اتیولوژی بیماری پوسیدگی قارچی ریشه نهال های تاغ در نهالستان های استان یزد

درختچه تاغ (Saxual (Haloxylon spp. یکی از مهمترین گیاهان مقاوم به خشکی است که برای تثبیت شن های روان در مناطق کویری از جمله استان یزد کاشته می شود. در بررسی های انجام شده طی سا لهای ۷۹-۱۳۷۷، نمونه برداری از نهال های تاغ مبتلا به بیماری مرگ گیاهچه از ابتدای فصل نشاء به طور دوهفته یک بار و کشت بافت های ریشه آلوده روی محیطهای غذایی مختلف گونه های قارچی متفاوتی جداسازی، شناسایی و بیماریزایی آنها مورد مطالعه قرارگرفت. از مجموع ۱۸۹ جدایه قارچ به دست آمده، ۱۰۵ جدایه به شبه جنس F.oxysporum) Fusarium، F.solarni، (F.culmourum، پانزده جدایه به شبه جنس Rhizoctonia، سی جدایه به جنس Pythium وبقیه به تعداد کم به قارچ های دیگری از جمله Alternaria alternata تعلق داشت. به منظور آزمون بیماریزایی جدایه های قارچها، تحت شرایط گلخانه روش های تلقیح با مایه های یولاف، ماسه، بذر گندم، تماس مستقیم میسلیوم وسوسپانسیون اسپور قارچ ها بر روی گیاهچه های تاغ انجام شد و پس از ۲۱ روز وضع آلودگی ریشه ها بررسی گردید. در این تحقیق بیماریزایی گونه های Fusarium oxysporum , F.solani, Pythium aphanidermatum , Rhizoctonia fragariae به اثبات رسید و علایم بیماری ظاهر شد و قارچ های تلقیح شده مجددا جدا گردید. از نظر فراوانی و پراکنش قارچ های جداشده، گونه های جنس Fusarium دارای فراوانی بیشتری بود (۵۵ درصد). در میان جدایه های این جنس گونه F.solani با ۸۱ جدایه بالاترین درصد (۴۲.۸ درصد) فراوانی را داشت. شایان ذکر است که بیماری زایی گونه های F.oxysporum , R.fragariae روی تاغ برای جهان و ایران جدید است. در این بررسی تلاش برای ایجاد فرم جنسی R.fragariaeبه روشهای معمولی ازجمله کاربرد قارچ کش در محیط های غذایی به ثمر نرسید و در شرایط آزمایشگاه این فرم مشاهده نشد، ولی گروه آناستوموزی آن متعلق به گروه AG-G بود.

سیدکاظم صباغ شرف آبادی
سیدمحمود اخوت
قربان علی حجارود
علی علی زاده علی آبادی

منبع : پایگاه اطلاعات علمی