پنجشنبه, ۱۳ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 2 May, 2024
مجله ویستا

نمایه‌ها و گویه‌های‌ انتخابات‌ عراق‌


نمایه‌ها و گویه‌های‌ انتخابات‌ عراق‌
●نقش‌ و جایگاه‌ پارلمان‌ در نظام‌ سیاسی‌ عراق‌
براساس‌ قانون‌ اساسی‌ عراق‌، قوای‌ فدرال‌ از سه‌ قوه‌ قانونگذاری‌، اجرایی‌ و قضاییه‌ تشکیل‌ می‌شود که‌ براساس‌ اصل‌ تفکیک‌ قوا، وظایف‌ و ماموریت‌های‌ محوله‌ را انجام‌ می‌دهند. قوه‌ قانونگذاری‌ در دولت‌ عراق‌ از دو رده‌ شامل‌ مجمع‌ ملی‌ و شورای‌ منطقه‌یی‌ و استان‌هاست‌ که‌ مجمع‌ ملی‌ از نمایندگان‌ تمام‌ ملت‌ عراق‌ تشکیل‌ شده‌ و هر عضو نماینده‌ ۱۰۰ هزار فرد است‌ که‌ براساس‌ قانون‌ از طریق‌ انتخابات‌ سراسری‌ و بطور مخفی‌ انتخاب‌ می‌شوند.
انتخابات‌ این‌ مجلس‌ از طریق‌ رای‌گیری‌ سراسری‌ مستقیم‌ صورت‌ گیرد. براساس‌ قانون‌ اساسی‌ جدید عراق‌. عضویت‌ در مجلس‌ نمایندگان‌ و همزمان‌ داشتن‌ پست‌ رسمی‌ دولتی‌ نیز ممنوع‌ است‌.
نمایندگان‌ مردم‌ عراق‌ نیز همچون‌ نمایندگان‌ مجلس‌ شورای‌ اسلامی‌ ایران‌ پیش‌ از انجام‌ وظایف‌ خود مراسم‌ سوگند قانونی‌ خود را به‌ جای‌ می‌آورند و به‌ این‌ ترتیب‌ به‌ خداوند بزرگ‌ سوگند یاد می‌کنند که‌ ماموریت‌ و مسوولیت‌های‌ قانونی‌ خود را با خلوص‌ انجام‌ دهند و در راستای‌ حفظ‌ استقلال‌ و حاکمیت‌ عراق‌ گام‌ بردارند و منافع‌ ملت‌ را در نظر داشته‌ باشند.
براساس‌ ماده‌ ۵۲ قانون‌ اساسی‌ عراق‌، پانزده‌ روز پس‌ از تایید نتایج‌ انتخابات‌ سراسری‌، رییس‌ جمهوری‌ با صدور فرمانی‌ خواستار تشکیل‌ جلسه‌ افتتاحیه‌ مجلس‌ خواهد شد و جلسه‌ به‌ ریاست‌ مسن‌ترین‌ عضو برای‌ انتخاب‌ رییس‌ مجلس‌ و معاونانش‌ تشکیل‌ می‌شود.
مجلس‌ نمایندگان‌ ماده‌ ۵۳ در اولین‌ نشست‌ خود، رییس‌ مجلس‌ و نائبان‌ اول‌ و دوم‌ را با اکثریت‌ مطلق‌ آرای‌ نمایندگان‌ از طریق‌ رای‌گیری‌ مخفیانه‌ مستقیم‌ انتخاب‌ خواهد کرد.
جلسات‌ مجمع‌ باید علنی‌ باشد و متن‌ مذاکرات‌ آن‌ منتشر شده‌، مگر در مواردی‌ که‌ هیات‌ ریاست‌ مجمع‌ براساس‌ قوانین‌ داخلی‌ بر ضرورت‌ سری‌ بودن‌ جلسات‌ تاکید داشته‌ باشد. این‌ مجمع‌ باید در اولین‌ نشست‌ خود یک‌ سیستم‌ داخلی‌ موقت‌ برنامه‌ریزی‌ کند تا زمانی‌ که‌ سیستم‌ داخلی‌ دایمی‌برای‌ آن‌ وضع‌ شود. مدت‌ زمان‌ دوران‌ نمایندگی‌ مجلس‌ ۴ سال‌ خواهد بود که‌ در این‌ مدت‌ از زمان‌ برگزاری‌ اولین‌ نشست‌ آغاز خواهد شد و با نشست‌ پایانی‌ در چهارمین‌ سال‌ نمایندگی‌ پایان‌ می‌یابد.
