محمد حسین صنیع خاتم

محمد حسین صنیع خاتم از استادان برزگ خاتم سازی در ایران بود. وی در سال ۱۳۳۶ ه.ق ملقب به امین الصنایع شد . و چندی بعد درجه اول هنر را از دربار پهلوی دریافت کرد. وی خطوط شکسته و نستعلیق را نیکو می نوشت و گاه نیز شعر می سرود. وی درسال ۱۳۲۹ یا ۱۳۳۱ ه.ش در گذشت.
ـ گروه : هنر
ـ رشته : صنایع دستی
ـ گرایش : خاتم سازی
▪ والدین و انساب : پدر محمد حسین صنیع خاتم مردی به نام محمد کاظم ساز از استادان هنر خاتم سازی درایران در قرن حاضر بود.
▪ اوضاع اجتماعی و شرایط زندگی : محمدحسین صنیع خاتم در ۲۰ بهمن ۱۲۶۲ه.ش در خانواده محمد کاظم خاتم کار شیرازی در شیراز به دنیا آمد.
▪ تحصیلات رسمی و حرفه ای : محمدحسین صنیع خاتم هنرهایی چون خاتم کاری به سبک شیرازی( خاتم شیراز)، خوشنویسی در سبکهای شکسته و نستعلیق و حتی سرودن شعر را نزد پدر هنرمند خود محمدکاظم خاتم ساز شیرازی آموخت.
▪ خاطرات و وقایع تحصیل : محمد حسین صنیع خاتم در دهه ۱۲۶۰ه.ش در شیراز و پس از آن نیز به تحصیل مشغول بود، در آن روزگار محمد رضا شاه پهلوی برایران حکومت می کرد.
▪ فعالیتهای ضمن تحصیل : محمدحسین صنیع خاتم در کنار آموختن شوه خاتم سازی به سبک شیراز در نزد پدر خود، به تمرین خطوط نستعلیق و شکسته پرداخت و نیز گاه شعر نیز می سرود.
▪ استادان و مربیان : مهمترین استاد محمد حسین صنیع خاتم پدر هنرمندش محمد کاظم خاتم ساز بود که یکی از خاتم سازان مشهور شیراز به شمار می رفت.
▪ وقایع میانسالی : محمدحسین صنیع خاتم در سال ۱۳۳۶ه.ش لقب امین الصنایع و چندی بعد نشان درجه اول هنر از دربار پهلوی و وزارت فرهنگ را دریافت کرد. وی در کنار آن به تمرین در خوشنویسی و سرودن شعر می پرداخت.
▪ زمان و علت فوت : محمد حسین صنیع خاتم در سال ۱۳۲۹ه.ش یا ۱۳۳۱ه.ش براثار تصادف و خونریزی مغزی در گذشت.
▪ مشاغل و سمتهای مورد تصدی : از آنجا که محمدحسین صنیع خاتم درسال ۱۳۲۶ه.ش لقب امین الجنیایع و چندی بعد نشان درجه اول هزار از دربار پهلوی را دریافت کرد، می توان حدس زد که وی به عنوان هنرمندی خاتم ساز در استخدام دربار بوده است.
▪ فعالیتهای آموزشی : در منابع خبری از فعالیتهای آموزشی محمد حسین صنیع خاتم نیامده است اما با توجه به پدید آوردن آثار گرانبهای هنری و شهرت وی بعنوان یک استاد بزرگ خاتم ساز بسیار محتمل است که درزمینه شاگردان را نیز تربیت نموده باشد.
▪ سایر فعالیتها و برنامه های روزمره : محمد حسین صنیع خاتم درکنار اشتغال به خاتم سازی، به سرودن شعر از سر تفنن و نیز تمرین خطوط نستعلیق و شکسته می پرداخت.
▪ شاگردان : بسیاری از استادان خاتم سازی به ویژه استادان سبک خاتم شیراز از آثار محمد حسین صنیع خاتم تقلید و اقتباس نموده اند.
▪ جوائز و نشانها : مدال طلای نمایشگاه بین المللی بروکسل درسال ۱۹۵۸.م لقب امین الصنایع در سال ۱۳۳۶ه.ش، نشان درجه اول هنر از دربار پهلوی و وزارت فرهنگ و هنر از جوایزی است که محمد حسین صنیع خاتم دریافت نموده است.
▪ چگونگی عرضه آثار : محمد حسین صنیع خاتم بسیاری از آثار خود از جمله خاتم کاری کاخ مرمر رابه سفارش دربار پهلوی انجام داده است.
● آثار :
۱ تالار خاتم کاری کاخ مرمر و دیوارها و سقفها و اثاثیه آن
۲ قاب عکسی که معروف به خاتم پهلوی است.
ویژگی اثر : این قاب عکس درسال ۱۹۵۸.م در نمایشگاه بین المللی بروکسلدر بلژیک برنده مدال طلای هنر شد.

حمیدرضا قائدامینی
منابع :
دکتر ابوالفتح کریمیان ، فهرست مشاهیر ایران از آغاز دورانهای افسانه ای تا زمان حاضر ، ج۲، تهران: دانشگاه ملی ایران، ۱۳۵۷،‌ص ۱۵۲