عقرب (sco) کژدم

▪زمان رسیدن به نصف النهار: ۲۹ تیر؛
مساحت : ۴۹۷ درجه مربع
این صورت فلکی کوچک منطقه البروج، چهره عقربی را تصویر می کند که با نیش خود، جبار این صورت فلکی مشهور فصل زمستان را کشته است. این دو صورت فلکی در دو سمت مقابل هم در آسمان قرار گرفته اند. بنابراین، زمانی که عقرب طلوع می کند جبار غروب می نماید . صورت فلکی عقرب در امتداد کهکشان راه شیری و در کنار قوس واقع شده، بنابراین از لحاظ اجرام آسمانی غنی می باشد.
▪ ستاره ها
آلفای غرب همان ستاره قلب العقرب بوده که معنای انگلیسی آن «رقیب مریخ» است . علت این رقابت ، سرخ رنگی این ستاره در قیاس با رنگ سیاره مریخ سرخ روست. این ستاره یک ابرغول بوده و حدود ۶۰۰ برابر قطر خورشید با طیف M۱ Ib و قدر ۰/۱ می درخشد. قلب العقرب دارای یک همدم آبی رنگ از قدر پنجم می باشد که طیف آن B۳ و فاصله اش ۶۰۰ سال نوری است.
▪ اجرام عمقی آسمان
عقرب شامل بیش از دو دوجین خوشه ستاره ای ، با قدر ۷ و ۸ است که در دو طرف دم عقرب قرار گرفته اند. M۷ (قدر سوم) و M۶ (قدر چهارم) هر دو از خوشه های باز درخشان هستند. در حالی که M۴ یک خوشه کروی قدر ششم است.
● عوّا (Boo) گاوران
رسیدن به نصف النهار : ۲۵ خرداد ؛
مساحت : ۹۰۷ درجه مربع
صورت فلکی عوا گاهی به عنوان خرسبان، که سگ های صورت فلکی سگان شکاری و همچنین خرس های دب اکبر و دب اصغر در حوالی قطب شمال را دنبال می کند. معرفی می شود. عوا به شکل بادبادک یا بستنی قیفی بوده که درخشنده ترین ستاره آن سماک رامح، در بخش پایینی قرار دارد. برای یافتن سماک رامح می توان انحنای دسته آبگردان دب اکبر را به صورت قوس ادامه داد تا به آن رسید.
▪ ستاره ها
سماک رامح ستاره الفا از این صورت فلکی است که نام انگلیسی آن مشتق از لغت arktouros به معنای «نگهبان خرس» در واقع اشاره ای به خرس بزرگ آسمان است. سماک رامح چهارمین ستاره درخشان در کل آسمان و یکی از معدود ستارگان درخشان زرد ، نارنجی است که می توان آن را به راحتی تشخیص داد. نوع طیف آن K۲ - III ، با قدر منهای ۰۴/۰ و فاصله ۳۴ سال نوری است. بقیه ستارگان عوا به نسبت کم فروغند . درخشنده ترین آن ها اپسیلون به عنوان یک مجموعه سه تایی به نام ازار است.
▪ اجرام عمقی آسمان
NGC۵۴۶۶، یک خوشه کروی در فاصله ۴۷۰۰ سال نوری است که مجموعه ای با قدر ۵/۸ و مات را می سازد.
● قطعه الفرس (Equ) اسب کوچک ، پاره اسب – پونی (۱)
زمان رسیدن به نصف النهار : ۲۹ شهریور؛
مساحت : ۷۲ درجه مربع
به نظر می رسد که این صورت فلکی را در دو قرن قبل از میلاد، هیپارکوس ستاره شناس یونانی نامگذاری کرده باشد، در حالی که قرن ها در نوشته های نجومی نامی از آن برده نشده ، نام او را احتمالاً به این دلیل معادل «اسب کوچک» گذاشته اند تا تمایزی با صورت فلکی مجاور خود یعنی اسب بالدار یا فرس اعظم داشته باشد. جایگاه اسب کوچک بین دماغ اسب بالدار در شرق و صورت فلکی کوچک دلفین در غرب است. این صورت فلکی دومین صورت فلکی لحاظ کوچکی در منطقه می باشد (فقط صورت فلکی صلیب جنوبی به اندازه ۴ درجه مربع از آن کوچکتر است). از آنجا که این صورت فلکی ، کوچک و فاقد ستارگان درخشنده است اما پیدا کردنش سخت بوده و در نتیجه کمتر مورد توجه قرار گرفته است.
▪ستاره ها
آلفای صورت فلکی اسب کوچک به نام نیر قطعه الفرس است که در عربی معنای «قسمتی از اسب» یا «اسب کوچک» را می دهد. طیف آن از نوع Go III ، قدرش ۹/۳ و فاصله اش با ما معادل ۱۵۰ سال نوری است.
▪ اجرام عمقی آسمان
دارای اجرام عمقی نمی باشد.
●قوس (Sgr) کماندار ، نیم اسب
زمان رسیدن به نصف النهار : ۲۹ مرداد؛
مساحت : ۸۶۷ درجه مربع
این صورت فلکی بزرگ واقع در دایرهٔ البروج ، شاید یکی از ابتدایی ترین خداوندان جنگ با تیرو کمان در آغاز در اساطیر سومری ها و سپس به عنوان کماندار یونانی ها، و در نهایت موجود نیمی انسان، نیمی بز و یا حیوانی با بالا تنه انسان و پائین تنه اسب ( قنطورس) معرفی شده است. مشاهده شکل نیم انسان، نیم اسب، در آسمان کار ساده ای نیست ولی از آنجا که در نجوم جدید ، آن را «قوری چای» نامیده اند، لذا پیدا کردنش آسان تر شده است. قوس در مرکز کهکشان ما قرار گرفته و در نتیجه ، راه شیری در این بخش درخشنده ترین حالت را دارد.
▪ ستاره ها
اپسیلون قوس به نام کمان (قوس) جنوبی دارای طیف B۹ IV و در فاصله ۸۵ سال نوری از ماست. این ستاره با قدر ۹/۱ درخشان ترین ستاره صورت فلکی قوس محسوب می گردد.
▪اجرام عمقی آسمان
در صورت فلکی قوس تعداد زیادی از اجرام عمق آسمان از جمله ۱۵ جرم مسیه، و روشن ترین ابر آسمانی واقع در کهکشان راه شیری، در این محل استقرار یافته است. M۲۲ یک خوشه کروی قدر پنجم است که در ۳ درجه ای شمال شرقی ستاره لاندای قوس واقع گردیده است. M۲۳ یک خوشه باز بزرگ دارای ۱۲۰ ستاره از قدر ۷ است. M۸ یا سحابی مرداب، ابر وسیع زیبایی است که ستارگان جوانی را در فاصله ۱۵۰۰ سال نوری از زمین در بر گرفته و دارای قدر کلی ۶ می باشد. در همان نزدیکی M۲۰ سحابی سه شاخه قرار گرفته که تعدادی از ستاره های خیلی داغ و جوان را در درون گاز و غبار خود، جای داده است. M۱۷ سحابی اُمگا به فاصله ۱۰۰۰۰ سال نوری از زمین، دارای قدر ۷ است.

۱-این نوع اسب در ایران به نام پونی شناخته می شود.

منبع : واحد مرکزی خبر