انتخاب‌ نمایندگان‌ مجلس‌ جدید ۴۵ روز پیش‌ از تاریخ‌ پایان‌ دوره‌ انتخاباتی‌ سابق‌ صورت‌ می‌گیرد. حد نصاب‌ برگزاری‌ جلسات‌ مجمع‌ با حضور اکثریت‌ اعضا نصف‌ به‌ اضافه‌ یک‌ است‌ و تصمیمات‌ در نشست‌های‌ آن‌ با رای‌ اکثریت‌ است‌، مگر در مواردی‌ که‌ در قانون‌ اساسی‌ و بر خلاف‌ این‌ امر ذکر شده‌ است‌. اعضای‌ مجمع‌ ملی‌ زمان‌ برگزاری‌ جلسات‌ و اظهار نظرات‌ خود مصون‌ بوده‌ و تحت‌ پیگرد قرار نمی‌گیرند. دستگیری‌ اعضا در زمان‌ برگزاری‌ جلسات‌ مجمع‌ جز در صورت‌ اتهام‌ شخص به‌ ارتکاب‌ جرم‌ جایز نیست‌.
موافقت‌ اکثریت‌ اعضا با لغو مصونیت‌ شخص و یا بازداشت‌ شخص به‌ اتهام‌ ارتکاب‌ جنایت‌ لازم‌ است‌. مجمع‌ ملی‌ عراق‌ می‌تواند در صورت‌ موافقت‌ اکثریت‌ دو سوم‌ آرا در صورت‌ وجود توجیهات‌ و براساس‌ درخواست‌ ارایه‌ شده‌ یک‌ سوم‌ اعضا و یا شورای‌ وزیران‌ و موافقت‌ رییس‌ جمهوری‌ منحل‌ شود.
حق‌ ارایه‌ پیشنهاد در خصوص‌ قوانین‌ مجمع‌ ملی‌ در برخی‌ مسائل‌ معین‌ براساس‌ اختیارات‌ دولت‌ فدرال‌ که‌ در این‌ قانون‌ به‌ آن‌ اشاره‌ شده‌، منحصر به‌ کابینه‌ دولت‌ یا ۲۵ عضو از اعضای‌ مجمع‌ ملی‌ و یا یک‌ چهار تعداد افراد است‌.
●گذر سیاسی‌ عراق‌ به‌ مرحله‌ دموکراتیک‌
انتخابات‌ پارلمانی‌ ۱۵ دسامبر ۲۴آذرعراق‌ در راستای‌ اجرای‌ بندهای‌ ۳ و ۴ قطعنامه‌ ۱۵۴۶ شورای‌ امنیت‌ سازمان‌ ملل‌ در خصوص‌ انتقال‌ قدرت‌ و جدول‌ زمانی‌ گذر سیاسی‌ عراق‌ به‌ مرحله‌ دموکراتیک‌ و حمایت‌ از آن‌ برگزار شد. مجلس‌ نمایندگان‌ عراق‌ با رای‌ مستقیم‌ مردم‌ این‌ کشور انتخاب‌ می‌شود. انتخابات‌ دسامبر ۲۰۰۵ در درون‌ کشور به‌ شکل‌ استانی‌ و در خارج‌ از عراق‌ به‌ شکل‌ سراسری‌ برگزار شد. در انتخابات‌۷۰ درصد افراد واجد شرایط‌ در انتخابات‌ پارلمانی‌ ۱۵ دسامبر ۲۰۰۵ عراق‌ شرکت‌ کردند.
●شرایط‌ نامزدهای‌ انتخابات‌ پارلمانی‌
براساس‌ اصل‌ چهار قانون‌ اساسی‌ عراق‌ اعضای‌ مجمع‌ ملی‌ باید دارای‌ شرط‌های‌ زیر باشند:
خودش‌ عراقی‌ و پدر و مادرش‌ نیز متولد عراق‌ باشد.
کمتر از ۳۰ سال‌ نداشته‌ باشد.
فردی‌ با آبرو و خوشنام‌ باشد و به‌ جنایتی‌ که‌ مخل‌ شرافتش‌ است‌، محکوم‌ نشده‌ باشد.
جزو دستگاه‌های‌ کشتارجمعی‌ سابق‌ و یا از همکاران‌ آنها نباشد.
مدرک‌ دیپلم‌ یا معادل‌ آن‌ داشته‌ باشد.
زمان‌ نامزدی‌ عضو نیروی‌ مسلح‌ و سیستم‌های‌ امنیتی‌ نباشد.
مشمول‌ قانون‌ بعث‌زدایی‌ نباشد.
منبع : روزنامه اعتماد