دنیای ناشناخته کابوس

روزی یک نفر در خواب دید که سربازی او را دنبال می کند تا به زندان بیندازدش. شخص از دست سرباز فرار کرد و در گوشه ای خودش را پنهان کرد. ناگهان تصور کرد که در حال خواب دیدن است.
او می خواست ببیند که چه کسی دنبالش کرده است بنابراین فریاد زد «بیا و من را بگیر». مردی که در حال کابوس دیدن بود گفت وقتی پشت سرم را نگاه کردم به جای سرباز یک پسر کوچولو را دیدم. وقتی از او سؤال کردم که کیست؟ پاسخ داد من ترس تو هستم. این لحظه برای آن شخص بسیار به یادماندنی بود. او بعدها فهمید که ترس بی علت او موجب فرارش از واقعیت زندگی شده است.
چرا ما آدم ها خواب می بینیم، خواب های ما چه مفهومی می تواند داشته باشد؟ این سؤالی است که سال ها ذهن محققان را درگیر خودکرده است. برخی از محققان می گویند که آدم ها به خاطر دلایل روانشناسی خواب می بینند و خواب آنها در حقیقت حاوی اطلاعاتی درباره خود فرد و زندگی اش است، از سوی دیگر برخی از محققان می گویند خواب دیدن هیچ ارتباطی به روانشناسی ندارد.
به اعتقاد این گروه خواب مثل داستان پوچ و بی معنی است که یک آدم نادان تعریف می کند؛ داستان هایی که هم صدا و هم هیجان دارد. البته در این میان گروه سومی هم وجود دارند که معتقدند خواب هم می تواند به دلایل روانشناسی مرتبط و هم بی ارتباط باشد، بنابراین گاهی خواب انسان ها با مفهوم و گاهی بی معنا و پوچ است.
پستانداران هم مثل انسان ها هزاران میلیون سال است که خواب می بینند و از آن جایی که انسان هم یک نوع پستاندار است شاید بتوان گفت که دلایل خواب دیدن انسان و پستانداران یکی است. البته شاید این علت هم به اندازه کافی قانع کننده نباشد اما طبق شواهد موجود پستانداران اولیه ۱۳۰ میلیون سال پیش یعنی درست زمانی که دیگر روی تخم های خود نخوابیدند و فرزندان خود را مثل بچه انسان زنده (نه در تخم) به دنیا آوردند، شروع به خواب دیدن کردند. کابوس ها خواب های بسیار وحشتناکی هستند.
چیزهایی که ما آدم ها در زندگی خود بسیار از آن می ترسیم در خواب با جزئیات هر چه تمام تر به سراغمان می آید. اغلب بدترین اتفاقی که از نظر هر کس ممکن است در زندگی بیفتد به شکل یک کابوس به سراغش می آید. هر شخصی با هر سن و سالی دست کم چند بار این مسئله را تجربه کرده است. همانطور که محققان و انسان ها رویاها و خواب ها را هر کدام به نوعی تعبیر می کنند، مردم کشورهای مختلف هم هر کدام به شکلی کابوس را تعریف می کنند.
در بعضی از فرهنگ ها مردم معتقدند کابوس تجربه حقیقی از روح انسان ها است یعنی درست هنگامی که جسم انسان در خواب است روح او در اطراف پرسه می زند و تجربیاتش به شکل کابوس به سراغ جسم در خواب فرو رفته می آید. برای برخی کابوس دیدن به معنای ملاقات با شیطان است. در فرهنگ دنیای غرب امروز بیشتر مردم کابوس ها را مثل دیگر خواب ها خیالی فرض می کنند.
همانطور که می دانید خواب دیدن و کابوس دیدن با یکدیگر متفاوت است. ما انسان ها در خواب اغلب شادی و چیز های خوشحال کننده ای را که در زندگی واقعی نمی توانیم به آن برسیم تجربه می کنیم، به همین خاطر فردای آن روز به سرعت آن را فراموش می کنیم اما هر گاه کابوس می بینیم تا مدت ها به طور ناخودآگاه آن را به خاطر می آوریم و دست به هر کاری می زنیم تا آن کابوس به حقیقت نپیوندد.
هر انسانی در ذهن خود تصوری از دنیای اطرافش دارد که این تصور اغلب با ترس همراه است. در زندگی واقعی به علت حضور آدم های مختلف در محیط اطراف انسان دیگر هیچ کس به ترس و یا تنهایی خود در این دنیا فکر نمی کند اما به محض اینکه می خوابد و خودش را در این دنیا تنها می بیند کابوس های پی در پی به سراغش می آید.
مطالعات دانشمندان نشان داده است که یک سوم از همه بزرگسالان و ۵ درصد از همه دانشجویان سال اول حداقل یک بار در ماه کابوس می بینند. اگر این آمار را به کل جمعیت آمریکا تعمیم دهیم، مشخص می شود که بیش از ۱۰ میلیون جمعیت از آمریکایی ها هر هفته کابوس می بینند!
