ارقام در جای خود بیانگر میزان کمی و کیفی خسارت‌های انسانی، مالی، فرهنگی و توسعه‌ای است که ارمغان خروج متخصصان است. از سوی دیگر۵۵ درصد مهاجران خاورمیانه‌ای در امریکا شهرنشین بوده‌اند که در مقایسه با نسبت ۳۸ درصدی امریکایی‌های بومی،گویای تضاد بیشتر طبقات نوین و متوسط شهری با اسلام گرایی افراطی می باشد.از بین کشورهای با بیشترین آمار مهاجرت از خاورمیانه به امریکا، ۵ کشور عربی زبان نیستند:
۱) ایران
۲) پاکستان
۳) اسراییل
۴) بنگلادش
۵) ترکیه
با وجودیکه ۴۰ درصد مهاجران خاورمیانه را اعراب تشکیل می دهند ولی هیچ کشور عربی زبانی، به اندازه ایران، پاکستان و اسراییل به ایالات متحده مهاجر نمی فرستند! (۱، ص۷). با وجود میلیون‌ها مسلمان در امریکای شمالی و اروپای غربی، دیگر دسته بندی دوگانه اسلام و غرب کمتر به چشم می خورد. امروزه تعداد مسلمانان مقیم امریکا حدود ۳ میلیون نفر است" دو سوم تا سه چهارم مهاجران در امریکا و یک درصد کل جمعیت امریکا". بزرگترین حجم مهاجران از سه منطقه اصلی وارد امریکا میشوند:
▪ آسیای جنوبی
▪ ایران و کشورهای عربی زبان
▪ آسیای جنوبی شامل بنگلا دش،هند و پاکستان
ایران با ۳۰۰ هزار نفر( که البته رقم غیر رسمی نزدیک به چهار برابر بزرگتر است) و ممالک عربی با ۶۰۰ هزار نفر. مسلمانان شیعه حدود ده درصد کل مسلمانان مهاجر را تشکیل می دهند .عمده دلایل مهاجرت سیل آسای مسلمانان در دو دهه اخیر به خارج از خاورمیانه و بویژه امریکا عبارتند از:
۱) تبعید و فرار ناشی از سلطه حکومت های دیکتاتوری، ظلم ، فقر، خشونت و جنگ که سالهای متمادی است علیرغم شعارهای معنوی گریبان‌گیر ممالک اسلامی بوده و هست
۲) شکاف‌های قومی و قبیله‌ای در ممالک اسلامی مثل نبرد نیروهای صدام حسین علیه کردها در ۱۹۸۹،۱۹۹۱ و ۱۹۹۶.
۳) اسلام‌گرایی افراطی با تسلط فرقه احمدی‌ها در پاکستان، انقلاب اسلامی ایران، ظهور طالبانی‌ها در افغانستان، و تشعشعات اسلامی امثال بن لادن!
۴) اسلام ستیزی برخی دول علیه مسلمانان الجزایر، مصر، لبنان و هند.
۵) شکاف‌های مذهبی همچون نزاع مسلمانان و هندوها در کشمیر و هند، و تندروهای فلسطینی و لبنانی با صهیونیست‌ها در اسراییل.
۶) جنگ‌های شهری مثل سودان، پاکستان در ۱۹۷۱، لبنان در ۱۹۷۵ و۹۰، سومالی در ۱۹۹۰ .
۷) جنگ‌های برون مرزی مانند حملات اسراییل به مسلمانان، شوروی سابق به افغانستان، عراق به ایران، عراق به کویت و تهاجم امریکا به افغانستان و عراق.
۸) فقدان آزادی اندیشه، بیان و انتشار آن و سرکوب آزادی‌های اجتماعی، قومی، مذهبی و سیاسی بویژه اجبار حجاب برای زنان و نسل وابسته به طبقه متوسط شهری.
۹) وجود فرصت مناسب تحصیلی در دانشگاه‌های امریکابویژه برای زنان بطوریکه در دهه ۹۰دانشگاه‌های امریکا بیش از نیم میلیون نفر دانشجوی مهاجر پذیرفته‌اند.
۱۰) جاه طلبی اسلامی و فعالیت مسلمانان برای تغییر شرایط سیاسی کشور خود در فضای آزاد و ارتباطات بهتر امریکا. در سالهای اخیر قریب یک سوم مسلمانان مهاجر در امریکا به دلایل فرهنگی و اخلاقی، مذهبی‌تر شده‌اند! (۲ُ، ص۱۳).
۱۱) مسلمانان مهاجر در سالهای اخیر از تحصیلات بالاتری برخوردار شده‌اند. در ۱۹۹۹ حدود ۵۲ درصد مسلمانان مهاجر درامریکا دارای یک مدرک تحصیلی بوده‌اند. در سال ۱۹۸۰ بیش از ۵۴ درصد ایرانیان مهاجر در سنین ۲۵ـ۶۴ ساله از طریق دانشگاه رفته و ۶۳ درصد دارای مدرک لیسانی بوده‌اند (۳، ص۱۳۹).
بنظر میرسد با توجه با ا ین شواهد می توان نقل قول آن نویسنده عرب زبان را به شهادت گرفت که می‌گفت «در ممالک اسلامی انسان مرده است و فقط خدا زنده است!».

نویسنده:علی طایفی
۱. .even,A.Migration Statistics,۲۰۰۱
۲. Pipes, D. & Duran, K. ;Muslim imigrants in the USA,۲۰۰۲.
۳. Modarresi,A., Iranian Americans:Residents,Immigrants &Citizens, ۲۰۰۰

منبع : جامعه‌شناسی ایران