● دلایل کابوس دیدن
عوامل بسیار متعددی به کابوس دیدن کمک می کند. بیماری به خصوص تب، استرس، روابطی که با مشکل مواجه شده است و حوادث غیرمترقبه چون تجربه یک زلزله. برخی از داروها مثل I-DOPA که برای پارکینسون استفاده می شود هم میزان کابوس های شبانه انسان را افزایش می دهد. به اعتقاد «فروید» پدر علم روانشناسی کابوس هیچ گاه برای تحت الشعاع قرار دادن واقعیت رخ نمی دهد. هم کابوس و هم رویا نشان دهنده این است که فرد به آن چیزی که در زندگی حقیقی اش خواسته رسیده است.
«فروید» می گوید؛ ترس و اضطراب هنگام کابوس دیدن به انسان اجازه نمی دهد که در همان موقع پاسخ و یا واکنش مناسب به آن نشان دهد. اغلب درمان کابوس به خود شخص بستگی دارد. خیلی کم پیش می آید که کسی در آزمایشگاه بخوابد تا روان شناسی کابوسش را برایش تعبیر کند. بیشتر مردم از اینکه کسی هنگام خواب مراقب آنها باشد می ترسند. هر کس به طریقی راهی برای درمان کابوس های خود پیدا می کند.
برای مثال کودکی که کابوس می بیند از جایش برخاسته و به طرف رختخواب مادرش می رود. حضور مادر در کنار بچه ها راهی برای درمان کابوس های شبانه آنهاست. بهترین جا برای درمان کابوس، رویاهای انسان است. هر کس کابوسش را از مواد خامی چون ترس می سازد. ترس همان انتظار است، انتظار وقوع حادثه ای ناخوشایند.
تنها دشمن واقعی انسان ترس است. به گفته محققان برای درمان کابوس توضیح اینکه شیء و یا چیزی که از آن می ترسند بی خطر است کافی نیست. مثلا کسی که از مار می ترسد خودش می داند که مار آبی هیچ خطری برای او ندارد اما باز هم اگر جایی با آن روبرو شود پا به فرار می گذارد. راه مؤثر برای غلبه به ترس روبرو شدن با آن است. افرادی که از چیز و یا شخصی می ترسند باید کم کم به آن نزدیک شوند تا خودشان بی خطر بودنش را تجربه کنند. این روش از مؤثر ترین راه ها برای درمان کابوس است.
● روش های درمان کابوس
بیشتر افراد کابوس هایی می بینند که مضمون های مشابهی با هم دارند، اما برای هر کابوسی روش های غلبه کردن بسیاری وجود دارد. اگر در خواب دیدید کسی در تعقیب شماست، سعی کنید همانطور که به خواب رفته اید از دویدن باز بایستید، برگردید و پشت سر خود را نگاه کنید، گاهی وقت ها با دیدن شخص و یا حیوان تعقیب کننده شما ناپدید می شود و یا بی ضرری او به شما اثبات می شود. اگر این اتفاق پیش نیامد سر صحبت را با او باز کنید.
اگر در خواب دیدید که کسی به شما حمله کرد، از او فرار نکنید تمام قوایتان را برای دفاع از خود به کار بگیرید و خود را با شروع یک صحبت کوتاه با آن فرد درگیر کنید. با صحبت کردن عشق جای تنفر را می گیرد.
اگر در خواب دیدید که از بلندی افتادید، آرامش خود را حفظ کنید و از روی زمین بلند شوید باور داشته باشید که هیچ کس با افتادن نمی میرد. شما حتی می توانید این طور تصور کنید که پس از افتادن از جای خود بلند شوید و پرواز کنید.
اگر در خواب دیدید که به دام افتاده اید، باز هم آرامش خود را حفظ کنید. نگذارید که ترس و اضطراب بر منطق شما غلبه کند. به خودتان بگویید که من کابوس می بینم و کابوس هم زود به پایان می رسد. خودتان را در آن دام رها کنید، بگذارید ببینید که چه اتفاقی برایتان می افتد. مسلما هیچ حادثه ای رخ نمی دهد.
اگر در خواب دیدید که برای یک سخنرانی و یا امتحان ورودی آمادگی ندارید، خودتان را موظف نکنید که در آن جمع بمانید، خیلی راحت جلسه امتحان و یا سالن کنفرانس را ترک کنید. البته به جز ترک این موقعیت راه دیگر این است که با اعتماد به نفس کامل به پرسش ها پاسخ دهید و یا در حضور جمع به صحبت خود ادامه دهید.
دیگران را در آغوش بگیرید؛ یکی دیگر از روش های خلاص شدن از کابوس در آغوش گرفتن کسانی است که از آنها متنفر هستیم. بغل کردن دیگران احساس تنفر را به عشق تبدیل می کند.

ترجمه؛ آزاده هاشمی

منبع : روزنامه کارگزاران